YAPISAL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER‹LER‹ - GPoT, Global ...

M›s›r-‹srail hatt› için çal›flmalara devam etmeleri bu projenin gerçekleflmesi ihtimalini
artt›rmaktad›r.
AB’nin Trans-Avrupa flebekesini gelifltirme fikri çerçevesinde de önemli çözümler
bulunabilir:
* "Avrupa’n›n ihtiyac› olan do¤al gaz, Kuzey Denizi, Rusya ve Cezayir’den sa¤lanmaktad›r.
Almanya daha çok Rusya’dan gelen gaza ba¤›ml› iken Fransa, ise Cezayir’den
gelen gaza ba¤›ml› gözükmektedir. Fransa ve Almanya’n›n bu ülkelerden
ald›¤› gaz›n, politik koflullar nedeni ile kesilmesi ihtimaline karfl›, en az›ndan bu politik
krizlerin çözülmesine kadar, Trans-Avrupa do¤algaz flebekesinin devrede olmas›
planlanm›flt›r". 55
* Almanya bu fikrin öncülü¤ünü yap›p fiilen Norveç, Cezayir, Rusya ve Hollanda
gibi dört kaynaktan do¤al gaz ithal etme konumuna gelmifltir. 10 000 km’lik boru
hatlar›, 26 kompresör ve 12 yeralt› do¤al gaz deposuna sahip Ruhrgaz do¤al gaz
al›mlar›nda büyük bir esneklik ve etkinlik elde etmifltir. 56
Ancak, ‹ran ve Türkmen do¤al gaz›n›n Türkiye üzerinden Trans-Avrupa flebekesine
ba¤lanmas›, genel olarak, Avrupa Birli¤i’nin ithalat›n› daha güvenilir hale getirece¤inden
ve AB’nin bu yöndeki projelerinin finansman›nda yer alabilece¤inden,
BOTAfi’›n çal›flmalar›nda Trans-Avrupa flebekesine ba¤lanmak daha öncelikli yer almal›d›r.
Bunun neticesinde, Türkiye, Rusya’dan al›nan do¤al gaz›n yan›nda ‹ran,
Türkmenistan hatta Norveç do¤al gaz›n› ithal edebilecektir. Bu çerçevede bulunacak
çözümler pahal› LNG terminali inflaas› ve tanker al›mlar›n› gerektirmeyecektir.
Rusya’n›n do¤al gaz ihracat›nda Türkiye’nin rolünün artmas› ise Türkiye’yi Rusya’da
öncelikli pazar yapacak, ikili ekonomik iliflkilerde denge yaratacakt›r. Ayr›ca,
Mavi Ak›nt› projesinin sosyal ve stratejik boyutu da unutulmamal›d›r.
Petrol al›mlar›nda Türkiye’nin en önemli kaynaklar› Suudi Arabistan, ‹ran, BAE,
Libya ve Rusya’d›r. Irak’tan petrol al›mlar›n›n BM taraf›ndan yasakland›¤› bir dönemde
Rusya, Türkiye’nin petrol ithalatç›lar› aras›nda yer alm›flt›r. Bat› Sibirya petrolü
Türkiye’nin yak›n komflusu olan ülkelerin petrolüne karfl› ulafl›m maliyetlerinin
etkisiyle daha pahal› iken, Volga nehri yata¤›nda bulunan bölgelerde de¤erlendirilmeye
bafllanan petrol yataklar› Türkiye’ye giren Rus petrolü miktar›n›n art›fl›na
yol açabilir.
Orta Asya ve Kafkasya petrolü ile Kuzey Afrika petrolü, önümüzdeki y›llarda ithalat›
çeflitlendirmek için temel yollar olacakt›r.
140