YAPISAL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER‹LER‹ - GPoT, Global ...

turmaktad›r. 47 Türkiye ise Rusya’ya yak›n olan pazarlar aras›nda enerji tüketimi en
h›zl› artan ülkedir. Bu durum, iki ülke aras›nda uzun vadeli bir iflbirli¤inin temellerini
oluflturmaktad›r.
Türkiye’nin Rusya’dan enerji al›mlar› 1986 y›l›nda Rusya’dan yap›lan 45.3 milyon
dolarl›k petrol ithalat› ile bafllam›fl, 1987 y›l›nda da do¤al gaz al›mlar›n›n bafllamas›
ile enerji ticareti stratejik bir iflbirli¤i niteli¤ini kazanm›flt›r.
1984 tarihli Do¤al Gaz Anlaflmas› ikili ekonomik iliflkilere hayat veren bir anlaflma
olup, Türk mallar› ve inflaat hizmetlerine Rusya pazar›n› açm›flt›r. Rusya, k›-
sa bir süre içerisinde Türkiye’nin do¤al gaz ithalat›n›n yüzde 50-60’›n› karfl›lamaya
bafllam›flt›r.
Petrolde ise iki ülkenin co¤rafi yak›nl›¤›na ra¤men Rusya, 1990 y›l›nda al›nan
yüzde 10.4’lük pay›n d›fl›nda di¤er y›llarda Türkiye’nin ithalat›n›n ancak yüzde 2-
3’nü karfl›lam›flt›r.
Türkiye’nin Ham Petrol ve Do¤al Gaz ‹thalat›nda Rusya’n›n Pay›
Ham Petrol
Do¤al Gaz
Y›l SSCB / Rusya Toplamda SSCB / Rusya Toplamda
(Milyon USD) (%) Y›l (Milyon USD) Yüzde (%)
1986 45.3 2.7 1986 - -
1987 49.9 2.0 1987 9.0 9.6
1988 58.6 2.6 1988 80.7 67.1
1989 97.6 4.3 1989 179.7 66.3
1990 337.6 10.4 1990 234.0 58.8
1991 24.5 1.1 1991 312.4 63.4
1992 32.5 1.3 1992 282.7 54.9
1993 192.2 6.3 1993 350.2 59.6
1994 41.9 1.5 1994 371.6 59.1
1995 197.9 6.0 1995 522.3 51.8
1996 178.6 4.5 1996 521.0 40.6
1997 107.5 2.9 1997 637.7 59.0
1998 60.5 2.9 1998 503.6 57.0
Kaynak: CHELEM (1986-1992)
D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› (1993-1997)
Enerji sektörü, Rusya için uzun y›llardan beri önemli ihracat imkanlar› sa¤layan
133