YAPISAL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER‹LER‹ - GPoT, Global ...

karfl› olanlar bu hatt›n "Kürt Sorunu" yüzünden güvenli olmad›¤›n› iddia etmektedir.
Gerçekten de al›nan tüm zab›ta tedbirlerine ve Abdullah Öcalan’›n yakalanmas›na
ra¤men 1983’de bafllayan PKK terörü günümüze de¤in önlenememifltir. Son y›llarda
terörün Kuzey Do¤u Anadolu’ya do¤ru kayd›¤› gözlenmektedir. Türkiye’nin verdi¤i
güvenlik garantilerinin al›nacak kararlarda etkili olaca¤› varsay›lsa bile PKK’n›n
bu konuya müdahil olmak için çaba harcad›¤› gözard› edilemez. Petrol politikas›yla
ilgili çevrelerce okunan Russian Petroleum Investor dergisinin Nisan 1997
say›s›na k›sa bir demeç veren Kürdistan Ulusal Kurtulufl Cephesi adl› örgütün BDT
ve Do¤u Avrupa sorumlusu Mahir Valat inflaa edilecek hatt›n kaderinin ellerinde oldu¤unu
söylemifl ve isterlerse borular› "kevgire çevirebileceklerini" iddia etmifltir. 100
Nihayet, di¤er bölgesel sorunlar›n da petrol üretim potansiyeline yans›yaca¤›
göz önünde bulundurulmal›d›r. Birinci bölümde k›saca özetlenen Karaba¤ sorununun
herhangi bir flekilde yeniden alevlenmesi sadece boru hatlar›n›n gelece¤ini
de¤il, bölgeye yap›lacak yat›r›mlar› ve ç›kart›lacak petrolü de etkileyecektir. Azeri
Milli Meclisi’nden geçerek taraflar› hukuken ba¤lay›c› hale gelen AIOC anlaflmas›,
12 May›s 1994’de imzalanan ateflkes anlaflmas›yla ask›ya al›nan Karaba¤ sorununun
savafla dönüflmesi halinde flirketlere üstüne düflen yükümlülükleri yerine getirmeme
hakk› tan›maktad›r. 101 Abhazya sorunun alevlenmesi de Gürcistan üzerinden geçmesi
planlanan Bakü-Ceyhan’›n flans›n› azaltacakt›r.
3.6. De¤erlendirme
Giriflte de belirtildi¤i gibi, Türkiye, Sovyetler Birli¤i da¤›ld›¤›ndan bu yana bölgeye
ve petrol boru hatlar›na karfl› ilgi duymufltur. Bu ilginin ard›nda yatan neden
ekonomik olmaktan çok siyasidir. Türkiye, Bakü-Ceyhan projesini hayata geçirerek
Do¤u ile Bat› aras›nda köprü rolü oynamay›, So¤uk Savafl sonras›nda Bat›l› müttefikleri
gözünde azalan stratejik önemini güçlendirmeyi arzulamaktad›r. 102 Di¤er
yandan bu boru hatt›n›n iflletilmesiyle Türkiye, Azerbaycan baflta olmak üzere bölge
ülkelerinin Rusya Federasyonu’na olan ba¤›ml›l›¤›n› azaltmay› hedeflemektedir.
103 Ayr›ca Bakü-Ceyhan projesinin Bo¤azlar üstündeki yükü hafifletece¤i de
düflünülmüfltür. Bunun d›fl›nda gerçekçi olmamakla birlikte medyada yank› bulan
Türkiye’nin Cenova ya da Rotterdam olaca¤›, petrol geçiflinden para kazanaca¤› gibi
iddialar da gündemdedir. Ancak Türkiye’nin Bakü-Ceyhan’› ›srarla istemesinin en
büyük nedeni projenin zamanla iç politikada prim yapan bir konuya dönüflmüfl olmas›d›r.
Bas›n›n Bakü-Ceyhan’a atfetti¤i önem, siyasi manevra yap›labilmesini de
güçlefltirmektedir.
92