YAPISAL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER‹LER‹ - GPoT, Global ...

Temmuz ve Eylül 1998’de kendilerine yap›lan iki teklifi reddeden Ermenistan yönetiminin
AG‹T Minsk Grubu’nun sürdürdü¤ü diplomatik çabay› destekledi¤i bilinmektedir.
34
1.2.4 S-300’ler
5 Ocak 1997’de Güney K›br›s Rum Yönetimi D›fliflleri Bakan› Alecos Michailides,
Rus Rosvoorruzheniye flirketiyle bir kontrat imzalad›klar›n› ve daha sonra 24
rampa oldu¤u anlafl›lacak karadan havaya at›lan S-300 füze sistemlerinden alacaklar›n›
resmen aç›klad›. 35 Ertesi gün D›fliflleri Bakanl›¤› Sözcüsü Büyükelçi Ömer Akbel,
"Türkiye’nin K›br›s Türk toplumunun güvenli¤ini tehlikeye düflürecek, topraklar›na
tehdit oluflturacak, Do¤u Akdeniz’deki Türk-Yunan dengesini bozacak geliflmeleri
müsamahayla karfl›layamayaca¤›n›" söyledi. 36 Akbel Türkiye’nin, "gerek Ankara’da
gerek Moskova’da K›br›s Rum taraf›na daha önce de baz› a¤›r silahlar satan
ve flimdi de S-300 uçaksavar füzeleri satmas› beklenen Rusya Federasyonu’nu da
protesto etti¤ini" belirtti.
Çok geçmeden Türkiye, bölgedeki tart›flmas›z hava üstünlü¤ünü ortadan kald›-
raca¤›ndan çekindi¤i S-300’lerin sat›fl›n› engellemek için yo¤un bir kampanya bafllatt›
ve konuya üçüncü taraflar›n ilgisini çekebilmek amac›yla sistemin yeteneklerini,
Rusya’n›n bölgede oynayaca¤› askeri rolü abartt›. 37 Rum-Yunan taraf› S-300’lerin
al›nmas›n› adadaki Türk askeri varl›¤› ile meflrulaflt›rmaya çal›fl›rken, Ankara füzelerin
kendi topraklar›n› tehdit edebilece¤ini, bölge dengelerini bozabilece¤ini, Ruslar›n
‹ncirlik üssünü gözetleme yetene¤ine kavuflaca¤›n› vurgulad›. 38 Ayr›ca Türkiye,
adaya geldi¤i taktirde füzeleri vuraca¤›n› ima etti ve Rusya’dan Ortado¤u’ya silah
sevkiyat› yapan gemiler S-300 flüphesiyle Bo¤azlarda durduruldu. Böylece Ankara,
özünde Türkiye ile Yunanistan aras›nda bir sorun olan K›br›s’›, Türkiye-Rusya
iliflkilerine tafl›d›. 39 ‹ki ülke aras›nda ekonomik iflbirli¤inin artmas›yla yarat›lmas›
beklenen duygusal yak›nl›¤›n oluflmas› engellendi.
Asl›nda S-300’lerle ne dünya ne de Türkiye ilk defa karfl›lafl›yordu. Bu denli geliflmifl
olmamakla birlikte 1970’lerin bafl›ndan beri bu sistem Ruslar taraf›ndan kullan›lmaktayd›.
Macaristan’da, Çek Cumhuriyeti’nde, Bulgaristan’da eski modellerinden
bulunmaktayd›. Nisan 1994’de Suriye de S-300 PMU1’lerin bir önceki modeli
PMU’lardan almak için Rusya ile anlaflma imzalam›flt›. Hatta Beyaz Rusya elindeki
eski modellerden birini Aral›k 1994’de ABD’ye satm›flt›. Üstelik bu silah sistemlerinin
teknik özellikleri konusunda Jane’s Intelligence Review baflta olmak üzere mesleki
dergilerde bol bol bilgi bulmak mümkündü. 40
24