YLJCp0RQyPOOdiynuMlIWUZr0hQPxzdPHqBw=&limit=0&content_type=application/pdf&fsize=5859719&hid=15d36313c63ea7b3265f180e9f18adc3&media_type=document&tknv=v2&rtoken=876553fcd08c3e4d9acc94b407c85688&force_default=no

18 Zeynep Direk
akılsallığın ve matematiğin doğuşu ve kendisine benzeyen öteki erkeği köleleştirmesi
eşzamanlıdır. Ataerkillik tarihe hakim olduğunda kadın ve doğurduğu
çocuklar köleleştirilmeyecek ancak tahakküm altına alınacaklardır. Kölelerin
çalışmasının getirisi kadının çalışmasından çok daha fazla olduğu
için, köleliğin ortaya çıkmasıyla kadın kabile içindeki ekonomik gücünü yitirmiştir.
Simone de Beauvoir kadının tarihte başına gelenin köleleştirilme
olduğunu kabul etmez, o erkeğin hizmetkarı olur (asservissement). Bu hizmetin
psikolojik boyutunu Beauvoir "ebedi dişi miti"ni anlatırken ele alır.
Erkek kendi benzeri olan ötekini köleleştirmiştir. Köle ile ilişkisinde egemenliğinin
radikal bir onaylanmasını bulmuştur. Kölenin üzerinde kurulan
iktidar ilişkisi yüzyıllarca sürebilecek olan bir diyalektiğin sonucunda kölenin
esaretten kurtulması ve köle ile efendi arasında karşılıklı birbirbirini tanıma
ilişkisinin kurulmasıyla ortadan kalkar. Fakat kadının durumu kölenin
durumundan çok farklıdır. Kadın erkek tarafından "mutlak başka" olarak
kurulurken, erkek onu yaşamın, doğanın güçleriyle karıştırmış, ona doğurganlığı
zemininde büyülü güçler atfetmiş, ondan korkmuş ve onu "özsel" veya
"esas" olan olarak koymuştu. Öte yandan, özsel veya esas olarak koyulduğunda
da kadın, tıpkı Doğa gibi, sahip olunan ve sömürülen bir varlıktı.
Önünde diz çöktüğünde bile, ona sahip olduğu ayrıcalığı, esas olma rolünü
veren erkekti. Ana Tanrıça, ne kadar güçlü olursa olsun, erkek bilinci tarafından
kurulmuş, koyulmuş ve yaratılmıştı. Bu yüzden aslında Tanrıça ve
kadın, erkek bilinci bunun henüz farkında olmasa dahi, biz biliyoruz ki, özsel
ve esas olmayanın tarafındaydı (LDS, C.I, s. 92). Özsel değildi, zira erkek
tarafından yaratılmış bir idoldü; ne kadar korkutucu olursa olsun, erkeğe
dayanıyordu; erkek doğa karşısında kendisine güven kazandığında uzun bir
zaman korktuğu bu idolü alaşağı edecekti (LDS, C.I, s. 95). Elbette erkek hala
doğanın keyfiliğine, güneşe ve yağmura, kuraklığa ve sele maruz kalmaktaydı,
fakat tasarılar kurmak ve bunları gerçekleştirmek suretiyle kendisini
gerçekleştirmeyi de öğrenmişti. Kendi kendisinin daha açık bir bilincine
ulaşmış, aşkınlığıyla temas etmiş, onda tin ve istem kendilerini yaşamın karmaşasına
ve olumsallığına karşı olumlamaya başlamıştı. Erkeğin varoluşu
genişlemekte, içkinlikteki varlığı kendisini dünyadaki bir varoluşa doğru,
geçmişten farklı bir geleceğe doğru aşmaktaydı. (LDS, C.I, s. 95) Peki tarihte
muzaffer olan ataerkillik neden evlilik kurumuna ihtiyaç duyar? Evlilik erkeğin
yetişkin statüsünü kazanmasına, dünyada kendisine ait bir yeri parsellemesine
ve yaşamı sona erdikten sonra da mirasını bıraktığı zürrlyetinde
Cogito, sayı: 58, 2009