YLJCp0RQyPOOdiynuMlIWUZr0hQPxzdPHqBw=&limit=0&content_type=application/pdf&fsize=5859719&hid=15d36313c63ea7b3265f180e9f18adc3&media_type=document&tknv=v2&rtoken=876553fcd08c3e4d9acc94b407c85688&force_default=no

206 Hande Öğüt
feyi kabul ederek gelebileceğini savunduğumuzu belirtir. Yine Silverman'a
göre Mulvey ve diğerleri, Hollywood'un sadece "kadın" ve "gösteri" arasında
bir eşitlik dayatmakla kalmadığını, aynı zamanda sadece kamera, erkek karakterler
ve erkek seyirciler arasında geçen bir bayrak yarışı düzenlediğini
iddia etmişlerdir. Ancak feminist film kuramı, kamera-göz eşitliğinin toplumsal
cinsiyetle karmaşık şekillerde sınırlandığını gösterirken bile "ideal"
ya da "örnek" sinema seyircisinin kamerayla ve dolayısıyla aşkın görüşle özdeşleşme
vasıtasıyla inşa edildiğini varsayar.
Kadının çoğunlukla bir tehdit olarak görüldüğünü öne süren Mulvey'in
bakış açısı, erkek egemen toplumun sinema üzerindeki etkisini göstermesi
açısından psikanalizle ilişkilidir. Kadının fallusu yoktur, iğdiş edilmiştir. Bu
da kadının fallusu olmadığından eksik ve bu nedenle de değersiz olduğunu
öne süren Freudyen kurama aittir. Kadının sinemada iki rolünün, öyküdeki
karakterler için erotik nesne ve izleyici için erotik nesne olduğunu belirten
Mulvey, feminist film teorisinin ileri sürüldüğü ilk yıllarda, kadınların patriyarkal
sinemadan kurtulmalarını salık verir. Hollywood sinemasının baskıcı
düzenine hizmet etmekten başka işe yaramayan hoşnutluk, haz ve imtiyaz
alaşağı edilebilir ancak böylelikle. 1974 yılında çektiği Paenthesilea, kadınların
egemen kültürden nasıl dışlandığını tartışır. Geleneksel anlatı yapısına
tezat biçimde bölümlerden oluşan filmin ilk bölümü Amazonlar üzerinedir;
diğer bölümler dil ile ilgili konuları inceler ve son bölüm kadınların oy verme
hakkının aynı zamanda sınıfsal bir sorun olduğuna insanları ikna etmeye
çalışan bir kadının bakış açısından izlenir. Riddles of Sphinx (1977) kadınların
seslerinin duyulmaması sorununu, bir anne üzerinden anlatırken,
Amy (1980), 1930'da tek başına uçuşla dünyayı dolaşan Amy Johnson'ın yaşamı
üzerinedir. Kurmaca ile belgesel karışımı olan filmde, izleyici kadının
geleneksel olarak erkeğin bakışının nesnesi olduğunun bilincinde olmaya
zorlanır.
Mulvey ile aynı doğrultuda düşünenlerden biri de, sinemayı semiyotik
bir gösterge sistemi olarak inceleyen ilk feminist film eleştirmeni Claire
Johnston'dı. Bir kadın sineması ortaya çıkacaksa bunun "gelenekler ve form
açısından radikal bir kopuşa yol açması gerektiği"ni belirten Johnston, Roland
Barthes'm "mit" kavramından yola çıkarak, klasik sinemadaki kadın
mitini araştırdı. Mitin kadınların sinemada kullanılmasındaki başlıca araç
olduğunu, mitin cinsiyetçilik ideolojisini aktardığını ve dönüştürdüğünü ve
onu görülmez ve bu nedenle de doğal hale getirdiğini öne sürdü Johnston.
Cogito, sayı: 58, 2009