YLJCp0RQyPOOdiynuMlIWUZr0hQPxzdPHqBw=&limit=0&content_type=application/pdf&fsize=5859719&hid=15d36313c63ea7b3265f180e9f18adc3&media_type=document&tknv=v2&rtoken=876553fcd08c3e4d9acc94b407c85688&force_default=no

288 Hande Birkalan-Gedik
fazla görünür olmaya başlamıştır (Türkiye'de antropolojinin eleştirileri
için, Atay 1996, 2000a, 2000b, 2000c; Aydın 1996, 1998, 2000, 2001, 2004,
2005; Birkalan 2000, Birkalan-Gedik 2000, 2005b, 2006, 2007a; 2010, yayımlanacak;
Bolak 1996; Kümbetoğlu 1995, 1996; Kümbetoğlu ve Birkalan­
Gedik 2005a, b; Maksudyan 2005; Özmen 2000; Özbudun ve Şafak 2005).
İkinci etken ise Türkiye'deki feminist hareketin, bulunduğumuz coğrafya,
tarihsel ve kültürel koşullar içinde zaman zaman Ortadoğu ile paralellikler
kursa da, kendisini daha çok batılı -çoğunlukla da Anglo-Amerikan- feminizmi
içinde konumlandırmasıdır. Hem antropoloji, hem de feminizm bağlamında
Batı'ya dönük "modernist" bir yüzü bulunan bu sahalarda "yerellik"
sorgulaması da çok yeni başlamıştır (İlyasoğlu ve Akgökçe 2001; Bora
ve Günal 2002; Birkalan-Gedik 2005b; Kümbetoğlu ve Birkalan-Gedik
2005a, b). Bu disipliner ve tarihsel kesişimdeki veriler ışığında, hem Batı­
' dan etkilenen ama hem de kendi durumunu sorgulayan Türkiye' de antropolojinin
serüveni bağlamında, yukarıda sorduğum sorular benim için oldukça
önemli anlamlar taşıyor.
Bunları belirttikten sonra, Anglo-Amerikan ekolündeki feminist antropoloji
değerlendirmemin akabinde, Türkiye'deki kadın hareketi, aktivizmi, kadın
araştırmaları ve antropoloji içinde "feminist" çalışmaların bulunduğu
noktayı irdelemek istiyorum. Acaba bulunduğumuz noktada feminist antropoloji
bağlamında neler yapılmıştır, yapılmaktadır ve yapılmalıdır soruları
ekseninde 2000'li yıllarda Türkiye'de feminizmin hangi açılımları kullanılabilmeli
sorusuna da cevap(lar) aramaya çalışacağım. Son olarak, açıklamakta
yarar gördüğüm bir nokta daha var: Yazımda "feminist antropoloji" ve feminist
etnografya terimlerini zaman zaman değişmeli olarak, birbirinin yerine
kullanıyorum. Kafa karışıklığı yaratmaması açısından şunları söyleyebilirim:
Feminist antropoloji, özellikle antropolojiyi bir disiplin olarak ele
alarak, antropolojinin içinde gelişen feminist hareket, kuram ve pratikleri ilgilendiriyor.
Bu noktada özellikle kadın antropolojisiyle feminist antropolojinin
farklılıklarını, geçişkenliklerini ve ilişkileri ele alıyorum. Feminist etnografi,
öte yanda, ampirik olmayı öngören bir "pratik" sahayı da işaret ediyor.
Ancak her iki terim de birbirinden bağımsız değil. Çünkü, saha çalışması
anlamında kullanılan "etnografi" antropolojiye has bir pratik olmasa da,
antropolojinin kendisini tanımlamasında en önemli faktörlerden biri "etnografik"
oluşudur.
Cogito, sayı: 58, 2009