YLJCp0RQyPOOdiynuMlIWUZr0hQPxzdPHqBw=&limit=0&content_type=application/pdf&fsize=5859719&hid=15d36313c63ea7b3265f180e9f18adc3&media_type=document&tknv=v2&rtoken=876553fcd08c3e4d9acc94b407c85688&force_default=no

Türkiye' de Feminizmi ve Antropolojiyi Yeniden Düşünmek 29 1
Sosyal Antropolojisi ve Feminist Antropoloji) isimli makalesinde Shirley Ardener
kadınların antropolojisi ve feminist etnografya arasındaki ince fakat
önemli bir ayrılığa işaret eder. Kadın antropolojisi analiz ve metota bakmasızın
bir alanı belirtirken, feminist etnografya metot ve analiz açısından özel
yöntemler önerir. Kadın antropolojisi, her alandan kadınları çalışmaya izin
verir. Feminist antropolojide de herhangi bir konu çalışılabilir ama feminist
bir duruş önemlidir. Feminist etnografya hem kadınları, hem erkekleri çalışabilir;
kadınlar ve erkekler feminist etnografya yapabilir. Bu iki kavram
arasında örtüşmeler olsa da araştırmacı, feminist etnografya bağlamında
"feminizmle ne kastettiğine bağlı ..." demeden kendini feminist olarak tanıtır
(Ardener 1985).
Bu açıdan feminist antropolojinin doğduğu bağlamları incelerken, sadece
feminist teori ya da metot bağlamında değil, antropolojinin içinden geçmekte
olduğu değişim bağlamında da feminist antropoloji konusuna değinmek
gerekiyor. Bu açıdan, 1980 sonrasında yoğun tartışmaların olduğu ve
"düşünümsel" (refiexive) "evde antropoloji" ya da "kişisel antropoloji" gibi
farklı yaklaşımların ortaya çıktığı bir "kriz" ortamı ya da "etnografik temsil
zorluğu" (Marcus ve Fischer 1986) bağlamında da değerlendirilmelidir. Ancak
burada feminist antropolojiyi bir "tür" olarak değil, bir yaklaşım olarak
ele almak önemlidir. Düşünümsel araştırmada araştırmacılar araştırmadaki
pozisyonlarını inkar etmeden, bulundukları durumu detaylarıyla ve açıklıkla,
olayları ve durumları problematize ederek çalışırlar. Bu noktada dönüşümse!
araştırma ile feminist araştırmanın oldukça fazla ortak yanı bulunmaktadır.
Araştırmacı her iki toplumsal cinsiyet rolünü bir "farkındalık"
içinde hem kendi toplumsal cinsiyetinin hem de katılımcıların cinsiyetlerinin
araştırmaya olan etkilerini ortaya koyar, eleştirir ve problematize eder
(Birkalan 2000). Feminist antropoloji ile yolları kesişen dönüşümse! antropoloji
kavramını Amerikalı halkbilimci Elaine Lawless, "hem feminist hem
de hümanist olan" ile işbirliği yapmaya yönelik bir etnografi olarak tanımlar
(Lawless 1993). Bu yaklaşım içinde araştırmacı, "araştıran"ı en üste koyan
hiyerarşiyi reddeder. Oldukça zaman alan, geri bildirimleri çok, yazı ve düzeltme
işi çok olan bir teknik olmasına karşın, uygulanmaya değer bir yöntem
olduğunu belirten Lawless'in en büyük dayanağı, "araştırılan" kişiyi de
katılımcı haline sokmasıdır (Lawless 1993: 285). Bu şekilde de feminist antropoloji,
ana akım antropoloji yaklaşımlarına da "güç" konusunu sorgulaması
bakımından katkıda bulunmaktadır.
Cogito, sayı: 58, 2009