YLJCp0RQyPOOdiynuMlIWUZr0hQPxzdPHqBw=&limit=0&content_type=application/pdf&fsize=5859719&hid=15d36313c63ea7b3265f180e9f18adc3&media_type=document&tknv=v2&rtoken=876553fcd08c3e4d9acc94b407c85688&force_default=no

Gelenek Söylemleri ve İktidann Doğallaşması: Namus Cinayetleri Örneği 369
kınmacı devlet aydın varoluşunun iletilmesi anlamında kullanılan eğitim ve
kalkınma ideolojisi ile muhalifleri şiddet kullanarak bastırmak arasında arasında
yer alan bir çok farklı ideolojik tekniği ve şiddet yöntemini içeriyor,
böylece toplumu 'düzen' içinde tutuyordu. Böyle bir ortamda kalkınmanın
ne zaman ve nasıl geleceği, kalkınmanın aklı ile geleneğin karanlığı arasındaki
zıtlık gibi kavramların kendileri kamusal alanda tartışma konusu olmadı.
Tartışma konusu olan bu zıtlık etrafında kurulan müdahalenin önceliği
ve de kalkınma sağlanana kadar dezavantajlı kesimlerin yapmaları gereken
'fedakarlıklar' oldu.
Bu bekleme odası sembolü Chakrabarty'nin betimlediği şekliyle sömürgeci
söylemlerde Batı medeniyetinin sömürge edilene söylediğine benzer bir
şekilde çalışıyordu (2000). Türkiye'de yerleştirilen cumhuriyet ideolojisi ve
pratiği kendisini batılı sömürgecilerin tam da sömürgeleştirdikleri halk için
kullandıkları oryantalist ayrımlar üzerinden anlar oldu27. Bir yanda aydınlar
ve akıl, öbür yanda aklı tehdit eden, kendisinin iyiliğini dahi bilemeyecek
derecede cahilleşmiş ve geçmişin bağnazlığından yani gelenekten henüz
kendini kurtaramamış bir "halk." Geçmiş, gelenek içinde tutulmuş bir karanlıktı
ve başka hiçbir şey değildi. Geçmişle gelecek, halkla, aydın, akıl ile
cehalet ve gelenek arasında yapılmış olan ayırım toplumsal olduğu kadar siyasi
bir anlamda ifade ediliyordu. Halk ve halkın savunduğu herşeyin karanlık
birer gelenek olarak tanımlanmış olduğu bir ideoloji Cumhuriyetin seçkinlerini
geçmiş pratiklerini (örneğin imparatorluk, hilafet, aşiret ya da tarikat)
"şimdi"nin içinde akıtarak siyasi bir alternatif haline getirebilecek tüm
aktörlerden koruyordu.
Ancak ve ancak kalkınma adına verilecek topyekün bir savaşla bertaraf
edileceği düşünülen ve geçmişin karanlığını temsil eden gelenek genelde aile
ve kadınlar aracılığı ile somutlaştırılabiliyordu. Kadınlar geleneğin asal
mağdurlarıydı. Kadınların geleneğin hedefi olması da bir taraftan onların
hem vatan hem aile içinde yüceliklerini kuruyor hem de bu yüceliğin gerektirdiği
fedakarlığı da onlardan beklememizi sağlıyordu.
"Geleneğin pençesindeki kadınlar" söyleminin en ilginç özelliği ciddi anlamda
hiçbir şey söylememesiydi. Bu gelenekler nasıl, nereden çıkıyorlar,
tam olarak ne yapıyorlar, neden 'hala' oradalar gibi sorular konuşulmadı.
Kadınların yaşadıklarına gelenek demek bir sessizliğin adıydı. Bu şekilde
sorgulanmayacak bir alan oluşuyor, kalkınmacı devletin öncelikleri tekrar
tekrar kuruluyordu. Bir taraftan da kadınların yaşamakta oldukları dene-
Cogito, sayı: 58, 2009