YLJCp0RQyPOOdiynuMlIWUZr0hQPxzdPHqBw=&limit=0&content_type=application/pdf&fsize=5859719&hid=15d36313c63ea7b3265f180e9f18adc3&media_type=document&tknv=v2&rtoken=876553fcd08c3e4d9acc94b407c85688&force_default=no

292 Hande Birkalan-Gedik
Antropolojik bilgi üretimi uluslararası merkezlerde (özellikle Amerika'da)
gelişen yeni tarihsellik bilinci bağlamında, 1960'lardan başlayarak ge.
lişen kişisel sorgulamalar, yerini antropolojik alan araştırmasının önemli bir
boyutunu oluşturan olan politik ilişkileri bir kenara atarak, 1970'lerde gelişen
sosyolojik analizlere yönelmiştir. Böylelikle klasik antropolojiyi tanımlayan
"saha" ve "ev" pratiklerinin artık eski noktalarda bulunmaması (ayrıntılar
için Gupta ve Ferguson 1997) ön plana çıkmıştır. Aslında 1980'lerde görülen
"evde antropoloji" kavramının tartışılması Messerschmidt'in (1981)
derlemesinde ön plana çıkmıştır. Ancak Messerschmidt için "ev" temel olarak
ABD olmuştur. 1990'larda ise "evde antropoloji" kendi mekanını Amerikan'
dan Avrupa'ya da taşımıştır. "Batı" dışında bu kavramlar ve pratikler
pek tartışmaya açılmamıştır. Yeni antropolojik mekanlardaki araştırma
alanları ise akrabalar, büyük kentlerdeki yaşlılar, bürokrasi, şirketler gibi
kentsel mekanlara kaymıştır. Bundan önce kullanılan "yerli" kavramı yerine
şimdilerde kullanılan "içeriden antropoloji" kavramı da artık daha az "negatif"
değer taşıyan bir kavram olarak ele alınmıştır (ayrıntı için Appadurai
1991; Clifford 1997; Gupta ve Ferguson 1997; Peirano 1998). Antropolojideki
bu sübjektif dönüşüm -1980'lerde bir kriz ortamı sanısı içinde- "güç",
otorite ve temsil konularının sorgulanmasını beraberinde getirmiş ve bu
bağlamda da feminist seslerin duyulmasını sağlamıştır.
Bu sebeple, feminist antropoloji özel bir alan, bir yaklaşım, bir anlayı§
biçimi ise; o zaman feminist antropolojinin öncülerini ve bunların ortaya
çıktığı bağlamları ayrı bir şekilde değerlendirmek gerekiyor. Kadın araşurmalarıyla
antropolojinin kuramsal olarak ilk kez kesiştiği eserlerden en
önemlileri, Michelle Rosaldo ve Louise Lamphere'in Women, Culture and
Society (Kadın, Kültür ve Toplum, 1974); Rayna Rapp'ın Toward an Anthropology
of Women (Kadın Antropolojisine Doğru, 1975); M. Kay Martin ve
Barbara Voorhies'in The Female of the Species (Türlerin Dişileri, 1975); Rayna
Rapp ve Ellen Ross'un hazırladıkları Sex and Society: A Research Note
from Social History and Anthropology (Cinsiyet ve Toplum: Sosyal Tarih ve
Antropolojide Bir Araştırma Yazısı, 1983)'dir.
Çeşitli yazarların eserlerini bir araya getiren bir derleme çalışması olan
Women, Culture and Society adlı çalışmanın önemi, "kadın" olgusunu sadece
Amerikan antropoloji gelenekleri ve pratikleri bağlamında değil, kültürlerarası
bağlamlarda ele almasıdır. Bu eserde batılı olmayan birçok toplumdaki
kadın ve kadınlık konuları ele alınarak, antropolojinin "evrensel" kategorile-
Cogito, sayı: 58, 2009