YLJCp0RQyPOOdiynuMlIWUZr0hQPxzdPHqBw=&limit=0&content_type=application/pdf&fsize=5859719&hid=15d36313c63ea7b3265f180e9f18adc3&media_type=document&tknv=v2&rtoken=876553fcd08c3e4d9acc94b407c85688&force_default=no

Simone de Beauvoir: Abjeksiyon ve Eros Etiği 33
hayranlığın geride bırakılmasını görür. Kendine hayranlık aşkınlığı engeller,
kadınları statükocu, sınıf çıkarlarını koruyan varlıklara dönüştürebilir. Halbuki
aşkınlık yalnızca beni aşmak değil, "dünyayı eldeki dünyanın ötesine
taşımaktır" (LDS, C. il, s.472). Cinsiyet ayrımcılığının ortadan kalktığı, insanın
değerini özgür üretimden aldığı gün "işte o gün kadın kendi öyküsü, sorunları,
kuşkulan ve umutlarıyla insanlığınkini bir sayabilecektir. Ancak o
zaman yapıtlarında yalnızca kendisini değil, bütün gerçekliği ortaya çıkarmayı
başarabilecektir" (LDS, C. II, s.481).
Beauvoir'ın özgürlük tartışması, herkes için bir politikaya değil, bir eros
etiği sorunsalına evrilir gibi görünmektedir. Karşılıklı birbirini tanıma, sınırlı
kadınlık durumunun aşılmasından sonra gelecek olan aşk ilişkisinin bir
gereğidir. Hatta Beauvoir'ın aşk ahlakının temelidir. Ne var ki, karşılıklı olarak
birbirini tanıma bir kez başarıldığı zaman güvence altına alınan ve bir
daha değişmeyebilecek bir hal değildir. Bir çift içinde öteki tarafından tanınma
ve ötekini tanıma başarısı hiçbir zaman tam olarak güvence altına
alınamaz. Bu başarı her zaman hassas bir başarı olarak kalmalıdır ve dengeyi
korumak için sürekli bir özen gerekir.
Sartre'ın başkasıyla ilişkiyi Hegel'in köle efendi diyalektiğinin ona verdiği
ilhamla nasıl düşündüğüne kısaca değinerek Beauvoir'ın eros bağlamında
Sartre'tan ayrıldığı noktayı tespit etmeye çalışalım. Sartre, Hegel'in köle
efendi diyalektiğinin temel meselesi olarak gördüğü şeyi bir bakış fenomenolojisi
içinde yeniden düşünmüştü: Başkasının bakışı altında nesneleşir,
onun beni gördüğü gibi olurum. Başkası beni bana dair imgesi içine hapseder
ve aşkınlığımı, özgürlüğümü elimden alır. Ancak bakışın yönünü tersine
çevirmek mümkündür: kölenin özgürlüğünü kazanmasıdır bu. Ancak benim
bakışın öznesi haline gelmem ötekini bakışımın nesnesi haline getirmeme
yol açacaktır. Sonuç olarak "özne" ve "nesne" terimleriyle ve olumsuzlukla
yol aldığımız sürece bakışımlılık, karşılıklı olarak birbirini tanıma hep başarısızlığa
uğrayacaktır. Sartre erotik ilişkiyi bu terimlerin dışında düşünmeye
girişmez. Sartre'a göre kadın ile erkek arasındaki ilişki bakışa hakim olmak
için sonu gelmez bir mücadeleyse nasıl olacak da Beauvoir anlamında eşitlik
ve dostluk mümkün olabilecektir? Burada Simone de Beauvoir'ın Sartre'ı
bir etiğin imkanına ikna etmek ister gibidir. Beauvoir'a göre eşitlerin aşkı
bir bağımlılık ilişkisi değildir, özgürce bağlanma temelinde gerçekleşir. Kadının
özgürlüğüne kavuşması için onun domestik alanın sınırları dışına çıkması,
erkeğe bağımlı olmaktan kurtulması, kendisini aşması, yaratıcı bir
Cogito, sayı: 58, 2009