İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları

İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları192010 Anayasa Değişikliği’nde aynı maddeye kadınlarınkine benzer biçimdeyeni bir fıkra eklenerek “Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinindul ve yetimleri ile malül gazileri için alınacak tedbirler, eşitlik ilkesineaykırı sayılamaz.” kuralı getirilmiştir. Hemen belirtelim ki burada düzenlenennesnel ilişkiler, kadın – erkek eşitliğinden farklı niteliktedir. Çünkübu kategori içinde yer alanlar, belirtilen sosyal konum içinde bulunduklarısürece, koruma amacı yönünden, geçici bir nitelik taşımazlar. Devlet, buradasayılan gruplara, içinde bulundukları farklı konum gereği, zaten özel birkoruma sağlamakla yükümlüdür. Ama bunun fiili eşitliğin sağlanmasıyla,bir ilgisi yoktur. Bu gruplar içinde farklı sosyo-ekonomik durumdakilerinkorunması ise, yine sosyal devletin gereği olup, Anayasa’nın hem çalışmakoşullarını düzenleyen 50. maddesinde 8 , hem de sosyal güvenlik bakımındanözel olarak korunması gerekenleri düzenleyen 61. maddesinde 9 devleteyüklenmiş ödevlerin kapsamı içindedir. Bu kişiler, özel konumları ve sosyaldevletin gereği olarak, her zaman için farklı özel önlemlerin konusu olacaklardır.Engelli bir üniversite öğrencisine özel donanımlı bir yurt odası sağlanması,harp ve vazife şehitlerinin çocuklarına, herhangi bir başarı koşuluaranmaksızın eğitim bursu verilmesi, Anayasa’daki yeni düzenleme olmasada- sosyal devletin ve özel koruma hükümlerinin gereğidir 10 .c) Çocuk Hakları ve Devlet Yükümlülüğü2010 Anayasa Değişikliği, çocuk hakları yönünden ek düzenlemeler getirmiştir.Bu amaçla Anayasa’nın 41. maddesinin kenar başlığında “aileninkorunması” yanında “çocuk hakları” ibaresine yer verilmiş ve maddeye aşağıdakifıkralar eklenmiştir:“Her çocuk, korunma ve bakımdan yararlanma, yüksek yararınaaçıkça aykırı olmadıkça, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudanilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir.Devlet, her türlü istismara ve şiddete karşı çocukları koruyucutedbirleri alır.”8 MADDE 50. – Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. /Küçükler ve kadınlar ile bedenî ve ruhî yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımındanözel olarak korunurlar.9 MADDE 61. – Devlet, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleriyle, malûl ve gazileri korur vetoplumda kendilerine yaraşır bir hayat seviyesi sağlar. / Devlet, sakatların korunmalarınıve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alır. / Yaşlılar, Devletçe korunur.Yaşlılara Devlet yardımı ve sağlanacak diğer haklar ve kolaylıklar kanunla düzenlenir. /Devlet, korunmaya muhtaç çocukların topluma kazandırılması için her türlü tedbiri alır.… (“/” işareti fıkraları ayırmak için konulmuştur.)10 Bkz. Ece GÖZTEPE, agm, A 1.