İstanbul Barosu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları

İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2011 Yılı Toplantıları37masını önleme fonksiyonunu görüyor kendinde, onun dışında görmüyor.Bunu bir başörtüyle derslere giren bir Afgan öğretmen çok güzel ifade ettiaçtığı davada. Diyor ki, “burada laiklik yok ki benim başımı örtmeme karışıyorsunuz.Hani, laik olsa karışırsınız da burası laik değil ki”; yani “Almanyalaik değil ki benim başörtüme karışırsınız” demek istiyor. Ama o olaydakarışabileceği şeklinde verdi Anayasa Mahkemesi kararı. İdare veremez,ama pratik konkordans yapmak gerekir burada. O kişinin dini inançlarıylainançsızlar veyahut laik düzene bağlı olanlar arasında bir anayasal değerleraslında bir pratik konkordans, uyuşma yapmak lazım, bunu da ancakkanun yapar dedi. Verdiği karar buydu. Sen idari yasaklarla o yasağı koyamazsın.Aslında ilkokul öğretmeniydi ve ilkokulda girdiği sınıfta örtünmediye bir zorunluluk İslam’da da yoktu. Ben bunu Alman Anayasa Mahkemesiİkinci Daire Başkanına hatırlattığımda “siz bunu sormadınız mı? İlkokuldabaş örtünme diye bir şey yoktur ve hocanın da onların yanında başınıörtmesi diye bir şey yoktur” dedim. “Ha, sorduk, ama aldığımız cevap sizi çürütüyor”dedi. Kendisine önermişler, “sınıfta hiç olmazsa çıkarın” demişler,çünkü çocuklara kötü örnek oluyor, daha doğrusu çocukları etkiliyor, çocuklarındini inancını etkiliyor. Onun için sınıfa girdiğinizde burası nötr birülke, onun için çıkarın bunu, haç da taşımamanız gerekir. “Çıkarın bunu”diye müdahale ettik. Dedi ki, “evet, çıkarırım, ama bizim Alman okullarındahabersiz teftiş var, müdür istediği zaman kapıyı açar, içeri girer, o zaman benne yapacağım? Müdüre karşı örtünmem lazım” diye cevap verdi” dedi.O anlamda Almanya’da subsidiarite ilkesi, bunu söyleyen sanırım Hıristiyandemokrat bir profesördür, çünkü Almanya’da da sosyal devlet ilkesivar, o da değişmez. Bir sosyal demokratın bunu söylememesi gerekir, amaherhalde o Hıristiyan demokratların böyle bir eğilimi var; yani onlar sosyaldevleti biraz da Hıristiyan kültürünün bir ürünü olarak hep değerlendirmeyeçalıştıkları için o öyle bir şey söylemiş olabilir subsidiarite, amabu doğrudan Alman Anayasasında… bu vesileyle şuna da geçebilirim: KısaAnayasa, ayrıntılı Anayasa.Alman Anayasasında sadece klasik haklar vardır, sosyal haklar yoktur, amasosyal devlet ilkesi vardır ve oradan türetilebilir birçok şey, ama tabii sosyaldevlet ilkesinin asıl dinamosu olarak benim tanımlamaya çalıştığım sendikahakkı anayasal bir haktır, ama o klasik hak olarak yer alır ve oradan zatenkoalisyon sfraheid denilen bölümden hem grev çıkarılır, hem toplu sözleşmehakları çıkarılır; yani ayrı ayrı yoktur, ama bütün bunlardan çıkarılır, sosyaldevlet ilkesiyle de birleştirilerek bunlar üretilir. Onun için ben subsidiariteilkesine pek sıcak bakamadım. Bence doğrudan uygulanması gereken ilkelerdenbiridir, ama bu vesileyle kısa Anayasaya geldiğimiz için söylüyorum: