Türk Devletleri Birligi

TÜRK DEVLETLERİ BİRLİĞİ: KÜRESEL ENTEGRASYONUN AVRASYA MODELİ
“Orhun üçlemesi” sadece politik ve ideolojik amaca uygun olması
açısından değil, tarihi etnografik bir belge olması bakımından da büyük
öneme haizdir. Bu anıtsal yapıtlar eski Türkler ile ilgili o dönemin
herhangi bir Çin kaynağından katbekat daha zengin bilgi yükü ile
doludur. Çin kaynakları sadece kronolojiyse, bu Türk kaynakları
canlı yaşamın, yaşanmış tarihin gerçek özetidir. Bu nedenle birçok
araştırmacılar onları tarihi kahramanlık destanı olarak görür. Orhun
Türk yazılı abidelerinin böyle bir yönü istisna edilemez. Nitekim “Oğuz
Kağan” ve “Kitab-ı Dede Korkut” gibi destanlar da ruhen Orhun Türk
yazılı abidelerinin rahminden doğmuştur.
Göktürk İmparatorluğu’nun bu tarihi belgeler külliyatı, özellikle
çok hassas zaman duygusunun olması nedeniyle de büyük önem arz
ediyor. Sürekli harekette olan insan, devlet ve toplum donuk kalamaz.
Eski Türkler adeta “donmuş tarihin” kendisini harekete geçirir,
onun geniş meydanını Avrasya’da okyanus gibi dalgalanan Türk
Dünyasının yüzüne açar. Türk Dünyası bu uçsuz mekânda birleşir,
ayrılır ve yeniden birleşir. Özünü idrakin mükemmel bir biçiminde
birlik sistemine erişinceye kadar koşuşturur, kendini arar... Orhun
abidelerinin varlığı onun bu aramalarda kendini bulduğunun bir
tasdikidir. Bu nedenle de “Orhun üçlemesi”nde Türk kendi varlığına,
tarihi kaderine hiçbir taviz vermeden, yanılmalarını, sapmalarını
örtbas etmeden, gerçekçi bakar. İniş ve yükselişlerinin kökenine varır,
içinde bulunduğu dönemin nesnel manzarasını oluşturur, geleceğe
geniş bir perspektiften bakabilir. İlk Türk anıtlarının tetkiki Türklerin
Batı’nın birçok ideologlarının iddia ettiği gibi sadece hareket etmeye,
dağıtmaya ve kurmaya değil, düşünmeye elverişli millet şeklinde
oluşmuş ve böyle de devam etmektedir. Büyük Alman filozofu İ.Kant
Türkleri sele benzetiyordu. Evet, Türklerin doğasında böyle bir durum
var! Çünkü onlar kurmak için yıkmayı da başarırlar. Fakat eski Türk
anıtlarının tetkiki, bu milletin maddi değer yaratmak yeteneği kadar
da manevi değer yaratmak yeteneğinin olduğunu göstermektedir. İlk
Türk ideolojik yapıtların tetkiki, Türklerin yarattığı manevi değerlerin
130