15.05.2019 Views

Türk Devletleri Birligi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

TÜRK DEVLETLERİ BİRLİĞİ: KÜRESEL ENTEGRASYONUN AVRASYA MODELİ<br />

ülkelere en uygun güzergâhlardan, özellikle Hazar hattıyla Azerbaycan<br />

istikametinden taşınması için aktif diplomasi yürütmektedir.<br />

<strong>Türk</strong> devletlerinin daha erken teşekkülüne katılan Kırgızlar <strong>Türk</strong><br />

süper ulusunun gelişiminde kendine özgü etkiye sahip olmuş, çeşitli<br />

<strong>Türk</strong> imparatorluk ve devletlerinin hudutlarında yaşamış, 1876 yılında,<br />

Çin’e kadarki Orta Asya devletleri arasında sonuncu olarak Rusya<br />

İmparatorluğu’na katılmış, 1936 yılında ise müttefik ülke statüsünde<br />

SSCB oluşumuna katılmışlardır. 1991 yılının 31 Ağustos tarihinde<br />

bağımsızlık kazanan Kırgızistan Cumhuriyetinin yüzölçümü 199.900<br />

km 2 , nüfusu 5.362.800 kişidir. Yıllık yurt içi gelir hacmi 5 milyar<br />

920 milyon dolar, kişi başına düşen milli gelir 1.070 dolardır (248).<br />

Genelde tarım ülkesi olsa da Kırgızistan’da sanayi, özellikle kömür,<br />

altın, uranyum yatakları, hidroelektrik enerji üretimi ve metalürji<br />

sanayisini de geliştirmek için yeterince potansiyel vardır. Bugün<br />

Kırgızistan Cumhuriyeti 2005 yılından başlayan ve birkaç yıl devam<br />

eden iç siyasi krizin sonucunu gidermekte, bağımsızlığının temelini<br />

kuvvetlendirme yönünde çalışmaktadır.<br />

<strong>Türk</strong> halklarının sayıca büyük çoğunluğu <strong>Türk</strong>iye, Azerbaycan,<br />

Kazakistan, Özbekistan, <strong>Türk</strong>menistan, Kırgızistan ve Kuzey Kıbrıs<br />

<strong>Türk</strong> Cumhuriyeti gibi bağımsız devletlere sahiptir. Etnik olarak<br />

rengârenk olmasına göre daha büyük çoğunluğu çeşitli düzeyde<br />

özerklik statüsüne malik olmakla diğer devletlerin terkibinde yaşıyorlar.<br />

Rusya Federasyonu’nda Tataristan Cumhuriyeti (yüzölçümü<br />

63.000 km 2 , nüfusu yaklaşık 4 milyon), Başkurdistan Cumhuriyeti<br />

(yüzölçümü 143.000 km 2 , nüfusu 4 milyon 120.000 kişi) Çuvaş<br />

Cumhuriyeti (yüzölçümü 183.000 km 2 , nüfusu 1 milyon 400.000 kişi),<br />

Hakasya Cumhuriyeti (yüzölçümü 61.900 km 2 , nüfusu 580.000 kişi),<br />

Yakutistan (Saha) Cumhuriyeti (yüzölçümü 3 milyon 103.200 km 2 ,<br />

nüfusu yaklaşık 1 milyon), Altay Cumhuriyeti (yüzölçümü 92.600<br />

km 2 , nüfusu 205.000 kişi), Tuva Cumhuriyeti (yüzölçümü 170.500<br />

km 2 , nüfusu 320.000 kişi), hâlihazırda Rusya’nın işgalinde olsa da<br />

resmen Ukrayna’ya bağlı olan Kırım Özerk Cumhuriyeti (yüzölçümü<br />

26.081 km 2 , nüfusu yaklaşık 2 milyon) [138], aynı zamanda bu çok<br />

80

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!