Türk Devletleri Birligi

TÜRK DEVLETLERİ BİRLİĞİ: KÜRESEL ENTEGRASYONUN AVRASYA MODELİ
daha rasyonel temeller üzerinde şekillendirilmesinin gerekliliği ortaya
çıktı. Böyle bir tarihi dönemde, yine de imparatorluk iddialarından
vazgeçmeyen Rusya Federasyonu’nda, zamanında aynı imparatorluğun
oluşumunda önemli rol oynamış ve onun temel politik, ideolojik
temellerini oluşturmuş Avrasyacılık ideolojisi yeniden zuhur etmeye
başladı. Fakat neo Avrasyacılık ne kadar yeni kimlikte görünmeye
çalışsa da aslında klasik Avrasyacılık’dan hiçbir farkı yoktu.
Klasik Avrasyacılık, Avrasya’da Türk egemenliğinin sona ermesinden
sonra, Rusya’nın Avrasya egemenliğine dayanak oluşturulmaya çalışılan
doktrindir. Rus Avrasyacılığı, Rus köktenciliğinin siyasi ideolojik
sistemidir. Daha çok, Panslavizm ve Slavyanofilya üzerinde kararlaşan,
fakat sonradan onu felsefi kültüroloji düzlemde derinleştiren ve
ideoloji şekline getiren Avrasyacılık, Rusya İmparatorluğu’nun Avrupa
ve Asya politikasındaki çelişkiyi gidermek, Avrupa eğilimli ve Asya
eğilimli Rus toplumunun bakışlarındaki “fay hattını” birleştirmek ve
nihayet, Rusya’nın Avrupa’dan çok, Asya devleti olması konumunu
güçlendirmek için bir hayli çalışmış ve günümüzde de devam eden
tartışmaların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu nedenle, fikir
farklılıkları içerisinde ortaya çıkan Avrasyacılık doktrininin evrimi
de bütün dönemlerde çelişkili ve sancılı süreçlerden geçmiştir.
Rus siyasi felsefi düşüncesinin bazı temsilcileri, Rusya Avrasyacılığının
çelişkilerini her zaman görmüş, fakat bütün itiraflarına rağmen, bu
çelişkilerin çözümü yönünde fikir yürütürken yeniden Avrasyacılık
fikrinin gerçekleşmesi adına Rusya’nın uyguladığı en saldırgan, rasyonel
olmayan politikaya bile bir nevi hak kazandırmaya çalışmışlardır.
Örneğin, Rusya İmparatorluğu’nun teşekkül sürecini gözden
geçiren ünlü Rus filozofu Nikolay Berdyayev, bu imparatorluğun
kurucusu Büyük Petro’nun reformlarının “yukarıdan devrim”
olduğunu göstererek, “Petro’nun halk açısından bu kadar sıkıntılara
neden olan zorunlu reformları olmadan, Rusya dünya tarihinde kendi
misyonunu gerçekleştiremez ve kendi sözünü söyleyemezdi” diye
yazmıştır (144, s.16).
180