MASZYNY GÃRNICZE 3 i 4/2010 - Instytut Techniki Górniczej KOMAG
MASZYNY GÃRNICZE 3 i 4/2010 - Instytut Techniki Górniczej KOMAG
MASZYNY GÃRNICZE 3 i 4/2010 - Instytut Techniki Górniczej KOMAG
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ponad 40 wdroŜeń, co stanowi około 20% rynku<br />
maszyn, w których moŜe być on zastosowany.<br />
Zespół ZSHP w wersji wykonania A (z dwuwariantowym<br />
hamowaniem bezpieczeństwa) i B (z jednowariantowym<br />
hamowaniem bezpieczeństwa) oraz kolejne<br />
jego odmiany, przeznaczony jest do hamulców<br />
maszyn wyciągowych wyposaŜonych w napędy pneumatyczno-obciąŜnikowe,<br />
których jest jeszcze zdecydowana<br />
większość w całej populacji eksploatowanych<br />
w Polsce maszyn wyciągowych.<br />
W Polskich kopalniach eksploatowana jest nieliczna<br />
grupa maszyn wyciągowych wyposaŜonych w napędy<br />
hamulcowe, spręŜynowo-obciąŜnikowe odwodzone<br />
pneumatycznie, które produkowane były przez Doniecką<br />
Fabrykę Maszyn. W związku z powyŜszym<br />
<strong>KOMAG</strong> i OPA-ROW sp. z o.o. zdecydowały się opracować,<br />
na bazie doświadczeń nabytych przy wdraŜaniu<br />
i eksploatacji zespołu ZSHP, zespół sterowania<br />
dedykowany do tego typu napędów hamulcowych.<br />
W ramach kolejnego wspólnego projektu celowego dofinansowanego<br />
przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa<br />
WyŜszego opracowano, zbudowano i zainstalowano<br />
w maszynie wyciągowej zespół typu ZSHP-SO (rys. 2).<br />
Zespół ten uzyskał dopuszczenie do stosowania<br />
w polskich kopalniach i stanowi alternatywę dla wyeksploatowanych<br />
i przestarzałych zespołów sterowania<br />
zabudowanych obecnie w maszynach wyciągowych<br />
z tego typu napędami hamulcowymi. Ponadto, zespół<br />
moŜe znaleźć zastosowanie w wielu maszynach wyciągowych,<br />
funkcjonujących w kopalniach Ukrainy,<br />
Białorusi, Rosji, gdzie wyroby Donieckiej Fabryki Maszyn<br />
były powszechnie stosowane. Obecnie prowadzona<br />
jest akcja promocyjna mająca na celu wdroŜenie<br />
zespołu ZSHP-SO na wyŜej wymienionych rynkach.<br />
Oprócz prowadzonych prac nad elektropneumatycznymi<br />
zespołami sterowania hamulców, <strong>KOMAG</strong><br />
wspólnie z firmą ELCAM sp. z o.o. opracował elektrohydrauliczny<br />
zespół sterowania hamulców maszyn wyciągowych.<br />
Budowane nowe maszyny od lat 70. XX w.<br />
wyposaŜane są w hamulce tarczowe hydrauliczne,<br />
które znalazły szerokie zastosowanie w kraju, jak i za<br />
granicą, wypierając stopniowo i systematycznie, cylindryczne-szczękowe<br />
układy hamulcowe z napędami<br />
pneumatycznymi.<br />
Obecnie, kilka polskich firm posiada swoje autorskie<br />
rozwiązania elektrohydraulicznego zespołu sterowania<br />
hamulców, który wdraŜają w przypadku realizowania<br />
przez siebie modernizacji istniejącej maszyny<br />
lub teŜ przy budowie nowej maszyny wyciągowej.<br />
Elektrohydrauliczny zespół sterowania typu EL (rys.<br />
3) firmy ELCAM Sp. z o.o. zaprojektowano wspólnie<br />
z <strong>Instytut</strong>em <strong>Techniki</strong> Górniczej <strong>KOMAG</strong>. Jest on alternatywą<br />
zespołu sterowania w odniesieniu do wyrobów<br />
innych firm.<br />
Zespół sterowania EL umoŜliwia sterowanie hamulca<br />
maszyny wyciągowej wyposaŜonego w siłowniki<br />
hamulcowe, spręŜynowe, odwodzone hydraulicznie<br />
(zwalniaki hydrauliczne), stanowiące zespół napędowo-roboczy<br />
hamulca, o ciśnieniu roboczym zasilania<br />
do 16 MPa. Zespół sterowania EL moŜe być stosowany<br />
w sterowaniu ręcznym, jak i w układzie automatycznym<br />
sterowania maszyny wyciągowej, realizując<br />
hamowanie zatrzymujące (STOP). Zespół EL umoŜliwia<br />
realizowanie dwuwariantowego hamowania bezpieczeństwa<br />
siłą o wartości odpowiadającej jednemu<br />
z dwóch ciśnień resztkowych, nastawianych w zespole<br />
hydraulicznym, wybieranych automatycznie, zaleŜnie<br />
od wielkości i kierunku ruchu nadwagi.<br />
Znamiennym rozwiązaniem zastosowanym w zespole<br />
EL, oprócz podstawowych dróg spływu, jest<br />
zastosowanie dodatkowej asekuracyjnej drogi spływu,<br />
która moŜe nie tylko zrealizować spływ oleju z układu<br />
hamulcowego, gwarantując zatrzymanie maszyny, ale<br />
umoŜliwia równieŜ kontrolowanie poprawności działania<br />
podstawowej drogi spływu oleju.<br />
Pierwszy egzemplarz zespołu zainstalowany został<br />
w 2007 r. w kopalni „Murcki”, a kolejne egzemplarze<br />
w KWK „Halemba-Wirek”, KWK „Jankowice”. Obecnie<br />
przygotowywane jest uruchomienie w KWK „Budryk”.<br />
3. Remonty i modernizacje<br />
W <strong>KOMAG</strong>-u opracowywane są równieŜ, na potrzeby<br />
kopalń, dokumentacje remontowe, jak równieŜ<br />
dokumentacje drobnych modernizacji, które przy stosunkowo<br />
niskich nakładach inwestycyjnych umoŜliwiają,<br />
w istotny sposób, podniesienie niezawodności<br />
działania i bezpieczeństwo prowadzenia ruchu górniczym<br />
wyciągiem szybowym.<br />
Po zdarzeniu awaryjnym, na jednej z maszyn wyciągowych<br />
w 2003 r., w wyniku którego zerwana została<br />
lina nośna, co spowodowało zniszczenie części<br />
maszyny wyciągowej oraz powaŜne uszkodzenia<br />
w szybie, WyŜszy Urząd Górniczy zalecił zainstalowanie<br />
w układach hamulcowych maszyn wyciągowych<br />
urządzenia mechanicznego do awaryjnego zatrzymania<br />
maszyny.<br />
<strong>KOMAG</strong> wspólnie z firmą PROEL sp. z o.o. opracował<br />
zespół awaryjnego zatrzymania typu ZAZ (rys.<br />
4) przeznaczony do maszyn wyciągowych wyposaŜonych<br />
w hamulce hydrauliczne. Zespół ZAZ został wykonany<br />
i zainstalowany w kilkunastu maszynach wyciągowych.<br />
Kolejnym rozwiązaniem opracowanym wspólnie<br />
z PROEL sp. z o.o. był układ dodatkowej drogi spływu<br />
oleju DDS (rys. 4), przewidziany do zastosowania<br />
w eksploatowanych hydraulicznych zespołach sterowania<br />
firmy ASEA, z lat 70. ubiegłego wieku.<br />
<strong>MASZYNY</strong> GÓRNICZE 3-4/<strong>2010</strong> 105