MASZYNY GÓRNICZE 3 i 4/2010 - Instytut Techniki Górniczej KOMAG

JAKOŚĆ, CERTYFIKACJA, NORMALIZACJA, ZARZĄDZANIE
Dr inŜ. Andrzej FIGIEL
Instytut Techniki Górniczej KOMAG
Ocena zgodności maszyn
jako element zapewnienia bezpieczeństwa ich eksploatacji
S t r e s z c z e n i e
W artykule omówiono zasady i procedury oceny zgodności
maszyn z wymaganiami zasadniczymi dyrektywy
2006/42/WE, ze szczególnym uwzględnieniem
takich zagadnień, jak: dokumentacja techniczna obejmująca
projektowanie i wytwarzanie maszyny w zakresie
koniecznym do jej oceny, ocena ryzyka, bezpieczeństwo
funkcjonalne układów sterowania, rodzaje
moŜliwych do zastosowania procedur oceny zgodności.
Zaprezentowano równieŜ zakres działalności
Zakładu Badań Atestacyjnych Jednostki Certyfikującej,
jako jednostki notyfikowanej do realizacji zadań
wynikających z dyrektywy maszynowej.
S u m m a r y
Principles and procedures on assessment of
machines conformity to requirements of 2006/42/EC
Directive with a special attention to such problems
like: technical documentation of designing and
manufacture of the machine in such a range to enable
its assessment; risk assessment; functional safety of
control systems, types of possible procedures used
for conformity assessment, were discussed in the
paper. Range of activity of Division of Attestation
Tests, Certifying Body, as the notified body for
realization of certification tasks resulting from
Machinery Directive, were presented.
1. Wprowadzenie
Przeprowadzenie oceny zgodności wyrobów z wymaganiami
dyrektyw jest podstawowym obowiązkiem
producenta. Ocena zgodności dotyczy fazy projektowania
i wytwarzania i musi być przeprowadzona zgodnie
z ustalonymi procedurami. W artykule zaprezentowano
wybrane zagadnienia dotyczące oceny zgodności
maszyn z zasadniczymi wymaganiami, obowiązującej
w Polsce od 29.12.2009 r., dyrektywy 2006/42/WE
oraz działalność Zakładu Badań Atestacyjnych Jednostki
Certyfikującej, wynikającą z tej dyrektywy.
Producent przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu,
zgodnie z wymaganiami ustawy z dnia 30 sierpnia
2002 r. o systemie oceny zgodności [2], powinien upewnić
się, czy wyrób ten spełnia zasadnicze wymagania
określone w rozporządzeniach (dyrektywach). Wymagania
zasadnicze oraz procedury oceny zgodności
dotyczące maszyn zawiera rozporządzenie Ministra
Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. (Dz.U. Nr
199, poz. 1228) [1], wprowadzające do prawa krajowego
przepisy dyrektywy maszynowej 2006/42/WE. W porównaniu
z dyrektywą 98/37/WE, dyrektywa 2006/42/WE
wprowadza szereg zmian, z których najwaŜniejsze to:
– wprowadzenie pojęcia „maszyna nieukończona”
oraz określenie dla wyrobów zaliczonych do tej
grupy, zasad i trybu wprowadzania do obrotu,
– zdefiniowanie składu i zawartości dokumentacji
technicznej, sporządzenie której ma na celu udokumentowanie
zgodności maszyny z zasadniczymi
wymaganiami dyrektywy,
– określenie wymagań dla dokumentacji oceny ryzyka,
wchodzącej w skład dokumentacji technicznej,
– rozszerzenie wymagań dotyczących instrukcji przekazywanych
wraz z maszyną uŜytkownikowi,
– wprowadzenie procedury oceny zgodności - „pełne
zapewnienie jakości”, mającej zastosowanie wobec
wyrobów wymienionych w dyrektywie (Załączniku
nr 5 do rozporządzenia Ministra Gospodarki
z dnia 21 października 2008 r. - Dz.U. Nr 199, poz.
1228 [1]), w której uczestniczą jednostki notyfikowane,
– zdefiniowanie pojęcia „element bezpieczeństwa”
oraz określenie orientacyjnego wykazu elementów
bezpieczeństwa (Załącznik nr 1 do rozporządzenia
Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r.
- Dz.U. Nr 199, poz. 1228 [1]), ułatwiającego producentom
stwierdzenie, czy wytwarzany przez nich
wyrób moŜna zaliczyć do tej kategorii wyrobów,
i w związku z tym, czy podlega dyrektywie maszynowej.
Podstawowe obowiązki producenta, związane
z wprowadzaniem maszyn do obrotu, nie uległy zmianie
i obejmują:
−
−
−
−
−
−
zapewnienie, Ŝe maszyna spełnia odpowiednie zasadnicze
wymagania w zakresie ochrony zdrowia
i bezpieczeństwa,
zapewnienie, Ŝe dostępna jest dokumentacja techniczna
wykazująca, Ŝe maszyna spełnia wymagania
zasadnicze,
opracowanie niezbędnych informacji, od których
zaleŜy bezpieczeństwo uŜytkowania maszyny,
w szczególności instrukcji obsługi,
przeprowadzenie właściwych procedur oceny zgodności,
sporządzenie deklaracji zgodności oraz zapewnienie,
Ŝe zostanie dostarczona wraz z maszyną,
umieszczenie oznakowania CE na maszynie.
MASZYNY GÓRNICZE 3-4/2010 185