MASZYNY GÃRNICZE 3 i 4/2010 - Instytut Techniki Górniczej KOMAG
MASZYNY GÃRNICZE 3 i 4/2010 - Instytut Techniki Górniczej KOMAG
MASZYNY GÃRNICZE 3 i 4/2010 - Instytut Techniki Górniczej KOMAG
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
BEZPIECZEŃSTWO I ERGONOMIA<br />
Dr inŜ. Dariusz PROSTAŃSKI<br />
Mgr inŜ. Dominik BAŁAGA<br />
<strong>Instytut</strong> <strong>Techniki</strong> Górniczej <strong>KOMAG</strong><br />
Prace badawcze <strong>Instytut</strong>u <strong>Techniki</strong> Górniczej <strong>KOMAG</strong><br />
w zakresie powietrzno-wodnych instalacji zraszających<br />
S t r e s z c z e n i e<br />
W artykule przedstawiono wyniki prac badawczych<br />
<strong>KOMAG</strong>-u, w zakresie opracowań kurtyny powietrznowodnej.<br />
Opisano przeprowadzone badania stanowiskowe<br />
rozwiązań instalacji powietrzno-wodnej, poprzedzające<br />
wdroŜenia do przemysłu. Omówiono rozwiązania<br />
instalacji stosowane w kombajnach ścianowych<br />
oraz chodnikowych. Zaprezentowano równieŜ kierunki<br />
prac przyszłościowych.<br />
S u m m a r y<br />
Results of research work carried out by <strong>KOMAG</strong> as<br />
regards development of air-and-water curtain were<br />
presented in the paper. Conducted stand tests of airand-water<br />
systems proceeding their implementation in<br />
industry, were described. Solutions of installations<br />
used in longwall shearers and roadheaders were<br />
discussed. Directions of future work were also<br />
presented.<br />
1. Wstęp<br />
Jednym z najczęściej występujących zagroŜeń<br />
w kopalniach węgla kamiennego podczas procesu eksploatacji,<br />
są zagroŜenia zapłonem metanu i wybuchu<br />
pyłu węglowego oraz zagroŜenie spowodowane zapyleniem<br />
powietrza. Stąd istotnym, z uwagi na ochronę<br />
Ŝycia i zdrowia górników pracujących w zakładach<br />
górniczych, jest podnoszenie bezpieczeństwa podczas<br />
eksploatacji górniczej i ograniczanie wyŜej wymienionych<br />
zagroŜeń.<br />
Instalacje wodnego zraszania są obecnie jednym<br />
z głównych i najwaŜniejszych środków słuŜących do<br />
zwalczania wyŜej wymienionych zagroŜeń, stosowanymi<br />
w kopalniach węgla. Głównym warunkiem właściwego<br />
wykorzystania wody, jest zapewnienie jej odpowiedniej<br />
ilości i czystości oraz prawidłowe zaprojektowanie<br />
układu zraszającego. Nowością w tym zakresie<br />
jest zastosowanie w instalacjach zraszających<br />
aerozolu powietrzno-wodnego. Inspiracją do opracowania<br />
nowego systemu zraszania były zaistniałe<br />
zdarzenia zapłonu i wybuchy metanu w podziemiach<br />
zakładów górniczych.<br />
Wykorzystanie w instalacjach zraszających wody<br />
pod niewielkim ciśnieniem (około 0,3÷0,5 MPa) oraz<br />
spręŜonego powietrza, zapewnia bardzo dobre i równomierne<br />
rozdrobnienie kropel wody w strumieniach<br />
powietrzno-wodnych wyrzucanych przez dysze zraszające,<br />
co ma niezwykle istotne znaczenie dla skuteczności<br />
jej działania. Prowadzi to takŜe do zmniejszenia<br />
ilości wody w urobku, co ma znaczenie dla<br />
jakości węgla oraz poprawy komfortu pracy górników<br />
przez obniŜenie poziomu wilgotności oraz poprawę<br />
jakości powietrza w wyrobisku.<br />
W Instytucie <strong>Techniki</strong> Górniczej <strong>KOMAG</strong> opracowano<br />
system zraszania aerozolem powietrzno-wod-<br />
nym, przeznaczonym dla kombajnów ścianowych oraz<br />
chodnikowych. System taki moŜe być równieŜ wykorzystywany<br />
w innych miejscach, tam gdzie występuje<br />
zapylenie lub metan w niebezpiecznych stęŜeniach.<br />
2. Budowa i zasada działania instalacji zraszania<br />
powietrzno-wodnego przeznaczonego<br />
do kombajnów<br />
Stosowanie zraszania powietrzno-wodnego [1] jednoznacznie<br />
wykazało, Ŝe połączenie dwóch mediów, tj.<br />
wody i powietrza, zwiększa skuteczność zwalczania<br />
zapylenia oraz skuteczność gaszenia zapłonu metanu.<br />
Efektem tego typu zraszania jest wielokrotne obniŜenie<br />
wydatku wody oraz poprawa komfortu pracy górników<br />
podczas pracy. Bardzo istotną cechą tego systemu jest<br />
ciśnienie mediów, które zawiera się w granicach około<br />
0,5÷1,5 MPa i jest znacznie niŜsze niŜ w powszechnie<br />
stosowanym wysokociśnieniowym zraszaniu wodnym.<br />
Nowy powietrzno-wodny system zraszania dla kombajnów<br />
ścianowych został opracowany w ramach projektu<br />
celowego zrealizowanego przez Jastrzębską<br />
Spółkę Węglową S.A. oraz <strong>Instytut</strong> <strong>Techniki</strong> Górniczej<br />
<strong>KOMAG</strong> przy współudziale Zabrzańskich Zakładów<br />
Mechanicznych S.A. [12]. Celem projektu było zaprojektowanie<br />
i wdroŜenie systemu do ograniczania zagroŜenia<br />
zapłonu metanu przeznaczonego dla kombajnów<br />
ścianowych (rys. 1).<br />
Istota rozwiązania opracowania powietrzno-wodnej<br />
instalacji do kombajnów ścianowych polega na zastosowaniu<br />
dwóch układów zraszania [2]:<br />
− zewnętrznego, zabudowanego na ramionach, wytwarzającego<br />
izolującą od otoczenia kurtynę wodną<br />
wokół kaŜdego z organów urabiających kombajnu,<br />
156 <strong>MASZYNY</strong> GÓRNICZE 3-4/<strong>2010</strong>