Warto tutaj dodać, że <strong>po</strong>wołany do życia na mocy traktatu z Lizbony wysoki<strong>przed</strong>stawiciel Unii Europejskiej ds. zagranicznych i <strong>po</strong>lityki bezpieczeństwa orazjego urząd, de facto ministerstwo spraw zagranicznych UE, spełnia trzy <strong>po</strong>dstawowefunkcje. Z u<strong>po</strong>ważnienia Rady UE i w <strong>po</strong>rozumieniu z ministrami spraw zagranicznychpaństw członkowskich w Radzie prowadzi, opracowuje i realizuje wspólną <strong>po</strong>litykęzagraniczną i bezpieczeństwa Unii, łącznie ze wspólną <strong>po</strong>lityką bezpieczeństwai obrony (art. 18 ust. 2 TUE), koordynuje w Radzie i Komisji Europejskiej wszystkiedziałania zewnętrzne Unii oraz czuwa nad ich spójnością (art. 18 ust. 4 TUE), a takżereprezentuje Unię w dziedzinie wspólnej <strong>po</strong>lityki zagranicznej i bezpieczeństwa, prowadziw imieniu Unii dialog <strong>po</strong>lityczny ze stronami trzecimi oraz wyraża stanowiskoUE w organizacjach międzynarodowych i na konferencjach międzynarodowych(art. 27 ust. 2 TUE). Prowadząc wspólną <strong>po</strong>litykę zagraniczną i bezpieczeństwa, w tymwspólną <strong>po</strong>litykę bezpieczeństwa i obrony, <strong>po</strong>siada on prawo do inicjatywy ustawodawczejw tej dziedzinie wobec Rady UE (art. 30 ust. 1 TUE). W jego dys<strong>po</strong>zycji znajdująsię ws<strong>po</strong>mniana Europejska Służba Działań Zewnętrznych (unijna dyplomacja),Europejska Agencja Obrony oraz misje petersberskie 17 .Jak wynika z <strong>po</strong>wyższego, UE ma już wypracowany pewien mechanizm i zasadyprawne do prowadzenia aktywnej działalności na forum międzynarodowym, w tymtakże w ramach systemu <strong>euroatlantycki</strong>ego. Wbrew temu, co sądzi wielu autorów,Unia Europejska jest i może być nadal atrakcyjnym partnerem nie tylko dla StanówZjednoczonych, ale również Chin, Indii, Rosji i innych mocarstw wschodzących. Musitylko zacząć prowadzić aktywną <strong>po</strong>litykę międzynarodową zgodnie z paradygmatami<strong>po</strong>stulowanymi przez zwolenników teorii realistycznej i przemawiać na forum międzynarodowymjednym głosem, a nie głosami <strong>po</strong>szczególnych państw członkowskich,które dbają o własne, a nie unijne interesy. Unia Europejska <strong>po</strong>winna brać przykładz Chin i Stanów Zjednoczonych, które w swej <strong>po</strong>lityce zagranicznej kierują się głównie<strong>po</strong>litycznym i gos<strong>po</strong>darczym pragmatyzmem. Jak pisze cytowany tu już George Friedman:„Cele Ameryki w Eurazji – rozumianej jako Rosja i Półwysep Europejski – sątakie same jak w innych regionach: chodzi o to, by nie dopuścić do dominacji jednejsiły (lub koalicji sił) na danym obszarze. Rosja zintegrowana z Europą mogłaby stworzyćtaką <strong>po</strong>tęgę: jej ludność, <strong>po</strong>tencjał przemysłowy i bogactwa naturalne co najmniejdorównywałyby amerykańskim, a najprawdo<strong>po</strong>dobniej nawet je przewyższały” 18 .Wbrew temu co pisze George Friedman, że Unia Europejska „nie zmieni się w wielonarodowepaństwo, dużego gracza na arenie międzynarodowej”, gdyż „jej członkównie łączy dostatecznie wiele, żeby byli skłonni <strong>po</strong>dzielić się wojskiem. A bez tegoEuropie brakuje „fundamentalnej siły” 19 uważam, że UE ma nie tylko możliwości teoretycznei <strong>po</strong>lityczne ambicje, ale również duże możliwości praktyczne, aby stać sięważnym aktorem globalnym i aktywnie kształtować środowisko międzynarodowe, tak17 Patrz: J.J. Węc, Traktat lizboński…, s. 174; B. Przybylska-Maszner, Przywództwo <strong>po</strong>lityczne…, s. 299–302.18 Patrz: G. Friedman, Nastęna dekada…, s 165.19 Ibidem, s. 191.101
w aspekcie gos<strong>po</strong>darczym, jak i <strong>po</strong>litycznym oraz w dziedzinie bezpieczeństwa międzynarodowego20 .Unia Europejska, chociaż jest strukturą <strong>po</strong>lityczną, regulowaną przez zespół określonychnorm prawnych, stanowi wyraz pewnych, u<strong>przed</strong>nich wobec nich, wartościi idei. Nurtem myślowym, który w największym stopniu wpłynął na kształt idei obecnierealizowanych w UE, jest filozofia Oświecenia. Dlatego Unię można <strong>po</strong>strzegaćjako organizację realizującą <strong>po</strong>stulaty sformułowane przez oświeceniowych myślicieli.Jeżeli funkcjonowanie UE jest wyznaczone przez idee Oświecenia, każde państwo,starające się o przynależność do tej struktury, musi zaakceptować, a następnie realizowaćte idee.Unia Europejska już od 2003 roku <strong>po</strong>siada własną strategię bezpieczeństwa i ciągledoskonali swoje struktury i zasady działania, co znalazło wyraz w <strong>po</strong>stanowieniachws<strong>po</strong>mnianego już traktatu z Lizbony. Posiada też nową, wypracowaną w latach2009–2010 strategię dalszego, zrównoważonego rozwoju s<strong>po</strong>łeczno-gos<strong>po</strong>darczego <strong>po</strong>dnazwą „Europa 2020”. Zastąpiła ona realizowaną od 2000 roku i zmodyfikowaną pięćlat później „Strategię Lizbońską” (SL), której ambitnych celów nie udało się osiągnąćw niesprzyjających transformacji i związanym z nią reformom warunkach <strong>po</strong>stępującejglobalizacji, światowego kryzysu ekonomicznego oraz trudności wewnętrznych Wspólnotyi jej państw członkowskich. Decydenci unijni zdawali sobie sprawę z tego, że nowastrategia rozwoju musi być lepiej dopracowana oraz, że trzeba ją będzie wdrażać bardziejefektywnie, aby osiągnąć cele nowej <strong>po</strong>lityki gos<strong>po</strong>darczej idącej w kierunku budowys<strong>po</strong>łeczeństwa informacyjnego i gos<strong>po</strong>darki opartej na wiedzy 21 .Nowa strategia rozwoju „Europa 2020” ma za zadanie wesprzeć wychodzenie UEz kryzysu finansowo-gos<strong>po</strong>darczego oraz stworzyć trwałe <strong>po</strong>dstawy dla jej zrównoważonegorozwoju. Jej twórcom chodziło także o lepsze przygotowanie Unii Europejskiejdo radzenia sobie w przyszłości z negatywnymi skutkami <strong>po</strong>dobnych kryzysówfinansowych i gos<strong>po</strong>darczych o zasięgu międzynarodowym i nasilającą się konkurencjąze strony światowych <strong>po</strong>tęg gos<strong>po</strong>darczych, w tym <strong>po</strong>tęg wschodzących na czele z Chinamii Indiami oraz do walki z takimi negatywnymi zjawiskami, jak wyczerpywanie sięzasobów naturalnych, deficyt energii i uzależnienie UE od im<strong>po</strong>rtowanych surowcówenergetycznych, starzenie się s<strong>po</strong>łeczeństw europejskich, niedostatek wykwalifikowanychkadr, a także na niedostosowaną do realiów s<strong>po</strong>łecznych i <strong>po</strong>litycznych Wspólnoty<strong>po</strong>lityką imigracyjną.20 Patrz: D. Milczarek, Świat na rozdrożu – ewolucja międzynarodowego otoczenia UE, „Studia Europejskie”,nr 4, 2009, s. 10–13; M. Rewizorski, Rola Unii Europejskiej w budowie nowego ładu międzynarodowego– stan obecny i perspektywy, „Rocznik Integracji Europejskiej”, nr 4, 2010, s. 141–14; T. Nowak,Perspektywy cywilizacji europejskiej, „Studia Europejskie”, nr 3, 2011, s. 10; B. Góralczyk, W <strong>po</strong>szukiwaniunowego ładu globalnego, „Studia Europejskie”, nr 4, 2010, s. 63–88.21 Patrz: Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączenius<strong>po</strong>łecznemu, Bruksela, 3.3.2010, KOM (2010), http://ec.europa.eu/eu2020/pdf_/1PL_ACT_partl_vl.pdf[1.08.2012]; M. Sulmicka, Priorytety i cele rozwojowe Unii Europejskiej do roku 2020 w kontekście aktualizacjiśredniookresowej Strategii Rozoju Kraju. Ekspertyza, SGH, Warszawa 2010.102
- Page 4:
Józef M. FiszerSystem euroatlantyc
- Page 10 and 11:
WprowadzenieBez wątpienia, żyjemy
- Page 12 and 13:
Marshalla czy budowania nowego porz
- Page 14 and 15:
nego Zachodu, zdolnego do odgrywani
- Page 16 and 17:
decyduje m.in. wielkość terytoriu
- Page 18 and 19:
ROZDZIAŁ IGeneza systemu euroatlan
- Page 20 and 21:
i pozostałych uczestników stosunk
- Page 22 and 23:
władz, jak i społeczeństwa amery
- Page 24 and 25:
mentu Europejskiego i instytucjami
- Page 26 and 27:
pejskiej wręcz najważniejszą - w
- Page 28 and 29:
stan w ogóle do osiągnięcia? Je
- Page 30 and 31:
pejskiej, dla relacji transatlantyc
- Page 32 and 33:
ROZDZIAŁ IIWspółczesny ład mię
- Page 34 and 35:
jako „naukę o państwie jako org
- Page 36 and 37:
W każdym z państw objętych „ar
- Page 38 and 39:
kańską wojnę w Iraku oraz, że
- Page 40 and 41:
od rosyjskiej ropy, ale pomysły pr
- Page 42 and 43:
użycia sił zbrojnych poza granica
- Page 44 and 45:
(wizy), neutralizacja NATO oraz pos
- Page 46 and 47:
malnej koniunktury, więc państwo
- Page 48 and 49:
sunków bilateralnych (w tym także
- Page 50 and 51:
noczonych, zadając sobie zarazem p
- Page 52 and 53: Postępuje dalsza instytucjonalizac
- Page 54 and 55: cej się przepowiedni”, czy o to
- Page 56 and 57: wola, można wprawdzie odnaleźć u
- Page 58 and 59: czy starych sag jak „Romans trzec
- Page 60 and 61: W często spóźnionych reakcjach g
- Page 62 and 63: Jak trafnie zauważa Piotr Kłodkow
- Page 64 and 65: nego” 37 . Notabene system emeryt
- Page 66 and 67: Czy rzeczywiście tak będzie? Trud
- Page 68 and 69: widoczny staje się podział na bog
- Page 70 and 71: siebie, żeby móc nawiązać bliż
- Page 72 and 73: czałoby wzrost roli Chin na arenie
- Page 74 and 75: problemem wewnętrznym tego państw
- Page 76 and 77: Chiny otwarte na świat i ściśle
- Page 78 and 79: oraz wzmacniają jej pozycję w św
- Page 80 and 81: gdy kryzys się zaczynał. Jak traf
- Page 82 and 83: z Unii, wśród polityków i obywat
- Page 84 and 85: wiedliwość społeczna. Europa bud
- Page 86 and 87: w czerwcu 2012 roku nowym raporcie
- Page 88 and 89: nej wymiany towarowej ChRL z całą
- Page 90 and 91: finansowym w skali globalnej 32 , a
- Page 92 and 93: W przeszłości, w ciągu setek lat
- Page 94 and 95: wiekiem Pacyfiku (America’s Pacif
- Page 96 and 97: dzy Unią Europejską a Stanami Zje
- Page 98 and 99: presja na Iran będzie bardziej sku
- Page 100 and 101: ner strategiczny i jakie cele ma re
- Page 104 and 105: W opublikowanym 3 marca 2010 roku k
- Page 106 and 107: W dobie globalizacji i budowy noweg
- Page 108 and 109: tycki pozostanie bastionem dobrobyt
- Page 110 and 111: Zachód mógł stawić czoła wyzwa
- Page 112 and 113: ZakończenieSystem euroatlantycki,
- Page 114 and 115: BibliografiaDokumenty publikowaneAc
- Page 116 and 117: Buchman T., Burzliwy pokój. Histor
- Page 118 and 119: Jaskólski A., Legitymizacja w Unii
- Page 120 and 121: Müller-Härlin B. (red.), Globar G
- Page 122 and 123: Toynbee A., The Word Afyer the Peac
- Page 124 and 125: Hryniewicz J.T., Światowe przywód
- Page 126 and 127: Świtalski A., „Międzyepoka” i
- Page 128 and 129: Wroński P., Czego MON nie kupi za
- Page 130: Seria: System euroatlantycki w wiel