System euroatlantycki przed i po zakończeniu zimnej wojny. Istota ...

wiedliwość społeczna. Europa budowana na takim fundamencie, stanie się wartościąpowszechnie akceptowaną 18 .Do tej pory w Unii Europejskiej mieliśmy do czynienia z ewolucyjnymi przeobrażeniamii zmianami, tak jeśli idzie o jej skład i system polityczny, porządek prawny,procesy decyzyjne, jak i politykę wewnętrzną oraz zewnętrzną. W rezultacie tego Uniastała się gospodarczą potęgą, ale nadal jest politycznym karłem, graczem raczej drugoligowymna arenie globalnej polityki. Nie umocnił jej pozycji w stosunkach międzynarodowychdługo oczekiwany traktat z Lizbony, który nadał jej osobowość prawnąi uczynił ją podmiotem prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych.Dziś nieoficjalnie w Waszyngtonie, Pekinie i Moskwie nadal mówi się, że UE jest słaba,podzielona, niekonsekwentna i obłudna. Wielu polityków i badaczy wręcz wieszczy jejrozpad i zakończenie działalności, jak już wcześniej o tym wspominałem 19 . M.in. PaulKrugman, laureat Nagrody Nobla z ekonomii, w czerwcu 2012 roku po raz kolejnyprzestrzegał, że: „Nie widać prawdziwych reform zapewniających wzrost gospodarczyi zdrowe finanse. Tempo, w jakim rozwijają się ostatnie wydarzenia, szczególniew Europie, pozwala przypuszczać, że katastrofa czai się tuż za rogiem” 20 . Czy tak sięstanie? Nie wiemy, ale trzeba temu zagrożeniu skutecznie przeciwdziałać.Czy powyższe scenariusze potwierdzą się w praktyce? Trudno dziś stwierdzić, bomamy do czynienia ze złożonymi i dynamicznymi procesami międzynarodowymi, któredeterminowane są różnymi przesłankami – zarówno subiektywnymi, jak i obiektywnymi– oraz wciąż pojawiającymi się nowymi zjawiskami o charakterze społecznym,politycznymi gospodarczym, których skutki niezwykle trudno jest przewidzieć, takimijak terroryzm międzynarodowy, kryzys finansowo-gospodarczy, wojna w Afganistaniei w Iraku, konflikty w Afryce, państwa upadłe i tak zwane bandyckie, czy rosnące w siłęnowe mocarstwa: Brazylia, Rosja, Indie, Chiny (grupa BRIC), a także kraje grupyNext 11 (wschodzące mocarstwa regionalne), które również mogą w przyszłości rozdawaćkarty na arenie międzynarodowej. Nikt przecież nie przewidział tego, co się stałow 1991 roku ze Związkiem Radzieckim i nikt nie przewidział ataku terrorystycznegow dniu 11 września 2001 roku na Stany Zjednoczone. Nikt też nie przewidział tego, coobecnie dzieje się na Bliskim i Środkowym Wschodzie (w Tunezji, Egipcie, Libii, Syrii)i nadal nie wiemy, co w wyniku tych rewolucji ostatecznie tam powstanie i jak zmienisię świat arabski. Nie wiemy, kiedy skończy się obecny kryzys finansowo-gospodarczyi jak będzie wyglądał świat po kryzysie: czy Unia Europejska się rozpadnie, czy teżwyjdzie z niego wzmocniona, czy może stanie się Unią „o dwóch prędkościach”? Niewiemy również, co będzie ze Stanami Zjednoczonymi, zadłużonymi na ponad 16 bilio-18 Patrz: Program Europa dla obywateli 2007–2013. Przewodnik programowy. Decyzja nr 1904/2006/WE ParlamentuEuropejskiego i Rady z 12 grudnia 2006 roku ustanawiająca program „Europa dla Obywateli” narzecz promowania aktywnego obywatelstwa europejskiego na lata 2007–2013 (L 378/32, Dziennik UrzędowyUnii Europejskiej, Pl z 27 XII 2006.19 Patrz: T.G Ash, Unia zostaje w tyle, „Gazeta Wyborcza”, 10–11 I 2009; T. Mikiewicz, Kierunki ewolucjiUnii Europejskiej na tle wyzwań globalnych, „Przegląd Politologiczny”, nr 4/2010, s. 34–40.20 Cyt. za „Puls Biznesu”, 13 VI 2012, s. 11.83