System euroatlantycki przed i po zakończeniu zimnej wojny. Istota ...

problemem wewnętrznym tego państwa. Świadomość tego faktu powinna wymuszaćna przywódcach ChRL rozwagę i ostrożność w stosunkach ze światem zewnętrznymi kierowanie się zasadą „win – win”, a nie tylko własnym, egoistycznym interesem narodowym.Czy tak będzie? Zobaczymy już niebawem. Tymczasem Chiny i ich dążeniado uzyskania pozycji mocarstwa globalnego, które mogłoby odgrywać wiodącą rolę naarenie międzynarodowej, wywołują na świecie sprzeczne reakcje 23 .Zwolennicy teorii „szansy Chin” i „wkładu Chin” uważają, iż status Chin jako globalnegomocarstwa niesie ogromne możliwości rozwoju gospodarczego dla całegoświata i podniesienia poziomu materialnego jego mieszkańców, a odrodzenie w tymcharakterze może być zapowiedzią nowego wielkiego wkładu cywilizacyjnego, jaki krajten wniesie do ludzkiej cywilizacji na miarę jego olbrzymiego dorobku historycznego 24 .Co więcej, głoszą oni, że nastanie chińskiej dominacji nie musi oznaczać zagrożeniadla pozostałych państw i narodów, i przypominają, że w czasach świetności cesarstwachińskiego jego panowanie polegało przede wszystkim na narzucaniu symbolicznegouznania dla Chin jako centrum świata. Kraje zależne, na przykład Korea, składałycesarstwu hołd i przekazywały dary, ale dalekie to było od systematycznego wyzyskui ucisku, jaki stosowały państwa europejskie w swych koloniach. Dziś ChRL, mimodużych nakładów na zbrojenia i armię, wpływy zdobywa przede wszystkim za pomocąśrodków dyplomatycznych i gospodarczych. Zatem stworzony przez Chiny nowy ładmiędzynarodowy może być ładem pokojowym, gdzie interesy i współpraca, a nie przemocbędą narzędziami utrzymania równowagi i bezpieczeństwa na świecie 25 .Natomiast przeciwnicy Chin głoszą, że kraj ten stanowi poważne zagrożenie dlaświata. Ich zdaniem „chińskie zagrożenie” rozprzestrzeni się na skalę globalną, obejmującnie tylko sferę ekonomiczną, lecz także wojskową, polityczną i ideologiczną.Jeszcze inni, zwolennicy teorii „rozpadu Chin”, widzą to zagrożenie jako rezultat nieuchronnegozałamania, a następnie rozpadu tego państwa, spowodowanego tym, żenie będzie ono w stanie rozwiązać swych problemów wewnętrznych. Ze względu narozmiar i liczebność jego mieszkańców, a także rolę, jaką już odgrywa ChRL w gospodarcei polityce światowej, może to doprowadzić do kryzysu na niespotykaną skalę,wykraczającego poza ramy regionalne czy nawet kontynentalne.Wydaje mi się, że do tego jednak nie dojdzie, że ChRL będzie kontynuowaładotychczasową politykę wewnętrzną i zagraniczną, dokonując jednocześnie modernizacjikraju i modyfikacji jego ustroju społeczno-politycznego i gospodarczego, aby staćsię supermocarstwem, współodpowiedzialnym za pokój i bezpieczeństwo międzynarodowe.Chiny nie chcą i nie mogą zejść z obranej trzydzieści lat temu drogi, która23 Patrz: J. Rowiński, Chiny…, s. 359; J. Marszałek-Kawa, Polityka zagraniczna ChRL…, s. 108–109;A. Brunet, J.-P. Guichand, Chiny…, s. 308–324; J. Winiecki, Kłótnie w komitecie, „Polityka”, 3–9 X 2012,s. 40–43.24 Patrz: P. Kłodkowski, Wojna światów?, Wydawnictwo Znak, Kraków 2002; P. Kłodkowski, O pęknięciuwewnątrz cywilizacji, Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa 2005.25 Patrz: M. Gdula, Dwa razy Chiny, „Krytyka Polityczna”, nr 29, 2012, s. 71; G. Arrighi, Neoliberalizmz chińską twarzą, [w:] jak wyżej, s. 63.73