System euroatlantycki przed i po zakończeniu zimnej wojny. Istota ...

W każdym z państw objętych „arabską wiosną ludów” rewolucje przebiegały i przebiegająnadal w inny sposób, choć żądania demonstrantów są podobne. W Libii i Syriiludzie domagali się zmiany rządów, w szczególności odsunięcia od władzy prezydentaKaddafiego i Assada, sprzeciwiali się biedzie, bezrobociu i braku perspektyw na lepszeżycie. Chcieli żyć spokojnie w kraju bez korupcji i nadużyć ze strony władz państwowych.Widząc działania Tunezyjczyków i Egipcjan zdobyli się na odwagę, aby wyjśćna ulice i zacząć protest. Zachęceni powodzeniem rewolucji w innych krajach mielinadzieję na pomoc Zachodu i że odsuną znienawidzonych dyktatorów od władzy 16 .Tak, jak protesty w świecie arabskim nie miały jednolitego charakteru, tak i reakcjeświata na nie były bardzo różne. Na przykład Turcja prawie nie zareagowała na wydarzeniaw Tunezji, ale zupełnie inne stanowisko zajęła wobec wydarzeń w Egipcie i Syrii,domagając się od władz tych państw, aby wysłuchały żądań obywateli dotyczących demokracjii wolności. Turcja dała wówczas wyraźny sygnał, że wbrew stanowisku StanówZjednoczonych, chce zmienić swoją politykę w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie,chce tam uzyskać pozycję lidera. Stawiając się w roli lidera regionu, Turcja nie mogła teżnie zabrać głosu w sprawie Libii czy Syrii. Dlatego też rząd turecki początkowo nie chciałudzielić swojego poparcia dla interwencji NATO w Libii. Ankara od samego początkuwybuchu konfliktu libijskiego starała się zademonstrować niezależność własnej politykiwobec tego państwa. Dlatego przez pierwsze miesiące międzynarodowej operacji NATOświat postrzegał Turcję jako sprzymierzeńca reżimu Kaddafiego 17 .Nie ulega wątpliwości, że następstwa arabskich rewolucji będą jeszcze długo odczuwanew świecie, bo po obaleniu starych reżimów do władzy doszli ludzie bez doświadczenia,którzy na dodatek muszą zbudować państwo od nowa. Będą też miały istotny wpływ naewolucję systemu euroatlantyckiego i bezpieczeństwo międzynarodowe w multipolarnymświecie. Spowodują dalszą polaryzację postaw wśród członków NATO i Unii Europejskiej.Szczególnie jaskrawym przykładem takich antyamerykańskich postaw i zachowańjest RFN, która występowała przeciwko interwencji zbrojnej Stanów Zjednoczonychw Iraku w 2003 roku, a w 2011 roku podczas głosowania nad rezolucją nr 1973 w sprawieLibii na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ wstrzymała się od głosu, podobnie jakChiny, Indie, Brazylia i Rosja 18 .Stanowisko rządu RFN wobec rewolucji w Afryce Północnej i jego polityka wobecTunezji, Egiptu i Libii wywołały falę krytyki ze strony opozycji i sojuszników. „Powściągliwestanowisko w kwestii Libii, miało podkreślić odpowiedzialny charakter niemieckiej poli-16 Patrz: M. Gostkiewicz, Z. Wąski, Wielkie protesty w Egipcie. Ludzie chcą odejścia prezydenta, „GazetaWyborcza”, 1 II 2011; Wydarzenia w Tunezji i Egipcie oraz ich konsekwencje regionalne (analiza), „AnalizyBBN”, 4 II 2011; W. Kedaj, Libia – państwo ludu, „Wprost”, nr 9, 2011; W. Repetowicz, Arabska wiosna– szanse i zagrożenia, Brief Programowy Instytutu Kościuszki, Instytut Kościuszki, Kraków 2011.17 Patrz: K. Kujawa, Turkey and democratization of the Arab Word, “Policy Papers”, nr 12, 2011, s. 2;A. Dziesiów-Szuszczykiewicz, Polityka zagraniczna Turcji w kontekście czerwcowych wyborów parlamentarnychi „arabskiej wiosny”, „Analizy BBN”, 29 VI 2011.18 Rezolucja ta została przyjęta dopiero 17 marca 2012 roku. Patrz: http://www.un.org/News/Press/doc/2011/sc 10200.doc. htm. Patrz także: M. Soja, Stosunki UE–NATO w dziedzinie bezpieczeństwa europejskiegoi obrony na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2011, s. 209–216.35