System euroatlantycki przed i po zakończeniu zimnej wojny. Istota ...

Czy rzeczywiście tak będzie? Trudno dziś dać jednoznaczną odpowiedź. Stanie siętak, jeśli strategia, którą obrały Chiny okaże się trafną i wówczas jeśli zmieni się nietylko ich pozycja na arenie międzynarodowej, ale także ich sytuacja wewnętrzna orazgeoekonomiczna i geostrategiczna, a to nie jest takie proste. Dlaczego? Po pierwsze,może nastąpić renesans Stanów Zjednoczonych i UE, a połączone siły i zasoby obutych aktorów mogą doprowadzić do utworzenia na arenie międzynarodowej nowegopodmiotu, na przykład Konfederacji Wspólnoty Atlantyckiej, który zrównoważypotencjały Chin i stanie się najważniejszym filarem oraz gwarantem nowego ładu międzynarodowegoi zapewni światu pokój 2 .W wydanej niedawno książce Georg Friedman pisze, że mimo różnych problemówi kłopotów „Stany Zjednoczone będą dominować w następnym wieku, a równocześniemogą stracić ducha swojej republiki. (…) Pojawią się zaskakujące przymierza i niespodziewanenapięcia, a gospodarka (USA – J.M. Fiszer) będzie rozwijać się i kurczyćw swoim rytmie. To, w jaki sposób Stany Zjednoczone ( a przede wszystkim amerykańskiprezydent) podchodzić będą do tych spraw, zadecyduje o zdrowiu lub rozpadzierepubliki” 3 . Nieco dalej podkreśla on, że również Unia Europejska „nie rozpadnie się,a już na pewno nie w ciągu najbliższych dziesięciu lat. Powstała jako strefa wolnegohandlu i tym właśnie pozostanie. Nie zmieni się w wielonarodowe państwo, dużegogracza na arenie międzynarodowej” 4 .Odnośnie zaś perspektyw współpracy Stanów Zjednoczonych i Unii EuropejskiejGeorge Friedman twierdzi, że: „Dość zaskakującm politycznym uchybieniem poupadku komunizmu jest brak europejskiej strategii Stanów Zjednoczonych. To sięwkrótce zmieni. Ameryka nigdy nie postrzegała też Unii Europejskiej jako wyzwania,ale jako naturalną ewolucję, nie stanowiącą problemu. Choć dotąd działała w tymregionie niejako z przyzwyczajenia, nadchodząca dekada będzie od niej wymagaćponownych przemyśleń i starannego planowania. (…) Ameryka nie może być (…)obojętna na problemy Europy. (…) Najlepsza amerykańska strategia powinna polegaćna wspieraniu rozwoju lokalnych sił wojskowych, po to, by sojusznicy sami moglipowstrzymać agresora albo przynajmniej wytrwali do nadejścia pomocy. Wsparcieamerykańskie powinno również tworzyć korzystne środowisko dla rozwoju gospodarczegosprzymierzonych krajów poprzez zapewnienie im dostępu do amerykańskichrynków zbytu. (…) We wszystkich tych manewrach chodzi przede wszystkim o uniknięciewojny, a w dalszej kolejności o powstrzymanie zbliżenia między Rosją a Niemcami,które mogłoby w kolejnych dekadach zagrozić hegemonii Ameryki” 5 .Nawiasem mówiąc, jeszcze w 2011 roku amerykańscy politycy i eksperci uważali,że ich relacje z krajami Azji, takimi jak Chiny, Japonia czy Korea Południowa są dlaStanów Zjednoczonych dużo ważniejsze niż relacje z UE. Sekretarz stanu, Hillary2 Patrz: G. Fridman, Następna dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy, Wydawnictwo Literackie, Warszawa2012, s. 8–9 i 206–238.3 Patrz: G. Friedman, Następna dekada…, s. 9.4 Ibidem, s. 191.5 Ibidem, s. 204–205.65