System euroatlantycki przed i po zakończeniu zimnej wojny. Istota ...

widywalnej epoce. Jak pisze Antoni Kukliński: „Jesteśmy świadkami i uczestnikaminajwiększej rekonfiguracji sceny globalnej w ciągu ostatnich 500 lat. Środek ciężkościświatowej gospodarki i polityki w sposób nieunikniony przesuwa się z Zachoduna Wschód. Podłożem tego procesu jest różnica pomiędzy słabą dynamiką rozwojuWspólnoty Atlantyckiej a wysoką dynamiką rozwoju Chin i Indii. W bardziej ogólnejperspektywie możemy mówić o „odnalezionej” mocy cywilizacji Chin i Indii oraz„zagubionej” mocy cywilizacji Wspólnoty Atlantyckiej” 9 .Obecne trudności Stanów Zjednoczonych i całej Wspólnoty Atlantyckiej, to skutkiwzrostu gospodarczego w latach 1990-2010 przy dość konserwatywnych regułach ekonomicznych,które miały wielki wpływ na dystrybucję bogactw – stagnację płac klasyśredniej itd. Dalszą prosperitę miała zapewnić realizacja modelu neoliberalnej globalizacji,która wówczas triumfowała. Niestety, neoliberalna globalizacja nie przyniosłaspodziewanych przez Zachód efektów, a jej głównymi beneficjentami stały się azjatyckiemocarstwa na czele z Chinami i Indiami 10 .Tymczasem Europa i będąca jej emanacją UE oraz Stany Zjednoczone przeżywająnie tylko głęboki kryzys gospodarczy, ale również głęboki kryzys tożsamości, co osłabiarelacje transatlantyckie i ogranicza ich rolę w powstającym multipolarnym świecie.Europa po trwającym od 2008 roku kryzysie finansowo-gospodarczym jest obolała,de facto pęknięta i zapewne jeszcze długo będzie leczyła swoje rany. Przyszłość strefyeuro i jej poszczególnych państw jest dziś nie do przewidzenia, a politycy europejscynie dość skutecznie radzą sobie z piętrzącymi się trudnościami. Będąc póki co luźnymzwiązkiem państw, UE nie jest już w stanie przeciwstawiać się niekorzystnym dlaniej zjawiskom i procesom, ani nie jest w stanie konkurować ze światowymi potęgamigospodarczymi na czele z Stanami Zjednoczonymi, Chinami i Indiami. Jednocześniew państwach członkowskich Unii popularność zdobywają antyeuropejskie siły populistyczne,które w sposób bezwzględny ciągną polityczne korzyści z niepokoju i obawludzi przed pogorszeniem się sytuacji i zagrażają procesowi dalszej integracji Europy 11 .Unia Europejska, aby móc konkurować i współpracować z największymi uczestnikamiwspółczesnych stosunków międzynarodowych oraz stać się jednym z najważniejszychfilarów w kształtującym się na świecie nowym, wielobiegunowym ładziemiędzynarodowym, musi przejść gruntowną modernizację, ale musi to być modernizacjaprzemyślana, gruntowna, dobrze przygotowana i konsekwentnie zrealizowana.Unii potrzebny jest dziś nowy traktat, który określiłby rozwój Europy pokryzysowej.Traktat, który będzie prowadził do głębszej integracji: z rzeczywistym prezydentemwybieranym w ogólnoeuropejskich wyborach, wzmocnionymi uprawnieniami Parla-9 Patrz: A. Kukliński, Rekonfiguracja…, s. 112.10 Patrz: K. Burski, Rola Chin i Indii w kształtowaniu sceny globalnej XXI w., „Biuletyn Polskiego TowarzystwaEkonomicznego”, nr 2(56), luty 2012, s. 90–96.11 Patrz: J.M. Fiszer, Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej (sukcesy i porażki), „Myśl Ekonomicznai Polityczna”, nr 2, 2012, s. 93; A. Wieloeyski, Deficyt tożsamości europejskiej – przyczyną kryzysu w Unii,[w:] A. Kukliński, J. Woźniak, Unia Europejska. Dylematy XXI wieku, Biblioteka Małopolskiego ObserwatoriumRozwoju, Tom IV, Kraków 2011.22