System euroatlantycki przed i po zakończeniu zimnej wojny. Istota ...

siebie, żeby móc nawiązać bliższą współpracę. Natomiast, jak podkreśla cytowany jużGeorge Friedman: „Problemem dla Stanów Zjednoczonych stanie się pokierowanierelacjami z oboma graczami, skoro każdy z nich znajdzie się w innej fazie rozwoju.Stany Zjednoczone powinny więc wycofać się na dalsze pozycje i pozwolić, by dwieazjatyckie potęgi nawiązały bezpośrednie stosunki i znalazły własny punkt równowagi.(…). Równocześnie Stany Zjednoczone muszą liczyć się z koniecznością pozyskaniaJaponii i Chin, a najlepiej obu tych krajów przeciwko Rosji lub innym mocarstwom” 14 .Alternatywą dla powyższego scenariusza i polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonychw XXI wieku może być sojusz z Rosją i ewentualnie z Japonią, skierowanyprzeciwko potędze i dominacji ChRL w nowym ładzie międzynarodowym. Z perspektywyinteresów Stanów Zjednoczonych pragnących utrzymać globalne przywództwow ramach światowej architektury bezpieczeństwa zaprojektowanej przez nie same,taka reorientacja w ich polityce zagranicznej i zwrot w kierunku Pacyfiku mają pewneuzasadnienie. Znajdują one poparcie wielu amerykańskich ekspertów, którzy głosząpogląd, że rosnąca potęga ChRL i chińska aktywność może zachwiać fundamentamiamerykańskiego przywództwa na świecie. Opowiadając się za rywalizacją strategicznąz Chinami nie są pewni, że w dłuższej perspektywie Stany Zjednoczone ją wygrająi przekonają ChRL do akceptacji aktualnego ładu światowego. Dlatego też nawołujądo nowego resetu w stosunkach z Rosją argumentując, że Rosja, która jest obecnienieznacznie słabsza od Chin, nie zagraża Stanom Zjednoczonym w grze o globalnądominację, opartą na potędze gospodarczej. Rosja mogłaby być pożądanym sojusznikiemprzeciw Chinom z uwagi na swoje położenie geograficzne, a w szczególnościprzez swoje wpływy w Azji Środkowej. Może również potencjalnie pomóc osłabićwzrost gospodarczy Chin poprzez konsultowaną ze Stanami Zjednoczonymi politykęsurowcową, wymierzoną w Państwo Środka. A w sytuacji nadzwyczajnej – w wypadkuwojny z Chinami – przychylność Rosji będzie niezbędna do pokonania lub blokadymorskiej Chin 15 .ChRL jest dziś największym wierzycielem Stanów Zjednoczonych, zadłużonychw bankach chińskich na ponad 1,5 bln dolarów, a z kolei Rosja stanowi główne zapleczesurowcowe dla chińskiej gospodarki, zwłaszcza jeśli idzie o ropę naftową i gaz ziemny.Nie należy też zapominać o tlącym się konflikcie japońsko-rosyjskim o WyspyKurylskie. Perspektywa wojny pozostaje jednak wątpliwa, póki Pekin nie zdoła doprowadzićdo dyplomatycznej izolacji Tokio – albo o ile władze japońskie nie odizolowałybysię same przez niemądrą dyplomację. W innym przypadku w konflikt po stronieJapończyków zaangażowałyby się zapewne Stany Zjednoczone i doszłoby do nowejwojny światowej. Dziś nie sposób przewidzieć, kto lub która strona zwycięży. Tymczasemchińsko-japońskie i japońsko-rosyjskie spory terytorialne sprzyjają modernizacjisił zbrojnych tych państw i intensywnym przygotowaniom do działań na polu walki.Chyba nieprzypadkowo, pod koniec listopada 2012 roku, chińskie media oficjalnie14 Patrz: G. Friedman, Następna dekada…, s. 225–228.15 Patrz: T. Szatkowski, J. Bartosiak, Czas kalkulacji strategicznych, „Rzeczpospolita”, 2 I 2013, s. A10.69