PrzeglÄ daj publikację - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

Języki Obce W Szkole n r 4/2008 wrzesień/październik(hipotezę kontrastywną, identyczności i hipotezęinterjęzyka, s. 93-98). Autorka zwraca uwagę nabadania, które próbowały określić optymalne warunkinauczania języków obcych oraz poszukiwałydeterminantów procesu uczenia się. Wyróżniającwrodzone determinanty indywidualne (tj. cechycharakteru, inteligencję, uzdolnienia, zdolność zapamiętywania,uwagę) oraz czynniki wykształconei modyfikowane w trakcie interakcji (m.in. postawy,motywacje, strategie komunikacyjne, style uczeniasię), A. Jaroszewska opisuje je w odniesieniu dodziecka w wieku wczesnoszkolnym (s. 102-136).Ważne dla badanego tematu są dociekania dotyczącestereotypów i uprzedzeń, tym bardziej że„stereotypy kształtowane i przekazywane są na etapiewczesnego uczenia się społecznego we właściwym imśrodowisku, szybko utrwalają się i trudno je zmienićw późniejszym życiu” (s. 126). Autorka przytaczapodstawowe definicje stereotypu oraz opisuje,jak powstają i jakie pełnią funkcje. Przegląd socjologicznychdeterminantów rozwoju dzieckazamykają uwagi o wpływie stylów wychowaniai rodzajów komunikacji na kształtowanie postawtolerancji i akceptacji (s. 130-136).W rozdziale trzecim Nauczanie języków obcychdzieci w kontekście rozwoju ich świadomościwielokulturowej (s. 137-210) autorka przybliżaczytelnikowi różne modele kształcenia początkowegooraz podejścia do nauczania językówobcych. Rozważania otwiera rys historyczny pokazującyrozwój nauczania języków obcych dzieciod starożytności do czasów współczesnych natle zmieniających się koncepcji pedagogicznych.Znajdziemy informacje o głównych nurtach myślipedagogicznej (m.in. J.A. Komeński, J.B. Basedow,J.H. Pestalozzi, J.F. Herbart, J. Dewey,E.L. Thorndike) oraz przemianach społeczno-ekonomicznychi ich wpływie na nauczanie językówobcych. Szersza analiza koncepcji nauki językówobcych obejmuje wiek XX. Oprócz charakterystykirozwijających się wówczas metod nauczaniajęzyków obcych A. Jaroszewska przedstawiauwarunkowania nauczania języków obcychdzieci w Polsce i za granicą. Autorka dokonujeprzeglądu koncepcji nauczania języków obcychdzieci i ich podstawowych klasyfikacji (tradycyjnykurs językowy, immersja, language awareness,koncepcja spotkań z językiem obcym i kulturą),opisuje polski model kształcenia początkowego,formy realizacji nauczania języków obcych orazpodstawowe założenia metodyczne wczesnoszkolnegonauczania języków obcych. Ponadto czytelnikznajdzie w tym rozdziale również zestawienieprojektów i programów związanych z wczesnoszkolnymnauczaniem języków obcych (s. 168-176).W przedstawieniu aktualnych tendencji nauczaniajęzyków obcych w edukacji wczesnoszkolnejoraz analizie programów nauczania (s. 177-210)A. Jaroszewska szczególną uwagę kieruje na problemyzwiązane z kształtowaniem świadomościwielokulturowej dziecka. Podkreśla znaczenieEuropejskiego portfolio językowego, które „stanowiszczególny sposób promowania wielojęzycznościi wielokulturowości” (s. 160). Jednocześnie dokonujekrytycznej analizy wybranych programównauczania języka obcego przeznaczonych do realizacjiw klasach I-III ze zwróceniem uwagi nacele związane z kształtowaniem świadomościwielokulturowej. Analiza dokonana przez A. Jaroszewskąpokazuje, iż treści programowe nieuwzględniają w należytym stopniu problematykiwielokulturowości i nie nawiązują do zakładanychcelów nauczania (s. 188-195).Badania empiryczne, które zostały opisanew rozdziale czwartym, dotyczą roli języka obcegow kształtowaniu świadomości wielokulturowejdziecka (s. 211-328). A. Jaroszewska wychodziz założenia, że szkolne nauczanie języków obcychjest jednym z czynników modelowania świadomościwielokulturowej dziecka. Stosując różnemetody badawcze (metoda sondażu oraz analizydokumentów i uzupełniająco metoda obserwacjii studium indywidualnych przypadków), analizujezależność między nauczaniem języka obcegow klasach I-III szkoły podstawowej a rozwojemświadomości wielokulturowej dziecka. Dodatkowe,poszerzone spojrzenie na badane zagadnienieprzynoszą zebrane przez A. Jaroszewską informacjena temat stosunku dzieci do lekcji języka obcegooraz subiektywne opinie nauczycieli dotyczącemożliwości i celowości wczesnego nauczania języków.Analiza i interpretacja zebranych danychempirycznych potwierdza tezę, iż nauczanie językaobcego w klasach najmłodszych wspomagaproces rozwijania świadomości wielokulturowejdzieci (s. 235-318).206