PrzeglÄ daj publikację - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

n r 4/2008 wrzesień/październik Języki Obce W SzkoleKrzysztof Polok 1Bielsko-BiałaTesty jako instrumenty glottodydaktyczneW czasach, gdy pojęcie akwizycji języka jestpowszechnie rozumiane jako proces, a więc seriadziałań świadomie rozłożonych w czasie, pojęcieświadomego uczestnictwa ucznia w działaniachprzyswojenia sobie struktur i pojęć nabieraistotnego znaczenia. Chodzi tu przede wszystkimo wdrożenie takich technik nauczania, aby uczeńsam chciał uzyskać jak najwięcej podczas swoichkontaktów z językiem. A więc zaproponowaniemu takich sposobów kontaktu, które odsuną nabok rutynę, nudę i szarą lekcyjną rzeczywistość,jakże często goszczącą na wielu lekcjach językaobcego. Oczywiście działania tego typu sąmożliwe po spełnieniu różnego typu warunkówwstępnych.Podstawowe aspektymotywacji szkolnejZgodnie z powszechnie obowiązującą definicjąmotywacji można za nią uznać wszelkie „siłynapędowe regulujące podjęcie, kontynuację, ukierunkowaniei energię zachowania skierowanego na cel”(Parkinson, Colman 1995:134). Jest to więc zespółwolicjonalnych działań ludzkich charakteryzującychsię nie tylko zgodą człowieka na podjęcie danegotypu postępowania, ale również świadomym w nimuczestnictwem. Uczestnictwo to będzie wynikaćalbo z pobudek wewnętrznych, albo zewnętrznych.Bodźce i o charakterze wewnętrznym, i zewnętrznymbędą występować w różnych proporcjach,które będą zależeć zarówno od rodzaju zadania,jak i jego percepcji społecznej oraz indywidualnej(np. Breckler, Green wald 1986).Bez wątpienia motywacja do działania odgrywaistotną rolę podczas nauki szkolnej. Motywacjatego typu stanowi integralny element całegoprocesu nauki, a odpowiednio umotywowanyuczeń sam będzie chciał rozwiązać daną kwestięedukacyjną, docierając w ten sposób do poziomujej wewnętrznej internalizacji. Nauczyciel, będącw tym wypadku instruktorem oraz koordynatorempracy ucznia, powinien więc zaproponować takisposób postępowania, dzięki któremu uczeń nietylko dostrzeże sens swojego działania, ale przedewszystkim będzie w stanie świadomie dotrzeć dopowodów usprawiedliwiających wybrany przezsiebie sposób działania.Podczas pracy motywującej z uczniem należyjednak pamiętać o szeregu zagrożeń i niebezpieczeństw.Jednym z nich jest nadopiekuńczość dydaktycznanauczyciela, sytuacja – w opinii wielunauczycieli – dydaktycznie motywująca, ponieważwskazująca uczniowi (po raz pierwszy) sposobyrozwiązania wielu kwestii, z którymi w innym wypadku– jak sądzą nauczyciele – uczeń po prostunie umiałby sobie poradzić. Uczeń, prowadzonypodczas nauki za rękę, któremu nie daje się odczućsmaku samodzielnego (i zwycięskiego) działania,który podczas całego procesu przyswajaniawiedzy jest informowany przez nauczyciela o każdymnastępnym kroku, który powinien podjąć,nie jest tak naprawdę uczniem motywowanym,a z pewnością nie świadomie. Wykonuje bierniewolę nauczyciela, jest posłuszny wobec jego autorytetu,choć nie rozumie sensu działań. Uczeńtaki z reguły ufa swojemu nauczycielowi i nie widzipowodów, aby wątpić w sens sugerowanegoprzez nauczyciela postępowania. Jeśli nauczycielwymaga od ucznia, na przykład aby ten nauczyłsię na pamięć 20 nowych słówek, które pojawiłysię na lekcji, to uczeń z pewnością się ich bezpytania nauczy (mimo że nie przybliży go to dozrozumienia istoty języka).Równocześnie jednak uczeń jest świadomymobserwatorem procesu nauczania (Wygotski,1Dr Krzysztof Polok jest adiunktem w Katedrze Anglistyki Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej.63