Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
HAYVANLAR-1<br />
HAYVANLAR-1<br />
edilen saatler birbiriyle bu denli uyumludur?<br />
Bu denli düzenli bir sistemin kendi kendine<br />
oluşması düşünülebilir mi?<br />
Göç gibi planlı bir hareketin kendi kendine<br />
oluşması imkânsızdır. Ayrıca kuşlarda ve göç<br />
eden diğer canlılarda ne çeşitte olursa olsun<br />
bir saat yoktur. Göç eden bütün canlılar bunu<br />
her sen ekendi belirledikleri zamanlarda yaparlar,<br />
ama bunu bir iç saate uyarak yapmazlar.<br />
Bazı kişilerin iç saat olarak nitelendirdikleri<br />
şey, Allah’ın bu canlılar üzerindeki kontrolüdür.<br />
Evrendeki her şey gibi göç eden canlılar da Allah’ın<br />
emirlerine uymaktadır.<br />
eşlik eden bu konunun uzmanı bazı avcıların<br />
yardımıyla yurtdışına kaçırıldığını açıkladı.<br />
Daha sonra eğitilerek kuş avında ve uyuşturucu<br />
madde kaçakçılığında kullanılan şahinler<br />
için Arapların hiçbir fedakârlıktan kaçınmadığını<br />
kaydeden Halit Yaz, şunları söyledi: “Şahinle<br />
avlanmaya bayılan Araplar, bu zevkleri için<br />
büyük paraları gözden çıkıyorlar. Bu kuşların<br />
iyi eğitilmeleri durumunda sınırlar ötesi uyuşturucu<br />
madde kaçakçılığında kurye olarak kullanıldığı<br />
da gelen bilgiler arasında yer alıyor.<br />
Özellikle zengin Araplar, Türkiye’de bir şahin<br />
elde edebilmek için aracılara ve yardımcılara<br />
sıfır kilometre Mercedes bile verebiliyorlar.”<br />
giler verdi. Boyu 1,5 metreye kadar uzayabilen<br />
kertenkelenin otla beslendiğini ancak yiyecek<br />
bulamadığı zaman kendi türünü de yediğini<br />
söyleyen Kaya, “Bu kertenkele insanlara ve<br />
koyunlara da saldırıyor. Saatte 90 km hızla<br />
koşabilen bir hayvan, bu olaydan önce en son<br />
1935 yılında Şanlıurfa’da görülmüş” dedi. Kaya<br />
kertenkelenin Türkiye ile Suriye sınırındaki mayınlı<br />
bölgede yaşadığının sanıldığını anlatarak<br />
bu alanın hayvana bir çeşit koruma sağladığını<br />
söyledi.<br />
Dev kertenkelenin ölüsü üzerinde inceleme<br />
yapmak üzere İngiltere’den bilim adamlarının<br />
geldiğini anlatan Ömer Faruk Kaya, “Bu türün<br />
Meteoroloji kitaplarını karıştırınca bu olayın<br />
çok daha ilginç boyutları olduğunu ve Dünya<br />
Gıda ve Tarım Örgütü’nün de (FAO) Türkiye<br />
dahil bir çok ülke için hava şartlarına bağlı<br />
olarak aylık Çöl Çekirgesi Tahminleri yaptığını<br />
gördüm.<br />
Çöl çekirgeleri Asya ve Afrika çöllerinin kiyısında<br />
yetişmektedir. Büyük bir çekirge sürüsü<br />
100 milyar çekirgeden oluşabilir. 1000<br />
kilometre karelik bir alanı kaplayabilir ve bir ay<br />
içinde 3500 km yol alabilir. Her bir çekirge bir<br />
günde kendi ağırlığı kadar ot yediğine göre büyük<br />
bir çekirge sürüsü bir gün de 100 bin ton<br />
bitki tüketebilir.<br />
BİR ŞAHİN İÇİN SIFIR KM MERCEDES<br />
Zengin Araplar’ın bir şahine karşılık sıfır kilometre<br />
Mercedes otomobil vermelerinin bu<br />
yırtıcı kuş türünün sayılarının azalmasına yol<br />
açtığı bildirildi. Konya Milli Parklar Av ve Yaban<br />
Hayatını Koruma Baş Mühendisi İskender<br />
Halit Yaz, Konya’nın Ereğli ve Karapınar ilçelerinde<br />
daha çok ormanlık alanlar ve ovalarda<br />
yaşayan şahinlere, av meraklısı zenginlerin ve<br />
uyuşturucu madde kaçakçılarının ilgi gösterdiklerini<br />
söyledi.<br />
Kurye Şahinler<br />
Genellikle Suriye ve Irak’tan gelen Arapların<br />
sayıları her geçen gün azalan şahinlerin peşine<br />
düştüğünü belirten Yaz, yırtıcı kuşların yoğun<br />
olarak bulunduğu İç Anadolu Bölgesi’nde<br />
doğal üreme alanındaki şahinlerin Araplara<br />
Nesilleri Tükeniyor<br />
Şahin kaçakçılarının işlerinde çok usta olduğunu<br />
belirten Yaz, çok hızlı araçlar kullanan<br />
Arap kaçakçıları tüm denetimlere rağmen<br />
yakalamanın çok güç olduğunu işaret ederek<br />
“ekolojik denge için büyük önem taşıyan şahinlere<br />
yönelik sürdürülen kaçak avıyla ülkedeki<br />
şahin nesli tükenme noktasına getirildi”<br />
dedi.<br />
BİZDEN KAÇAMADI<br />
Türkiye’de en son 1935 yılında görülen Varanus<br />
Gricecus kerkentelesi 67 yıl sonra Şanlıurfa’da<br />
yine görüldü. Ancak türünün bilinen<br />
son üyesi saatte 90’lik hızına rağmen taşlanarak<br />
öldürüldü.<br />
Sadece Şanlıurfa’da yaşayan Çöl Varanı<br />
türü kerkentele 67 yıl sonra ortaya çıktı. En<br />
son 1935 yılında görülen 1,5 metrelik ÇÖL<br />
Varanı geçen yıl ortaya çıktığına pişman edildi.<br />
Soyunun tükendiği sanılan Anadolu Ejderi<br />
olarak da bilinen kertenkele saatte 90 km hızla<br />
koşabilmesine rağmen Harran İlçesi’nde bir<br />
çocuk tarafından taşlanarak öldürüldü. Harran<br />
Üniversitesi’nde ölüsü koruma altina alınan<br />
kertenkeleyi bulan Fen Edebiyat Fakültesi<br />
Biyoloji Bölümü’nden Ömer Faruk Kaya soyu<br />
tükenmekte olan hayvanla ilgili çok ilginç bil-<br />
yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığını belirledik.<br />
Bu yüzden kertenkeleyi yoğun koruma<br />
altına aldık” dedi.<br />
Anadolu Ejderi<br />
Harran Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi<br />
Biyoloji Bölümü Başkanı Doç. Dr. Nihat Tüysüz<br />
de Varanus Gricecus’un Anadolu efsanelerinde<br />
“Ejder” olarak yer aldığını söyledi.<br />
AFRİKALI ÇEKİRGELER DE TÜRKİYE’YE GE-<br />
LİRSE<br />
Havadan Sudan<br />
Mikdat Kadıoğlu Meteoroloji Mühendisi<br />
15 Nisan 1958’de “Türkiye’nin Güneydoğu<br />
Bölgesi’nde çekirge sürüleri ile yapılan mücadele<br />
sonunda tonlarca böcek ölüsünün ortaya<br />
çıktığı bildirildi. Nisan ayı başlarında güney<br />
sınırından ülkeye saldıran Afrika kaynaklı çekirge<br />
sürüleri sıcak güney rüzgârlarının yardimıyla<br />
kilometrelerce geniş alanlara yayıldılar.<br />
Urfa, Viranşehir, Cizre ve Harran çevresindeki<br />
her türlü yeşil bitki bu iştahlı saldırganlardan<br />
nasibini aldı.<br />
Zirai mücadele kuruluşunun sağladığı zehirli<br />
ilaçlar, çekirgeleri yok etmede etkili oldu, yalnızca<br />
3 köyde bile toplanan böcek ölüleri 23<br />
tona ulaştı.” (“Tarihte Bugün” 15.4.2000 Cumhuriyet)<br />
Çöl çekirgeleri yıllık toplam yağışı 80 ile 400<br />
kilo arasında olan çöllerin kıyı bölgesindeki<br />
kumların üzerine yumurtalarını bırakırlar. Daha<br />
fazla yağış alan yerlerde çekirgelerin düşmanı<br />
olan diğer böceklerin sayısı çok olduğu için<br />
çekirgeler büyük sürüler oluşturacak sayıya<br />
ulaşamazlar. Hava şartlarının kuru geçtiği<br />
dönemlerde çekirge düşmanlarının sayısında<br />
büyük azalma olur. Bu nedenle kurak geçen<br />
bir yıldan sonra yağmur yağınca çekirge nüfusunda<br />
patlama olabilir.<br />
Kurak bir periyodu takip eden yağmurlar<br />
ile ortaya çıkabilen çekirge sürüleri bir yerden<br />
başka bir yere rüzgârlar ile taşınırlar. Böylece<br />
meteorologlar çekirge sürülerinin oluşumu ve<br />
hareketlerini günler ve haftalar öncesinden<br />
tahmin ederek onlara karşı erken müdahale<br />
edilmesini sağlar ve mücadelenin başarılı olmasına<br />
önemli katkılarda bulunurlar.<br />
İlkbahar, yaz ve kış yağmurlarını takip eden<br />
üç farklı çekirge üreme mevsimi vardır. Örneğin<br />
Adana civarına yerleşen bir alçak basınç<br />
merkezi Güney Doğu Anadolu’ya bazen çöllerden<br />
toz ve kumu bazen de çekirgeleri getirebilir.<br />
Ülkemizde 3 Temmuz’dan itibaren Hamsin<br />
ve Sam Yeli olarak bilinen güneyli rüzgârlar<br />
esmeye başlar. Yani çöl çekirgelerinin Türki-<br />
348 349
Change language