You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
MADDENİN YAPISI<br />
MADDENİN YAPISI<br />
1 namometre küp bir mikrometre küpün milyarda<br />
biridir.<br />
2,5x10 27 tane virüs bir sekoya ağacının<br />
kütlesine eşittir. Bu en küçük bir adet virüs yeterli<br />
bir süre içinde bu sekoya ağacını yiyip bitirebilir.<br />
Bir cisim küçüldüğü zaman hacminde<br />
meydana gelen azalma yüzeyindeki azalmadan<br />
fazla olur.<br />
Aynı biçime sahip olan iki canlıdan küçük<br />
olanı kendi hacmine göre daha fazla yüzeye<br />
sahiptir.<br />
Bir canlının ürettiği ısı miktarı hacmine kaybettiği<br />
ısı miktarı yüzeyine bağlıdır. Bir canlı<br />
ne kadar küçük olursa ürettiğine göre o kadar<br />
fazla ısı kaybeder. Bu sebeple küçük kütleli<br />
canlılar, vücut ısılarını koruyabilmek için devamlı<br />
yerler.<br />
Elementler<br />
Tabiattaki birbirlerinden farklı özelliklerde 92<br />
adet atom vardır. Atomların muhtelif şekillerde<br />
birleşerek molekülleri, moleküllerde yeryüzündeki<br />
maddeleri meydana getirir. Evren elementlerden<br />
meydana gelmiştir.<br />
Atomların en basiti 1 elektronu olan hidrojen<br />
En karmaşık olanı 92 numaralı uranyumdur.<br />
Molekül<br />
Moleküller atomların birimler halinde gruplaşmış<br />
şeklidir. Atomlar birbirlerine yaklaştıkça<br />
dış çeperlerinde bulunan küçük elektronlar<br />
sebebiyle birbirlerinin üstüne inerler. Bu durumu<br />
koruyan dengeli durum meydana gelir. 1<br />
oksijen molekülü 2 oksijen atomundan ibarettir.<br />
2x16=32 Oksijenin molekül ağırlığı 32’dir.<br />
Atomlar bir sebeple birbirlerinden belli bir mesafeden<br />
fazla uzaklaşırlarsa o zaman bağ bir<br />
yay gibi aşırı yüklenir, gerilir ve kopar. Moleküller<br />
ayrışır ve atomlar sabit kalır. Isı yükseldikçe<br />
atomlar birbirlerinden uzaklaşır ve moleküller<br />
ayrışır.<br />
Fazla enerji yüklenirse yukarıdaki gibi olur.<br />
Enerji vererek bir bağın kopma zamanı 1 saniyenin<br />
milyarda biridir. Bir bağın kopması için<br />
iki atomun birbirinden 25 cm nin 120 milyonda<br />
biri kadar uzaklaşması gerekir.<br />
Serbest—Radikal Moleküller<br />
Her molekül birden fazla atomdan meydana<br />
gelmiştir. Bir moleküldeki her atom bir çift<br />
elektronla başka atomlara bağlıdır. Tek elektrona<br />
sahip bir molekül bir radikaldir. Bu tek<br />
elektron çok hareketlidir ve yeniden bir atom<br />
yakalayıp yeniden bir elektron çifti oluşturmak<br />
için hızla moleküllere saldırır.<br />
Bir radikal biraz dolaşacak zaman bulduktan<br />
sonra başka bir molekülden bir atom kapmış-sa<br />
onun bu kısa varlığına serbest radikal<br />
denir.<br />
Serbest- Radikal ve Zararları<br />
Serbest radikaller komşu moleküllere zarar<br />
verecek kadar yaşayabilirler. Hasara rağmen<br />
moleküller, proteinler, enzimler veya genlerdeki<br />
DNA hücre zarar görür ve hücre bozulabilir.<br />
C ve E vitaminleri elektronlarını kolaylıkla<br />
verirler ve bunu yaparken de serbest radikallerin<br />
iştahlarını tatmin ederek başka moleküllere<br />
saldırmalarını önlerler. Serbest radikallerin<br />
verdiği zarar tamamen önlenemez ve bedenin<br />
bazı kısımları işe yaramaz olur. Bunlar canlida<br />
yaşlılığa, hastalığa ve ölüme sebep olurlar.<br />
Serbest radikallerin meydan gelmesi izlenirse,<br />
yaşlılık ve hastalığa çere olabilir.<br />
Moleküllerin resimleri<br />
X ışınları ile moleküllerin bir saniyenin on<br />
milyarda birinde resimleri çekilmektedir.<br />
X ışınları:<br />
X ışınları çok küçük dolgulardan meydana<br />
gelir.<br />
X dalgaları o kadar küçüktür ki kristalleşmiş<br />
maddenin atomları arasından bile geçebilirler.<br />
X ışınlarının yansıma özelliğinden atom tabakalarının<br />
durumları, yapıları, protein, nükleik<br />
asitler, DNA gibi karmaşık moleküllerinde özellikleri<br />
öğrenilmektedir.<br />
Bu enerjinin miktarı geçen elektrik akımının<br />
miktarına, akım süresine ve içinden geçtiği<br />
malzemenin güç ve dayanaklığına bağlıdır.<br />
İnce teller akım akışına kalın tellerden daha<br />
dayanıklıdır.<br />
Atomların hareketi:<br />
Mutlak sıfırın üstündeki bir derecede atomlar<br />
rast gele bir biçimde hareket ederler. Kimyasal<br />
bağın bağlandığı iki atom birbirlerinden<br />
uzaklaşır ama bağ bunları yine geri çeker. Bir<br />
daha uzaklaşırlar ve yine geri çekilirler ve bu<br />
böyle sürer gider. Sonunda oldukları yerde titreşiyor<br />
durumda olurlar.<br />
Kimyasal bağ<br />
Dengeli durumu korumak için atomlar birbirlerinin<br />
çok yakınında kalmalıdır. Bu sonuca<br />
kimyasal bağ denir.<br />
Suyun molekül ağırlığı 2 hidrojen = 2<br />
1 oksijen = 16<br />
Elektrik akımı<br />
Bir tel içinden geçen elektrik akımı, atomlar<br />
ve moleküller arasından akan elektronların<br />
akışıdır. Elektronların bir molekülden bir diğerine<br />
sıçrayarak malzemenin içinde bulunan<br />
elektronlarla birleşirler. Bu sırada elektronların<br />
enerjisinin bir kısmı ısı olarak meydana çıkar.<br />
Yoğunluk<br />
Maddenin miktarının ne kadarlık bir hacme<br />
yerleşmiş olduğuna yani birim hacim<br />
içerisindeki kütleye yoğunluk adı verilir. Her<br />
maddenin kendine özgü bir yoğunluğu vardır.<br />
Güneşin her yöne doğru yaydığı yüksek hızlı<br />
atom altı parçacıklar (güneş fırtınası) uzayda<br />
her metreküp hacim içinde 5-80 milyon adet<br />
bulunur. Yıldızlar arasındaki uzayda toz bulutları<br />
bulunur. Bu bulutlarda bir metreküplük bir<br />
hacim içinde 100 milyona varan sayıda parçacık<br />
bulunur. Bulutlar arasında, yoğunluğun en<br />
aza vardığı bölgelerde metreküp içine 100 bin<br />
adet hidrojen atomu düşer. Uzay, hiçbir yerde<br />
tamamen boş değildir. Atomik yapı bir kez parçalanıp<br />
ta dejenere madde olarak adlandırılan<br />
yapı meydana geldiğinde çekirdekler birbirine<br />
iyice yaklaşır ve çok yoğun bir madde oluşur.<br />
Güneşin merkezinde ki yoğunluk, bu yüzden,<br />
160 bin kg./metreküptür.bu osmiyumun yoğunluğunun<br />
yedi katıdır. Güneşin merkezindeki<br />
madde başlıca helyumdur. Osmiyumun<br />
atom ağırlığının 190 olmasına rağmen helyumun<br />
atom ağırlığı ancak 4’dür.o halde, osmiyumun<br />
7 katı yoğunlukta bir madde oluşturu<br />
labilmesi için, güneşin merkezindeki helyum<br />
çekirdekleri arasındaki mesafe yeryüzündeki<br />
osmiyum çekirdekleri arasındaki mesafenin<br />
yedide biri kadardır.<br />
Çekirdekler arasındaki mesafe çekirdek çapının<br />
200.000 katı kadar olduğundan bunun<br />
yedide biri kadar mesafedeki çekirdeklerde<br />
yine birbirine temas etmemektedir. Çekirdekler<br />
arası mesafe, güneşin merkezinde, çekirdeğin<br />
kendi çapının 30.000 katıdır. Bu kadar<br />
aralıklı oluşu çekirdeklerin serbestçe hareket<br />
etmelerine izin verir.<br />
Dolayısıyla güneşin merkezindeki muazzam<br />
yoğunluğa rağmen buradaki maddeler gaz<br />
özelliği gösterirler.<br />
Kütlesi güneşin kütlesi kadar olan çökmüş<br />
bir yıldız olan nötron yıldızının çapı 14 km. kadardır.<br />
Bunun yoğunluğu 10 üzeri 18 kg/metreküptür.<br />
Bu osmiyumun yoğunluğunun 50<br />
trilyon katıdır. Yoğunluk rekoru kara deliklerde<br />
olup, kara deliklerin içindeki maddeler sürekli<br />
olarak bir çöküş halindedir. Basınçlar, yoğunluk<br />
ve çekim alanları kara deliklerde son derecede<br />
artmıştır.<br />
Suyun yoğunluğu<br />
Suyun yoğunluğu 1 gram /cm3 olarak kabul<br />
edilir.<br />
596 597
Change language