Tefekkür

BİTKİLER
BİTKİLER
ması fazla alışık olmadığımız bir durumdur.
Çevresindeki kayayı taklit edebilen bir bitkinin
hangi özelliklere sahip olması gerektiğini düşünürsek,
ne kadar hayret verici bir olayla karşı
karşıya olduğumuzu daha iyi anlayabiliriz.
Her şeyden önce bu bitkinin, çöl ortamını çok
iyi bilmesi çevre şartlarından haberdar olması
gerekir. Buna göre etraftaki bazı hayvanlardan
kurtulmak ve aynı zamanda aşırı sıcaklara
karşı koymak için belirli bir şekil ve savunma
sistemi olması gerekiyordu. Sonuç olarak kayaların
kendisi için en ideal model olduğuna
karar vermelidir. Kendini kayalara benzetisi
göze batmayacağını ve taş gibi hacimli bir
yapının depo görevini rahatça yerine getirebileceğini
düşünmeli ve bütün kimyasal yapısını
bu kararına göre değiştirmelidir. Ne bir akla, ne
bir şuura, ne bir göze sahip olmayan bitkilerin,
kendileri için böyle hayati önemi olan kararlar
alamayacakları ve bu kararlarını uygulamayacakları
çok açıktır. Peki, bitkileri bulundukları
ortam için en uygun yapıya ve şekle kavuşturan
nedir? Tüm canlıların tesadüfler sonucunda
meydana geldiğini iddia eden evrimciler,
kaya taklidi yapan çöl bitkilerinin de, bu özelliğe
tesadüfen sahip olduklarını iddia ederler.
Bu iddiaları yukarıda anlatılan senaryodan çok
daha mantıksızdır. Tesadüfen meydana gelen
hangi olay, bir bitkiye kusursuz bir taklit yeteneği
ve çöl sıcağında en çok ihtiyacı olan su
deposunu kazandırabilir? Bu bitkileri tüm bu
özellikleri ile yaratanın sonsuz bir ilim ve kudret
sahibi olan Allahü teâlâ olduğu açıktır.
Yapraklardaki su deposu
Çöl bitkilerinin su ve besin maddelerini depo
edecek şekilde yaratılmış olan depo yaprakları,
dam koruğu (sedum) bitkisinde olduğu gibi silindir
şeklinde veya makas otunda (carpobrotus)
olduğu gibi prizma şeklinde olabilir. Kurak
bölgelerde yaşayan bu bitkiler su depolama
özelliklerinden dolayı taze bir görünüme sahiptirler.
Su, gövde ya da yapraklarda geniş,
ince duvarlı hücrelerde korunmaktadır. Bu
yaprakların kalın üst tabakası su kaybını azaltır.
Çöl bitkilerinin kusursuz yaratılışlarının bir
başka özelliği ise küre şeklinde olmalarıdır.
Çünkü küre, en küçük yüzey alanına sahip olması
nedeniyle en etkili su depolama şeklidir.
Çöl bitkilerinin kalın gövdeleri, küre şekilleri ve
gündüzleri kapalı, geceleri açık olan gözenekleri,
buharlaşma ile su kaybını azaltan bir yapı
meydana getirir.
Her bitki suyu farklı bölümlerinde depo eder.
Örneğin, yüzyıl bitkileri yapraklarında, gece
açan cereus bitkisi yeraltındaki soğanı da, kaktüs
ise tombul gövdesinde su depolar. Sabır
otu gibi bitkiler ise nadir olarak yağan yağmurları
yakalamak için oluk şekilli yapraklarını açık
tutarlar. Bunun tam tersine sarracenia minor
gibi yağışlı bölgelerde bulunan bitkilerin yaprakları,
aşırı yağmurdan korunmak için şemsiye
gibidir. Her bitkinin bulunduğu şartlara
uygun bir şekle sahip olması, Allahü teâlâ’nın
kusursuz yaratışının göstergesidir.
Kaktüslerin hepsinin uzunlamasına çizgileri
ya da yüzeylerinde çok sayıda dikenimsi
çıkıntıları vardır. Bu bitkilerin, çizgili yüzeyleri
içlerinde depo edilen suyun miktarına göre daralma
ve gevşeme özelliğine sahiptir. Kaktüs
ısıyı yayabilen, su dolu gövdesini hayvanlardan
koruyan ve dikleşen iğnelere sahiptir. Mumlu
üst tabaka, sıcağın bitkinin içine işlemesini
azaltarak bitkiyi korur. Bu bitkilerin renkleri
solgun ve parlak olduğundan üzerlerine düşen
ışının çoğunu yansıtırlar. Bazıları da güneş
ışığını yansıtacak beyaz tüylerle kaplanmıştır.
Her insan mutlaka bir kaktüs görmüştür.
Ancak, kaktüse ait özelliklerin estetik dışında,
birçok amaca yönelik olarak yaratılmış
olması büyük bir ihsandır. Kaktüsün dikenlerinden
üzerindeki beyaz tüylere kadar her bir
parçasında bir vardır. Tüm bunlar kaktüslerin
tesadüfen meydana gelmiş bitkiler olamayacağını,
Allahü teâlâ tarafından yaratıldıklarını
gösteren önemli delillerdir.
Bu bitkilerin bazı türleri, özellikle “pencere
yaprağı “ bitkisi, tüm gövdesini toprağın altına
gömer ve sadece yaprak uçlarını dış yüzeye
çıkarıp gösterir. Yaprak uçları saydamdır ancak
yaprak uçlarının biraz içeri tarafında fotosentez
yapan hücreler bulunur. İnce çizgiler
şeklinde dizilmiş olan bu hücreler “pencere”
denilen yaprak uçlarından giren ışığı yakalayıp
fotosentez işlemi için kullanırlar. Bu çok özel
tasarımlar sonucunda su kaybını büyük miktarda
azaltan ve toprağın altında kalarak kızgın
güneşten kurtulan bitki, birçok canlının kısa bir
süre bile dayanamadığı çöl sıcaklarında hiç sıkıntı
duymadan yaşarlar.
Elbette ki her bitki ilk yaratıldığı günden
iti-baren, onu yaradan sonsuz ilim ve kudret
sahibi Allahü teâlâ’nın ilham ettiği şekilde hareket
etmektedir. Bitkinin her hücresinin, hatta
her atomunun nasıl hareket etmesi gerektiği,
an ve an ona bildirilmektedir. Bu gerçek bir
kuran âyetinde şöyle açıklanmaktadır. “Allah,
yedi göğü ve yerden de onların benzerini yarattı.
Emir, bunların arasında durmadan iner;
sizin gerçekten Allah’ın her şeye güç yetirdiğini
ve gerçekten Allah’ın ilmiyle her şeyi kuşattığını
bilmeniz, öğrenmeniz için.” (Talak suresi,12.
âyet meali) Mercek Eylül 2002
Bitkilerin şuurlu hareketleri
Evrimcilerin, yeryüzündeki canlılığın açıklaması
olarak gösterdikleri kör tesadüfler, bitki
hücreleri tarafından gerçekleştirilen haberleşme,
karar alma ve üretime geçme gibi şuur
gerektiren davranışların kökenini açıklamamaktadır.
Kusursuz bir şekilde çalışan metabolizmaları
ve sistemleri sayesinde bilim adamlarını
hayrete düşüren bitkiler, evrim teorisinin açıklama
getirmekte en çok zorlandığı canlılar arasında
yer almaktadır. Ünlü evrimci bilim dergisi
Nature’in 21 Şubat 2002 sayısında yayınlanan
bir makalede, Edinburg Üniversitesi bünyesindeki
hücre ve moleküler biyoloji enstitüsü
üyesi Anthony Trewavas, “bitkilerdeki bilinç,
akıldan yoksun beceriler” başlıklı yazısında
bitkilerin ortaya koydukları şuurlu davranışları
ele almıştır.
Trewavas bitki hücrelerinin birbirleriyle olan
haberleşmelerin ve bu sistemin ne kadar karmaşık
bir yapıya sahip olduğunu açıklarken,
bitkilerin bu özelliklere ancak sonsuz kudret
sahibi bir yaratıcının yaratması sonucu sahip
olabileceğini şöyle itiraf eder: “Bitki hücreleri
birbirleriyle kimi zaman proteinler ve hormonları;
kimi zaman nükleik asit, karbonhidrat ve
şekerleri; kimi zaman da kimyasal ve elektriksel
sinyalleri kullanarak haberleşirler. Bireysel
bitki hücrelerini çok miktardaki bu bilgiyi nasıl
barındırdıkları anlaşılamamaktadır. Ancak
anatomik açıdan benzer hücreler bile tek bir
sinyale, olağanüstü farklı tepkiler verirler. Bireysel
hücre davranışlarının oluşturduğu çok
büyük bir rezervuar, farklı organizma davranışlarını
üretecek şekilde koordine edilebilir.”
Bitkiler, sayıları bu karmaşık işlemleri hiç
durmadan ve hatasız bir şekilde defalarca
yapmaktadırlar. Ancak bitkiler tüm bunları düşünecek
kapasitede bir beyne ya da ince hesaplamalar
yapacak bir akla sahip değildirler.
Anthony Trewavas bitkilerdeki bu şuurlu davranışlara
örnek olarak palmiye ağacını gösteriyor
ve bu ilginç bitkinin insanı hayrete düşüren
davranışlarını şöyle aktarıyor:
“Palmiyenin gövdesinin şekli, güneş ışığına
göre en uygun duruşu sağlayıp muhafaza
38 39