You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
На „ти“ со<br />
НЕПРИФАЌАЊЕТО<br />
НА СЕБЕСИ РАЃА<br />
КИЧ. НИЕ СМЕ<br />
ОПСЕДНАТИ<br />
ДА ИМ СЕ<br />
ДОПАДНЕМЕ НА<br />
ДРУГИТЕ, ДА<br />
БИДЕМЕ НЕШТО<br />
ШТО НЕ СМЕ.<br />
ГЛУМАТА МИ<br />
Е ОДМОР ОД<br />
СВЕТОТ НА<br />
ВОЗРАСНИТЕ.<br />
манипулација и заведување на масите. Уметноста би требало<br />
да биде невина, чиста, да биде коректор на политиката,<br />
а не нејзина љубовница. Што би рекол Брехт, уметноста<br />
не е огледало, туку чеканот со кој се образува реалноста.<br />
Уметноста може да убие, но може и да роди. Јас го избирам<br />
второто. Но, тоа е право на личен избор, како и сè друго.<br />
Затоа не судам. Се обидувам да ја живеам својата приказна и<br />
да ја негувам таа чесна. Уметноста не трпи лаги.<br />
АЈ: Од истата приказна се сеќавам на вашата изјава: „Моите<br />
родители не беа типови што заспиваа со книга в рака. Не<br />
беа интелектуалци, туку луѓе-работници, кои вредно си го<br />
заработуваа лебот. Но, затоа секогаш ме поддржуваа да се<br />
образувам и да читам. Велеа – да бидеш подобра од нас.“<br />
Толку силен впечаток ми остави оваа ваша изјава, што по<br />
три години сè уште ја паметам. Вашите родители треба да<br />
се горди на вас, и како одлична актерка и како добар човек.<br />
Што сакате да им пренесете вие на вашите деца?<br />
ВН: Сакам да им го пренесам сето знаење што го имам, сакам<br />
да бидат подобри од мене, сакам да ги инспирирам, да им<br />
покажувам и да ги водам, а не да ги подучувам. Децата се<br />
нашето совршено огледало. Не смееме да се лутиме доколку<br />
прават нешто што не ни се допаѓа, веројатно тоа го виделе<br />
од нас. Таму треба да биде корекцијата. Децата се моето<br />
најинспиративно и најблагородно дело на кое сè уште<br />
„работам“ и, за среќа, ќе го правам тоа до крајот на својот<br />
живот. Тие се мојот најдобар учител. Сакам да ги научам да<br />
бидат свои и да љубат. Сакам да бидат среќни и фер луѓе.<br />
Веројатно најголемата желба на секој родител.<br />
АЈ: Од вас слушнав дека во Чешка децата до петто одделение<br />
во училиште немаат задолжителна литература за читање,<br />
како нашите задолжителни лектири на пример, но затоа<br />
имаат дневник на прочитани книги во кој си ги запишуваат<br />
сите книги што ги прочитале и впечатоците што им ги<br />
оставиле. Прекрасно! На тој начин децата учат читањето<br />
да го поимаат како љубов, а не како обврска/задолжение.<br />
Имате ли уште некој позитивен пример од образовниот<br />
систем во Чешка со кој сте во директен контакт преку вашата<br />
ќерка Зана, што би го препорачале во македонски контекст?<br />
ВН: Многу сум задоволна со образовниот систем што го нуди<br />
Чешката Република. Покрај навиката за читање што ја стекна<br />
ќерка ми, која читањето го разбира како одмор, а не обврска,<br />
сметам дека сум среќен родител, бидејќи, пред сè, моето<br />
дете сака да оди на училиште и сака да напредува. Не мораме<br />
да се убедуваме. И најважно од сè, гледам дека добива<br />
применето знаење. Не постои борба за оцена до степен како<br />
што е овде. Таму постои една основна радост од знаењето и<br />
споделувањето. Љубопитноста не се убива, туку се негува.<br />
Но, сето тоа почнува од претшколска возраст. Децата не<br />
се присилени да рецитираат песнички и приредбите не им<br />
траат час и половина, туку максимум 20 минути. Се посветува<br />
време на индивидуализмот, а не на постројување во ред и<br />
поредок. Во Чешка, горе-долу секое училиште има своја<br />
политика и свое уредување. Мислам дека дури и секое<br />
одделение и секоја учителка може да го одредува темпото<br />
во своето одделение. Важното е до трето одделение сите<br />
да знаат да читаат, собираат и одземаат. Исто така, постои<br />
можност, наместо девет години во основно, да поминете<br />
16
Change language