Gaitasun komunikatiboa eta hizkuntzen arteko elkar eragina EAE-ko ...
Gaitasun komunikatiboa eta hizkuntzen arteko elkar eragina EAE-ko ...
Gaitasun komunikatiboa eta hizkuntzen arteko elkar eragina EAE-ko ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
GAITASUN KOMUNIKATIBOA<br />
Diskurtso edo berbaldiaren analisia izendapenaren baitan errealitate ezberdin<br />
ugari ezkutatzen da. Hizkuntza, jarduera soziala <strong>eta</strong> <strong>elkar</strong>reraginean oinarritua<br />
dela uste dute denek ere, baina hurbilk<strong>eta</strong> modu ezberdinak aurkitu<strong>ko</strong> ditugu ekarpen-egileen<br />
artean. Horixe bera gertatzen zaigu azaldu<strong>ko</strong> ditugun bi <strong>ko</strong>ntzeptuak<br />
definitzera<strong>ko</strong> orduan. Guk, gure lanera<strong>ko</strong> erabilgarrien ikusten dugun ildoari<br />
jarraitu<strong>ko</strong> diogu.<br />
TESTUA ETA KONTESTUA<br />
Adamek (1990) hona<strong>ko</strong> eskema hau eman zuen <strong>ko</strong>ntzeptuok argitze<strong>ko</strong> asmoz:<br />
ENUNTZIATUA=TESTUA + EKOIZPEN BALDINTZAK<br />
Beraz, hitzez<strong>ko</strong> objektua <strong>eta</strong> berau sortu den e<strong>ko</strong>izpen baldintzek osatzen<br />
dute <strong>ko</strong>munikazio-egintza. Eta horixe dute aztergai hauek. Adamek berak onartzen<br />
du, baina, e<strong>ko</strong>izpen baldintzak <strong>ko</strong>nplexu <strong>eta</strong> heterogeneoak direnez, zail dela testuaren<br />
definizio oso <strong>eta</strong> zehatza ematen.<br />
Bestalde, mintzairaz kanpo<strong>ko</strong> inguruneari deitzen zaio testuingurua.<br />
Bronckartek (1985, 1997) e<strong>ko</strong>izpen testuingurua hiru osagaiz definitu zuen:<br />
a) erreferentea edo edukiaren ingurunea; hots, hizkuntzatik kanpo dagoen<br />
errealitateaz edozein gizakik eraikitzen dituen errepresentazio psi<strong>ko</strong>logi<strong>ko</strong>ak:<br />
nozioak, erlazioak <strong>eta</strong> eskematizazioak<br />
b) ingurune fisi<strong>ko</strong>a, enuntziazio une<strong>ko</strong> parametroek osatzen dutena<br />
c) ingurune soziala, <strong>elkar</strong>rekintza soziale<strong>ko</strong> parametroek osatzen dutena<br />
Ingurune fisi<strong>ko</strong>ari dagokionean, faktore hauek hartu<strong>ko</strong> ditugu <strong>ko</strong>ntuan:<br />
• Esataria: hitz egiten duen pertsona fisi<strong>ko</strong>a.<br />
• Hartzailea edo solaskidea: hizk<strong>eta</strong>ldia jaso<strong>ko</strong> duen pertsona fisi<strong>ko</strong>a.<br />
• Denbora: hitz egiten den <strong>eta</strong> gauzak gertatu diren unearen <strong>arte<strong>ko</strong></strong> erlazioa.<br />
• Espazioa: hitz egiten den lekua.<br />
Ingurune sozialean, berriz, hauetxek:<br />
• Solaskideen papera edo estatus soziala; batetik, esatariak bere buruaz egiten<br />
duen errepresentazio soziala. Bestetik, jasotzailea, esatariak bere berbaldia<br />
jaso<strong>ko</strong> duenaz egiten duen errepresentazio soziala.<br />
• Leku <strong>eta</strong> gune sozialak, toki <strong>eta</strong> denboraren nola<strong>ko</strong>tasunak, hizkuntza<br />
45
Change language