Gaitasun komunikatiboa eta hizkuntzen arteko elkar eragina EAE-ko ...
Gaitasun komunikatiboa eta hizkuntzen arteko elkar eragina EAE-ko ...
Gaitasun komunikatiboa eta hizkuntzen arteko elkar eragina EAE-ko ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ELEBITASUNAREN ONDORIOAK ETA HIZKUNTZA JABEKUNTZAN ERAGITEN DUTEN FAKTOREAK<br />
arik<strong>eta</strong>k eginarazi zizkieten haurren heren bati. Emaitza onenak nagusienek lortu<br />
zituzten.<br />
Yamada, Takatsuka, Kotake <strong>eta</strong> Kurusuk (1980) 1. maila<strong>ko</strong>, 3.e<strong>ko</strong> <strong>eta</strong> 5. maila<strong>ko</strong><br />
japoniarrekin ikerk<strong>eta</strong> esperimental bat burutu zuten. Denei ingelesez<strong>ko</strong><br />
hitzak irakatsi <strong>eta</strong>, ondoren, bakarka<strong>ko</strong> testak eginarazi zizkieten. Emaitza onenak<br />
gazteenek lortu zituzten.<br />
Thata, Wood <strong>eta</strong> Loewenthal ikerlariek (1981) lehen hizkuntzatzat ingelesa<br />
zuten haurren frantses <strong>eta</strong> armenieraz<strong>ko</strong> hitz <strong>eta</strong> esaldi solteen intonazioa imitatze<strong>ko</strong><br />
gaitasuna testatu zuten. 5 <strong>eta</strong> 15 urte bit<strong>arte<strong>ko</strong></strong> 231 es<strong>ko</strong>laumerekin egin<br />
zuten lan. Onenak gaztetxoenak izan ziren.<br />
Bukatze<strong>ko</strong>, Harleyk (1986) Kanada<strong>ko</strong> murgilk<strong>eta</strong> eredu goiztiar <strong>eta</strong> beran<strong>ko</strong>rrak<br />
erkatu zituen. 1.000 es<strong>ko</strong>la orduren buruan, bi program<strong>eta</strong><strong>ko</strong> ikasleen <strong>arte<strong>ko</strong></strong><br />
<strong>ko</strong>nparak<strong>eta</strong> egin zuen aditz sistema menpe<strong>ko</strong> aldagai gisa hartuta. Ikasle helduenek,<br />
murgilk<strong>eta</strong> beran<strong>ko</strong>rra jarraitzen zutenek, besteek baino emaitza hobeak lortu<br />
zituzten. Derrigorrez<strong>ko</strong> hezkuntzaren bukaeran, ordea, murgilk<strong>eta</strong> goiztiarra<br />
jarraitu zutenek lortu zituzten emaitzarik onenak. Ellisen iritziz, ikasturte <strong>ko</strong>puruari<br />
egotz diezaiokegu emaitza hau.<br />
Ingelesa, es<strong>ko</strong>lak<strong>eta</strong> elebidunean, modu trin<strong>ko</strong>agoan sartzera<strong>ko</strong>an azken<br />
hamarkad<strong>eta</strong>n indartu egin da adinaren auziaren garrantzia. Oraindik orain ez dira<br />
ikerk<strong>eta</strong>-lan espezifi<strong>ko</strong> gehiegi abiarazi hiru hizkuntza ezberdin aztergai dituztenak.<br />
Ikus ditzagun, jarraian, hau<strong>eta</strong>ri<strong>ko</strong> batzuk:<br />
Geneseek (1998) Montrealen 7 urtez luzatu den ikerk<strong>eta</strong> longitudinal baten<br />
berri ematen digu. Bertan, murgilk<strong>eta</strong> bi<strong>ko</strong>itz goiztiarraren <strong>eta</strong> beran<strong>ko</strong>rraren <strong>arte<strong>ko</strong></strong><br />
<strong>ko</strong>nparak<strong>eta</strong> egiten da. Ingeles-, frantses-, hebreera- <strong>eta</strong> matematika-jabekuntza<br />
neurtze<strong>ko</strong> probak egin zituzten murgilk<strong>eta</strong> eredu bi<strong>ko</strong>itze<strong>ko</strong> ikasleek. Era berean,<br />
<strong>ko</strong>ntrol-talde moduan, frantsesez<strong>ko</strong> murgilk<strong>eta</strong> goiztiarre<strong>ko</strong> es<strong>ko</strong>la bate<strong>ko</strong> ikasleek<br />
<strong>eta</strong> es<strong>ko</strong>lak ingelesez ohi<strong>ko</strong> ereduan jarraitzen zituzten ikasleek ere bete zituzten<br />
proba berberak. Ikasle guztien lehen-hizkuntza ingelesa zen. Murgilk<strong>eta</strong> bi<strong>ko</strong>itzaren<br />
eragin<strong>ko</strong>rtasuna aztertu zen batetik. Emaitzen arabera, murgilk<strong>eta</strong> bi<strong>ko</strong>itz<br />
goiztiarra murgilk<strong>eta</strong> bakar goiztiarra bezain eragin<strong>ko</strong>rra da frantsesari dagokionean;<br />
murgilk<strong>eta</strong> bi<strong>ko</strong>itz beran<strong>ko</strong>rrean beste bi<strong>eta</strong>n baino emaitza apur bat baxuagoak<br />
lortu ziren. Beste horrenbeste esan daiteke hebreeraren gainean. Murgilk<strong>eta</strong><br />
bi<strong>ko</strong>itz goiztiarre<strong>ko</strong> ikasleak beran<strong>ko</strong>rre<strong>ko</strong>ekin erkatu ziren. Hebreerari eskainita<strong>ko</strong><br />
ordu <strong>ko</strong>purua berbera izanik ere, eredu goiztiarre<strong>ko</strong>ek puntuazio altuagoa lortu<br />
zuten prob<strong>eta</strong>n. Abantaila, bada, eredu bi<strong>ko</strong>itz goiztiarraren alde<strong>ko</strong>a da.<br />
91
Change language