Gaitasun komunikatiboa eta hizkuntzen arteko elkar eragina EAE-ko ...
Gaitasun komunikatiboa eta hizkuntzen arteko elkar eragina EAE-ko ...
Gaitasun komunikatiboa eta hizkuntzen arteko elkar eragina EAE-ko ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
GAITASUN KOMUNIKATIBOA<br />
Grosjeanek (1989, 1992) salatu zuenaren arabera, honen atzean legoke, eleanitzen<br />
gaitasuna, gaitasun elebakarren batuk<strong>eta</strong> legez ikustea. Honela, sarritan<br />
eleanitza “hiztun natibo” ikuspegitik begiratuz gero, akastuna dela ondorioztatzen<br />
da ikerk<strong>eta</strong> ugaritan. Cook autoreak ere (1992, 1995) bat egiten du salak<strong>eta</strong> honekin,<br />
<strong>eta</strong> “elebakarren aurreiritzien” aurka argudiatzen du. Bere ustez “gaitasun eleanitzaren”<br />
izaera propioa aldarrikatu behar da. Honela zerrendatzen ditu Cook-ek<br />
(2003, 5.orr.) 2. hizkuntza bate<strong>ko</strong> erabiltzaileen ezaugarriak:<br />
• 2Hren erabiltzaileak elebakarrak ez dituen bestela<strong>ko</strong> erabilera motak ditu.<br />
• 2Hren erabiltzaileak bigarren hizkuntzari buruz duen ezagupena ez da<br />
lehen-hizkuntzatzat duenaren ezagupen berdin-berdina.<br />
• 2Hren erabiltzaileak bere lehen hizkuntzari buruz duen ezagupena ez da<br />
gauza as<strong>ko</strong>tan elebakarrak bere lehen-hizkuntzari buruz duen ezagupenaren<br />
berdina.<br />
• 2Hren erabiltzaileek elebakarrek ez bezala<strong>ko</strong> burua daukate.<br />
Ikuspegi honen ondorioz, “elebidun orekatuaren” mitoa gailendua izan da: hezkuntza<br />
elebidunaren azken xedea elebidun orekatuak lortzea zela suposatzen zen <strong>eta</strong>,<br />
beraz, <strong>hizkuntzen</strong> <strong>arte<strong>ko</strong></strong> “oreka” lortzen ez zuten hiztunak, gehiengoa bide zena,<br />
elebidun gutxitutzat hartzen ziren. Edwardsek esaten digu (1994) errealitatean elebidun<br />
orekatu gutxi dagoela. Horren atzean, hiztunek izan duten ikas-testuinguruaren<br />
(Grosjean, 1989) edota behar <strong>ko</strong>munikatiboen (Jessner, 1997) <strong>eragina</strong> legoke.<br />
Grosjeanen (1989) iritziz, ikas-testuinguruak hiztunak lortzen duen gaitasuna baldintzatzen<br />
du. Jessnerrek (1997), bere aldetik, izaera dinami<strong>ko</strong>a aitortzen dio gaitasunari<br />
<strong>eta</strong> hiztunak dituen behar <strong><strong>ko</strong>munikatiboa</strong>k leudeke dinami<strong>ko</strong>tasun horren<br />
azpian. Eleanitzak elebakarrak baino hizkuntza-errepertorio zabalagoa du, baina<br />
tresna horiek erabiltze<strong>ko</strong> aukera berberak. Alegia, elebakarrak dituen behar <strong>ko</strong>munikatibo<strong>eta</strong>ra<strong>ko</strong><br />
hizkuntza bate<strong>ko</strong> tresnak darabilzkien bitartean, eleanitzak 2, 3<br />
edo hizkuntza gehiagok eskaintzen dizkioten tresnak ditu eskuragai. Honen ondorioz,<br />
behar <strong>ko</strong>munikatiboek sortuta<strong>ko</strong> erabileraren poderioz nolabaite<strong>ko</strong> espezializazioa<br />
gertatu<strong>ko</strong> zaio; <strong>hizkuntzen</strong> osagai ezberdinak behar batzu<strong>eta</strong>ra<strong>ko</strong> <strong>eta</strong> beste<br />
batzuk best<strong>eta</strong>ra<strong>ko</strong> erabiliz. Lekuz kanpo gelditzen da, beraz, elebidun “orekatu”<br />
edo “hiztun idealareki<strong>ko</strong>” <strong>ko</strong>nparak<strong>eta</strong>n oinarritzea hiztun eleanitzaren gaine<strong>ko</strong><br />
ikerk<strong>eta</strong>. Hortaz, eleaniztun baten <strong>Gaitasun</strong> Komunikatiboa hainbat hizkuntza<br />
azpi-sistemek osatzen dute, baina, gainera, azpi-sistema hauek <strong>elkar</strong>ri eragiten<br />
diote, behar <strong><strong>ko</strong>munikatiboa</strong>ren arabera<strong>ko</strong> etengabe<strong>ko</strong> aldakuntzaren bitartez.<br />
Jessnerren (1997) elebitasunaren ikuspegi holisti<strong>ko</strong> honek inplikazio didakti<strong>ko</strong><br />
garrantzitsuak ditu. Hezkuntza eleanitzaren ikerk<strong>eta</strong> hizkuntza ba<strong>ko</strong>itzarekin ase<br />
51
Change language