Gaitasun komunikatiboa eta hizkuntzen arteko elkar eragina EAE-ko ...
Gaitasun komunikatiboa eta hizkuntzen arteko elkar eragina EAE-ko ...
Gaitasun komunikatiboa eta hizkuntzen arteko elkar eragina EAE-ko ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
HIZKUNTZEN ARTEKO ELKAR ERAGINA<br />
3.1.2. GROSJEANEN EREDUA (2001)<br />
Grosjeanen ereduak (2001) modu elebakarra <strong>eta</strong> modu elebiduna continuum batean<br />
<strong>ko</strong>katzen ditu. Hiztunak eskuragai dituen <strong>hizkuntzen</strong> erabilera kantitatearen<br />
proportzioak erabakitzen du hiztuna zein modutara hurbiltzen den; alegia, era elebakarrean<br />
edota eleanitzean ari den. Honela definitzen du Grosjeanek modua:<br />
“Language mode is the state of activations of the bilingual´s language and language<br />
processing mechanism at a given point in time” (Grosjean, 2001, 3.orr.).<br />
Erabiltzaileak erabakitzen du, hainbat faktoreren argitara, eskura dituen hizkuntzak<br />
zein proportziotan erabili<strong>ko</strong> dituen <strong>eta</strong>, hortaz, continuum horren zein<br />
puntutan <strong>ko</strong>katu<strong>ko</strong> den. Ga<strong>ko</strong>a, beraz, kantitatean ezartzen du Grosjeanek.<br />
Cooken iritziz, oinarrian berak azalduta<strong>ko</strong> eredu<strong>eta</strong>tik banak<strong>eta</strong>rena da gailentzen<br />
dena Grosjeanen proposamenean.<br />
3.1.3. HERDINA ETA JESSNERREN EREDUA (2002)<br />
Herdina <strong>eta</strong> Jessnerren Dynamic Model of Multilingualism (DMM) integrazio-eredua<br />
da, hizkuntza ezberdinen <strong>arte<strong>ko</strong></strong> <strong>elkar</strong>rekintzatik haratago doan eredua.<br />
Ikuspegi holisti<strong>ko</strong>a, dinami<strong>ko</strong>a <strong>eta</strong> egokitua da berta<strong>ko</strong>a. Eleanitzen <strong>hizkuntzen</strong><br />
<strong>arte<strong>ko</strong></strong> sinergiak <strong>ko</strong>ntuan hartzen ditu ereduak, ikuspegi holisti<strong>ko</strong>aren bitartez.<br />
Eleaniztasunaren garapena ulertze<strong>ko</strong> mar<strong>ko</strong> teori<strong>ko</strong>a da eredua. Clynek dio (2003,<br />
91.orr.) “transfer” bezala<strong>ko</strong> termino ilunak baztertu egiten dituztela. DMM ereduak<br />
onartzen du eleanitzak onura positibo <strong>eta</strong> negatiboak dituztela elebakarrekin<br />
<strong>ko</strong>nparatuz gero: lehenengoen artean aipatzen dituzte hizkuntza monitoretze<strong>ko</strong><br />
ahalmen <strong>eta</strong> <strong>ko</strong>ntzientzia m<strong>eta</strong>linguisti<strong>ko</strong> handiagoa izatea. Bigarrengoen artean,<br />
berriz, hizkuntza baten erabilera urriagoek ekar lezaketen jabekuntza osatugabea<br />
edota <strong>hizkuntzen</strong> <strong>arte<strong>ko</strong></strong> nahask<strong>eta</strong>. As<strong>ko</strong> garatzen dute ikuspegi soziolinguisti<strong>ko</strong>a<br />
eleaniztasunaren eredu psi<strong>ko</strong>linguisti<strong>ko</strong> hon<strong>eta</strong>n. Honela, oso garrantzitsuak dira<br />
hizkuntza galera/mantentzea bezala<strong>ko</strong> <strong>ko</strong>ntzeptuak, <strong>hizkuntzen</strong> erabileraren<br />
ondorio gisa ikusiak.<br />
3.2. HIZKUNTZEN ARTEKO ELKAR ERAGINAREN NOLAKOTASUNA:<br />
IKERKETEN EKARPENAK<br />
Hizkuntzen <strong>arte<strong>ko</strong></strong> <strong>elkar</strong> <strong>eragina</strong> eleaniztasunaren ikerkuntzaren atal garrantzitsua<br />
bihurtu da azken urte<strong>eta</strong>n. Aurretik, tradizio luzea du 2. Hizkuntzaren jabekuntza/ikaskuntzari<br />
buruz<strong>ko</strong> arr<strong>eta</strong>gune<strong>eta</strong>n. Hasiera batean, elebitasunetik<br />
haratago zihoana aztertze<strong>ko</strong> <strong>hizkuntzen</strong> interferentzia <strong>eta</strong> akatsen analisia erabili<br />
zuten ikerlariek 70e<strong>ko</strong> hamarkadan batez ere. Ondoren, 80<strong>ko</strong> <strong>eta</strong> 90e<strong>ko</strong> hamar-<br />
57
Change language