Volledig proefschrift (997 kB) - Les 4 vents - Siep Kooi

zich buiten haar bevindt
naar haar eigen plaats over
te hevelen" (PP, p.108). De
eerste zijnswijze betreft
een verstrengeling in
objectieve zin: een
vervlechting van botten en
spieren in hun onderling
functioneren. De tweede
zijnswijze slaat op de
gevoelsmatige verstrengeling
van het aanraken zelf, dat
mede gegeven is in de
dynamiek van de handeling:
"(...) wanneer ik mijn
rechterhand met mijn
linkerhand aanraak, heeft
het 'object' rechterhand
deze eigenaardige eigenschap
('sensation double' SK) ook.
Wij hebben zojuist gezien
dat de twee handen ten
opzichte van elkaar nooit
tegelijkertijd aangeraakte
en aanrakende zijn. Als ik
mijn twee handen tegen
elkaar duw, gaat het dus
niet om twee gewaarwordingen
die ik tegelijk ervaar,
zoals men twee naast elkaar
geplaatste objecten
gewaarwordt, maar om een
ambigue structuur waarin de
twee handen afwisselend
kunnen fungeren als
'aanrakende' of
'aangeraakte'" (PP, p.109).
Sartre daarentegen
erkent geen ambiguïteit en
wijst daarom deze
'sensations doubles' af:
"Ongetwijfeld, wanneer ik
mijn been voel met mijn
vinger, voel ik dat mijn
been wordt aangeraakt. Maar
dit fenomeen van de dubbele
gewaarwording is niet
wezenlijk. (...) Aanraken en
aangeraakt worden, voelen
dat men voelt en voelen dat
men gevoeld wordt, ziedaar
twee soorten fenomenen die