Volledig proefschrift (997 kB) - Les 4 vents - Siep Kooi

NOTEN BIJ: DEEL 1 HOOFDSTUK 2
1... Bleeker en Mulderij duiden op: Lippitz, W., '"Lebenswelt"
oder die Rehabiltierung vorwissenschaftlicher Erfahrung',
Basel 1980.
2... In hun proefschrift signaleren Bleeker en Mulderij
Merleau-Ponty's aandacht voor de menselijke lichamelijkheid:
"Wat bedoelt Merleau-Ponty met lichamelijkheid? Niet zozeer
dat mensen een lichaam hebben, maar veeleer dat ze een lichaam
zijn (...) Bl.& M., 1984, p.32). Dat gebeurt ook in de bundel
'De zaken zelf': "Mensen hebben niet alleen een lichaam, ze
zijn het" (Bl.& M., 1989, p.97). Wat de betekenis van Merleau-
Ponty's inzichten omtrent het lichaam voor hun onderzoek is,
wordt niet vermeld, ondanks het feit dat lichamelijkheid in
het werk van Bleeker en Mulderij de kern uitmaakt.
3... De titel leidde er toe dat ik mijn doctoraalscriptie
'Ervaring en beleving' noemde. Het ogenschijnlijk eenvoudige
karakter van het 'werkboek' was er de oorzaak van dat het op
veel pedagogische opleidingen al gauw als 'handboek
fenomenologie' werd gebruikt. De populistische toon van de
schrijvers versterkte bovendien het gebruiksgemak aanzienlijk,
maar werkte tevens een vervlakking in de hand.
... Bleeker en Mulderij
nemen deze 'kernen' later
onverkort in hun
proefschrift over, al is er
een klein, maar opvallend
verschil: "Het vinden van
dergelijke 'betekeniskernen'
vormt het onderwerp van dit
hoofdstuk. We doelen op wat
fenomenologen vroeger het
wezen noemden en nu wat
voorzichtiger relatief
constante structuren in de
beleving (...)" (Bl.& M.,
1984, p.102).
5... Maso stelt hierover nadrukkelijk: "Tijdens het
participerend observeren gedragen de onderzoekers zich zodanig
dat ze het dagelijks leven van de onderzochten geen richting
geven of op een andere manier verstoren" (Maso, p.72). Men kan
dat bereiken door zich bescheiden en onopvallend te gedragen,
in een groep geen vrienden te maken of voorkeuren te tonen
voor bepaalde personen (Maso, p.72). Onopvallendheid is het
voornaamste kenmerk van deze methode - 'onopvallend
observeren', 'onopvallend documenten verzamelen' - vandaar dat
Maso participerend observerende onderzoekers adviseert hun
werk zo onmerkbaar mogelijk te doen: "De beste manier om dat