Volledig proefschrift (997 kB) - Les 4 vents - Siep Kooi

's Avonds verdeelden wij de aarde. Krijt
gaf de grenzen aan van republiek en
koninkrijk. Ver weg lag Alkmaar, hier
was de wereld onder handbereik. Hier
werd de oorlog aan elkaar verklaard.
We sprongen met beleid van land naar
land. Als een de strijd gewonnen had
begon de werkelijkheid. Dan kwam de
loods. Geur en gevaar. We roken hout
en hars en werden meer gewaar: adem
en ongewassenheid van elkaar. Een
stal vol ongeduld. Kwam groei nu maar.
Neeltje Maria Min, Kindsbeen, Amsterdam 1995, p.13
DERDE DEEL - INTERCULTURELE WERELD
- interculturaliteit intermondiaal belicht -
De voornaamste les die uit het tweede deel getrokken kan worden betreft het primaat van de tussenwereld.
Werkelijk begrip omtrent de ander komt tot stand als mijn perspectief en het perspectief van de ander zich
met elkaar vervlechten in een gezamenlijke betrokkenheid op dezelfde zaak. In zijn zoeken naar 'waarheid'
kon Merleau-Ponty op grond van zijn fenomenologische instelling laten zien hoe in deze triade de drie
aspecten (ik, de ander en de zaak) elkaar in de ontmoeting als 'tussenwereld' veronderstellen. Voor de
pedagogiek impliceert dat een verleggen van accenten en een herwaarderen van de intersubjectiviteit: de
intersubjectieve ontmoeting wordt in de 'tussenwereld' manifest.
Subjectiviteit vormt voor de fenomenologische analyse geen bezwaar. Daarom wordt in dit hoofdstuk
niet gevraagd, zoals in de positieve wetenschappen, of iets feitelijk gebeurd is of feitelijk waar, maar of het
vertelde ons iets heeft te zeggen. Verhalen (van kinderen) hebben een transitieve waarde. Dit betekent niet
louter een verwijlen bij de zaak; de zaak is als tussenwereld eveneens een doorgang, een passage naar de
ander. Subjectiviteit wordt daarmee tot intersubjectiviteit, met andere woorden: mijn subjectiviteit verkrijgt
een waarheid dankzij de subjectiviteit van de ander.