Volledig proefschrift (997 kB) - Les 4 vents - Siep Kooi

... In zijn vertaling
Phänomenologie der
Wahrnehmung' geeft Boehm:
"Der eigene Leib ist in der
Welt wie das Herz im
Organismus (...) mit ihm ein
einziges System bildend"
(Berlin 1966, p.239).
7... Bleeker en Mulderij wenden Langevelds 'Anthropologie des
Kindes' aan voor het verkrijgen van enige theoretische
achtergrond. In hun proefschrift is de 'ontmoetingswaarde'
louter op de ontmoeting tussen kinderen betrokken: 'hé,
vuurtoren, spillepoot, brillejood', (Bl.& M., 1984, p.50/51).
Verzuimd wordt deze waarde als 'gespiegelde ontmoeting' op hun
eigen ontmoeting met kinderen te betrekken. In hun artikel
over de theorievorming in het Utrechts Leefwereldonderzoek
achten zij Langevelds concept van de lichaamsbeleving in
eerste instantie 'vruchtbaar', maar bij nader inzien
'onbevredigend': "Er blijkt ons echter wèl dat dit Langeveldconcept
bijstelling behoeft, er zit te veel overlap in de drie
betekenisdimensies die hij onderscheidt; we zijn dus
genoodzaakt om naar een sluitender systeem te zoeken" (Bl.&
M., 1988, p.278).
In 'De zaken zelf' proberen Bleeker en Mulderij Langevelds
omschrijving van de 'Erlebniswelt' als 'leefwereldgeoriënteerde
thema's' en 'beleefde betekenisdimensies van het
lichaam' te begrijpen (Bl.& M., 1989, p.97), terwijl zij in
'Wat heb jij aan je benen?' de 'gespiegelde ontmoetingswaarde'
nader toelichten (M.& Bl., 1990, p.120). Dat gebeurt ook in
hun bijdrage aan de bundel 'Cultuurpedagiek'. In hun slotzin
spreken zij ten aanzien van het leefwereldonderzoek de hoop
uit in de toekomst: "(...) een concrete invulling te geven aan
wat Langeveld (1968) de 'gespiegelde ontmoetingswaarde' van
het lichaam noemde" (Bl.& M., 1990, p.41/42). Deze invulling
moet nog steeds worden gegeven.
8... Beekman heeft het situatiebegrip in 'Dienstbaar inzicht'
nodig om vat te krijgen op de belevingswereld, al past hij
Langevelds indeling slechts gedeeltelijk toe. Onder 'situatie'
verstaat hij: (...) het geheel van ervaringsgegevens ten
opzichte waarvan gehandeld kan worden" (Beekman, 1972, p.12).
Beekman onderscheidt aan de pedagogische situatie twee
aspecten: "(...) a. 'wat er objectief aan te beschrijven' enz
is; b. 'zoals deze voor dit individu is', dus het: beleefde,
ervarene", en vervolgens: "Voor ons is situatie - altijd het
beleefde, het ervarene en: het nu gegevene" (Beekman, 1972,
p.12 Aant.). Daarmee gaat Beekman voorbij aan de bedoeling van
Langeveld. Dat levert problemen op als hij wil aangeven wat de
opvoedingssituatie voor de volwassene en de onvolwassene, als
'het geheel van ervaringsgegevens' betekent: "De volwassene