Geschiedenis van de onmaatschappelijkheidsbestrijding in ...

A. Queridoin 1933
Onmaatschappelijkheidsbestrijding in Nederland I9 14-I 970
andere als oorzaken geestesziekte van één der gezinsleden en echtelieden
die op onrijpe leeftijd gehuwd zijn. In het tweede geval, stoornissen
tussen gezin en samenleving, geeft Querido geen duidelijke oorzaken
aan. Hij spreekt over het gemis aan vermogens om de dagelijkse
problemen des levens op te lossen en over het najagen van een sociaal
of religieus droombeeld met opoffering van de realiteit.
Wat de oorzaken ook zijn, er moet een oplossing gezocht worden
om deze zieke gezinnen te genezen. Een oplossing zoals die nu bestaat
in de vorm van heropvoeding in complexen controlewoningen is volgens
Querido niet bevredigend. Hij heeft iets anders voor ogen.
'Men zal dan, wil men eenig resultaat boeken, moeten beginnen dit zieke
gezin, deze zieke eenheid, als een geesteszieke patient, te isoleeren. Het
uit de maatschappij nemen van het gezin heeft niet alleen beteekenis voor
de door de onmaatschappelijkheid bedreigde maatschappij, maar ook
66
Geestelijk onvolwaardigen
voor het zieke gezin zelf ( ... ) Ik stel mij een gemeenschap voor met een
centrale werkplaats, waar de mannen een vak leeren of uitoefenen ten
bate van het geheel. Waar getimmerd wordt om al deze havelooze gezinnen
van behoorlijke meubels te voorzien, schoenen en kleeren worden
gemaakt, misschien ook tuinbouw kan worden beoefend. De vrouwen
moeten leeren naaien, verstellen, koken'.
Querido voorziet dat niemand vrijwillig naar een dergelijke instelling
zal willen gaan. Een vorm van dwang zal daarom nodig zijn. Ook het
werken moet er verplicht zijn. Een dergelijke onderneming zal kostbaar
zijn maar men moet niet vergeten, aldus Querido, dat onmaatschappelijken
de gemeenschap nu ook veel geld kosten. Hij legt nadruk
op het belang van deskundigen bij de diagnose en therapie der
onmaatschappelijkheid. Als we het doen, moeten we het goed doen.
Querido waarschuwt ernstig voor halve maatregelen. Hij krijgt voorlopig
niet de mogelijkheid om zijn ideeën in praktijk te brengen, want
in 1940 breekt de oorlog uit.