Geschiedenis van de onmaatschappelijkheidsbestrijding in ...

Onmaatschappelijkheîdsbestrijding in Nederland 1914-1970
Onder degenen die later - in de jaren vijftig - in de gezinsoorden terecht
kwamen, lopen de meningen veel meer uiteen. Een enkeling
vindt dat hij door het verblijf in de gezinsoorden juist dat duwtje
kreeg, dat hij nodig had.
'Als ik niet naar Schaershoek was gegaan was het heel de verkeerde kant
met me uitgegaan. Zwerven langs de weg, veel drinken. Ik ben er veel
mee opgeschoten, ik heb er veel geleerd en veel plezier gehad. Ik schaam
me ook helemaal niet dat ik daar gewoond heb. Als er nu weer zo'n
kamp was, ging ik er zo weer heen, ook met prikkeldraad'.
Sommigen vertellen dat zij er in een bepaald opzicht echt iets hebben
geleerd. .
'Alles bij elkaar genomen voelde ik me er heus niet gelukkig maar ik heb
er wel een zekere zelfstandigheid gekregen. Ik leerde wat een eigen gezinsleven
was, dat je je eigen huishouden draaiende kan houden, dat had
ik thuis niet geweten' .
. Voor anderen geldt dat hun verblijf in de gezinsoorden, hoe het ook
was, in ieder geval een tijdelijke oplossing betekende voor hun problemen
met de kinderrechter, schulden dan wel huisvesting.
'Tuurlijk was het voor ons een oplossing. We hadden zoveel schulden en
die werden allemaal kwijtgescholden. Kijk, op die verstande zijn we d'r
heen gegaan, maar niet met de bedoeling dat je later te horen krijgt, dat
je asociaal was, want dat is niet waar'.
Ten slotte zijn er ook mensen die vinden dat zij als 'tweederangburgers
'behandeld zijn en dat 'die betutteling' niets heeft opgeleverd.
'Ik heb het daar nooit naar m'n zin gehad. Je had beter in je eigen stad
kunnen blijven, dan had je ook meer vrijheid gehad. Ze hielden je daar
vreselijk in de gaten. 's Avonds ook hoor, dan kwamen ze bij de ramen
kijken wat je aan 't doen was. Waarom moet iemand die het arm heeft,
eerst vernederd worden om wat te leren? En uiteindelijk ben je d'r nog
niks mee opgeschoten ook. Toen we ernaar toegingen had ik nog het
,idee: ik ga vooruit, d'r is een weg. Maar van die weg is feitelijk niets terecht
gekomen. Nee, ik denk dat het voor niemand, die daar gezeten
heeft, leuk was'.
Er is één ding waarover de gezinnen het met elkaar eens zijn, het verblijf
in een gezinsoord leverde het stigma 'asociaal' op, dat ook na die
tijd maar moeilijk kwijt te raken was.
186
Onmaatschappe1b'ken
'Ik heb er echt last van gehad. Dat stempel asociaal draagje gewoon met
je mee, het drukt op je. Alleen al daarom zou ik er nooit meer naar toegaan.
Al gaven ze me daar een huis bekleed met bladgoud, ik zou er niet
meer willen zitten'.