Geschiedenis van de onmaatschappelijkheidsbestrijding in ...

Onmaatschappelijkheidsbestrijding în Nederland 1914-1970
voeding nodig, doordat vrij veel verspild wordt en niet met overleg gekocht.
Bijvoorbeeld krentebollen in plaats van brood'.
Achteraf zeggen Vrouwen die met huishoudboekjes leerden budgetteren
dat ze het niet zelf kunnen bepalen wat ze wilden eten als de grootste
inbreuk op hun privacy ervoeren:
' ... en 't ergste voor mij was, . .ik was gewend te eten zoals ik het
wou .. Daar kreeg je een boekje en er stond op, dat mag je hebben. Om
de twee, drie weken mocht je een kilo suiker. koffie, een ons in de week,
pakje thee op de maand, zulke dingen allemaal. Je mocht je boekje niet
overschrijden. Melk moest je hebben, brood, aardappelen, boter. En tabak
werd dan bij voorbeeld minder. Vis kreeg je ook minder, zij schrapten
het door. En dan kwam iemand uit het dorp de boodschappen brengen.
Een kop koffie, 't was net ofhet uit de hemel kwam'.
Personeelsleden zeggen achteraf: het klopt. er was veel controle, maar
ze hadden er ook baat bij, ze leerden de tering naar nering zetten.
Een ander thema dat veelvuldig aan de orde komt is sfeer scheppen
in huis, zorgen voor een gezellige omgeving voor man en kinderen.
De gezinsverzorgster leert de vrouw, dat een kleinigheid als eens een
keer een bloemetje op tafel al sfeerverhogend kan zijn. Dat' de zorg
voor de woning' toch altijd een relatief begrip blijft, blijkt uit het volgende:
'Het huis wordt met allerlei kaarten, snuisterijen en takken op hun manier
gezellig gemaakt, hoewel het naar onze begrippen meer wegheeft
van een schiettent'.
Men is van mening dat het uiterlijk van de vrouw invloed heeft op het
humeur van haar man en dus ook op de sfeer in het gezin. De gezinsverzorgster
moet de vrouw in dit opzicht stimuleren.
'Mevrouw X maakt een slomige indruk en knapt zich na haar werk onvoldoende
op. Zij beseft niet dat dit haar man kan irriteren. Zij heeft een
bemoedigende stimulans nodig. Bijzondere aandacht moet geschonken
worden aan haar uiterlijke verzorging, omdat deze direct haar verhouding
tot haar man raakt'.
Dat ook dit een relatief begrip is, blijkt uit het verhaal van mevrouw
Wolf.
'Ik zal u eens een staaltje vertellen uit Schaershoek. Toen was ik de helft
slanker dan ik nu ben. Ik droeg toen ... een lichtblauwe doorzichtige ny-
Onmaatschappelijken
Ion jurk - ik kleedde me altijd om 's middags na m'n werk - maar daaronder
had ik een onderjurk. De directrice kwam op me toe en zei, dat ik
die jurk uit moest trekken omdat ik aanstoot zou geven aan andere mannen
- heb ik nooit gedaan hoor. Ik zeg, nou, ik heb zelf een man thuis
zitten. Ik bedoel maar, daar letten ze wel op hoor. Omdat die jurk te dul).
was, dat bedoelen ze met zedeloos, aanstoot geven aan andere mannen.
Je moet toch zelf weten wat je aantrekt. We moesten er zeker net zo bijlopen
als hun met hoge kragen en zo'.
Op het terrein van de kinderverzorging en -opvoeding behoort de gezinsverzorgster
extra voorzichtig te werk te gaan, omdat het hierbij
niet alleen over huishoudelijke, maar ook over psychologische en pedagogische
kwesties gaat. De aandacht van de gezinsverzorgster gaat
allereerst naar de verzorging van de kinderen, voeding, kleding en hygiëne.
Wanneer er een kind op komst is, wordt er gekeken of alles in orde
is voor de boreling. De maatschappelijk werkster:
'Als daar een baby geboren werd, moest je er iemand op af sturen en
zeggen: eerst kijken of de spullen in orde zijn. Van alles moest dan
klaargemaakt worden, ik heb heel wat spullen uit m'n eigen voorraad
gegeven aan mensen die niets hadden. Je moet het toch in orde hebben,
slaapkamer opgeruimd, bedden schoon, kraambed etc. Dat zou toch
iedereen verkiezen. En je hield ze dat dan voor en dan zei je, je moet dit
kopen en dat kopen. En daarna met de kinderen naar het consultatiebureau.
Ik vond het toch wel verschrikkelijk noodzakelijk dat een baby
daar naar toe ging. Dan zei ik: vind je het goed dat ik een keer ga en dan
gaan we de keer daarop samen en de keer daarop kunje alleen gaan'.
Op zaterdag "moesten alle kinderen douchen in de douchebarak. Mevrouw
Vos had zo haar eigen ideeën over dat douchen.
'Je had er nog zo'n aparte barak waar je moest douchen en wassen. Nou,
eer dat ik 's winters met m'n kinderen over straat ga om daar te douchen,
ik nam wel een teil met water hoor' .
De gezinsverzorgster:
'Dat douchen was regel, die dingen hadden ze wel op regel hoor. Als er
geen badhanddoek was, dan droogden we ze maar af met hun hemd, als
ze maar gewassen werden. Die regelmaat, daar was het om te doen. Wij
werkten op zaterdag door tot drie uur 's middags, eerder waren we niet
klaar met dat douchen en baden.
En op zondag werkten we ook, nog even meeregelen, want eigenlijk