Lees de scriptie 'Wie schrijft die blijft niet - Stichting Platforms VMBO

10
Wie schrijft die blijft niet, maar slaagt: lessencyclus binnen VMBO examenvoorbereiding
schrijfvaardigheidonderdeel Engels
2.c. Literatuurverkenning
Het doceren van schrijfvaardigheid is een uitdaging op verschillende manieren. Door de
onderzoeksvragen 3 en 4 te beantwoorden zullen de antwoorden op deze vragen middels een
literatuurstudie worden uitgediept. Onderzoeksvraag 3 zal uitgaan van algemene strategieën die een
docent aanreikt aan zijn leerlingen, deze strategieën zijn dus niet vak‐ of vaardigheid gerelateerd. In
onderzoeksvraag 4 zal ik vakspecifieke onderwijsleerstrategieën bespreken die toegepast worden op
het onderdeel schrijfvaardigheid. Vervolgens zullen uit deze literatuurstudie ideeën voortvloeien
voor mijn verbeteracties zoals besproken in sectie 2.f. en hoofdstuk 3.
2.c.i. Onderzoeksvraag 3: Van welke algemene onderwijsleerstrategieën kan ik mijn
leerlingen het beste gebruik laten maken bij het aanleren van examenonderdeel
schrijfvaardigheid?
Het begrip onderwijsleerstrategie, of simpel gezegd leerstrategie, wordt in dit onderzoek op de
volgende manier geïnterpreteerd. Onder dit begrip wordt de manier waarop de docent de leerlingen
de te leren stof zich eigen laat maken verstaan. Het gaat dus om een strategie die aangeleerd wordt
om de stof op te nemen, te verwerken en op te slaan zodat deze gebruikt kan worden. Een
leerstrategie wordt toegepast om goede leerresultaten te behalen, aldus Dhert (2002). Naast het
kiezen van de juiste algemene strategie en het zorgen voor een goede uitvoering van die strategie zal
ik in dit afstudeeronderzoek ook aandacht besteden aan de vakspecifieke situatie van de
eindexamenvoorbereiding, zoals beantwoord in de volgende onderzoeksvraag. Deze
onderzoeksvraag richt ik me op strategieën die ik kan inzetten en de leerlingen tijdens de lessen
kunnen gebruiken op verschillende momenten in het aanleren van schrijfvaardigheid. Ik bespreek
hier in algemene strategieën die voor mij belangrijk zijn ten aanzien van het inleiden van een
(schrijf)opdracht, het uitvoeren van een (schrijf)opdracht en het nakijken en/of beoordelen van een
(schrijf)opdracht. De algemene onderwijsleerstrategieën waar ik meer informatie over heb gezocht
zijn: het aanbeiden van voorbeelden of voorbeeldopgaven in combinatie met memoriseren van
regels, samenwerkend leren en samenwerkend schrijven, en het geven en ontvangen van feedback.
Deze onderwijsleerstrategieën zijn toepasbaar of meerdere onderwerpen binnen het vak Engels en
daarbuiten. Toch heb ik de literatuur bij deze onderwijsleerstrategieën vakspecifiek voor Engels en
schrijfvaardigheid uitgewerkt.
Leren aan de hand van voorbeelden
Er is er veel onderzoek gedaan op psychologisch gebied over wat de beste methode is voor het
aanleren van vaardigheden zoals schrijfvaardigheid. Anderson, Fincham, & Douglass (1997)
beargumenteren bijvoorbeeld hoe het geven van voorbeelden bij regels het ontwikkelen van
vaardigheden, zoals schrijfvaardigheid, positief beïnvloedt. Zij stellen dat het leren en memoriseren
van een regel het beste gebeurt zodra daar een voorbeeld bij gepresenteerd wordt. De studenten
memoriseren zowel de regel als het voorbeeld. Ook stellen zij dat het geven van voorbeelden, of
specifieke voorbeelden van toetsopgaven, in combinatie met het herhalen van deze voorbeelden
leidt tot een verbeterd resultaat. In hun onderzoek boden ze acht regels met bijbehorende
voorbeelden 1 aan die de deelnemers memoriseerden. Met deze regels werd vervolgens over een
periode van vier tot vijf dagen geoefend. De voorbeelden die de deelnemers bij de regels uit hun
1 Deze voorbeelden werden gepresenteerd als ‘regels’ en gingen over de verhouding tussen het aantal uren en
het spelen van een sport.