Lees de scriptie 'Wie schrijft die blijft niet - Stichting Platforms VMBO

16
Wie schrijft die blijft niet, maar slaagt: lessencyclus binnen VMBO examenvoorbereiding
schrijfvaardigheidonderdeel Engels
duidelijk te maken dat ze niet altijd op hun moedertaal kunnen vertrouwen bij het schrijven van een
Engelse brief. Vooral in het aanhouden van een Engelse zinsvolgorde laat hun taalgevoel in de
moedertaal ze in de steek. Als dit besef er is zal een veel gemaakte fout wellicht kunnen worden
vermeden. In de uitvoering van de schrijfopdracht zal ik de leerlingen er echter op wijzen dat de hun
denkproces tijdens de schrijfopdracht in de te leren taal zal moeten verlopen. Dit om hun taalgevoel
te vergroten.
Het samenstellen van zinnen
Naast de invloed die een moedertaal heeft op de manier waarop de tweede taal wordt aangeleerd
speelt de manier waarop je als docent schrijfvaardigheid en het construeren van zinnen aanleert aan
je leerlingen ook een grote rol in het proces van taalverwerving binnen schrijfvaardigheid. Veel
beginnelingen in het leren van schrijfvaardigheid zijn gebaat bij het krijgen van een directe,
systematische introductie van zinsconstructie, aldus Saddler & Asaro‐Saddler (2010). In hun
onderzoek is een methode geïntroduceerd genaamd sentence combining 10 waarin de manier
waarop de docent zinsconstructies het beste kan aanleren, wordt uitgelegd. Hun onderzoek is
enerzijds gericht op leerlingen die in het stadium zitten waarin ze korte zinnen kunnen produceren
die samenhangen, maar op de een of andere manier niet samen geproduceerd worden 11 . En
anderzijds op leerlingen of studenten die (te) lange en complexe zinnen produceren. In die laatste
groep is de sentence combining methode handig om de zinnen uit elkaar te halen en terug te
brengen naar losse gedeeltes, en om ze vervolgens logischerwijs weer tot een kloppend geheel te
combineren. In de praktijk zal ik bij de vrij onervaren VMBO leerlingen de sentence combining
methode toepassen om van de korte, los van elkaar staande zinnen één zin te maken. Een voorbeeld
van deze methode is een leerling die schrijft dat de jongen rood haar heeft en dat de jongen lang is.
Deze methode leert hem dat hij kan zeggen dat de roodharige jongen lang is, of de lange jongen rood
haar heeft. Welke keuze de leerling maakt ligt aan het element waar hij nadruk op wil leggen. Verder
kan deze techniek ook worden toegepast om met voorbeelden de syntactische elementen in een zin
op de goede volgorde te zetten, aldus Saddler & Asaro‐Saddler (2010). In de praktijk heb ik gemerkt
dat leerlingen veel moeite hebben met de Engelse regel die aangeeft dat een bijwoordelijke bepaling
van plaats vóór de bijwoordelijke bepaling van tijd in de zin moet komen te staan 12 , deze methode
helpt mij om door middel van losse zinnen (een losse zin over de plaats en een losse zin over de tijd)
deze regel te implementeren. Gebruik je als docent deze methode in de voorbereiding op
schrijfvaardigheid, dan verminder je de kans op hakkelige zinnen en een ongestructureerde tekst,
aldus Saddler & Asaro‐Saddler (2010).
10 Samenstellen van zinnen
11 De leerling is in staat om op te schrijven dat 1) het meisje rode haren heeft 2) dat het meisje lange haren
heeft. Het samenvoegen: het meisje heeft rode, lange haren, lukt nog niet.
12 Bijvoorbeeld: Je jongen at een appel op de motorkap van zijn nieuwe auto (bijwoordelijke bepaling van
plaats) nadat hij zijn handen in de gootsteen had gewassen (bijwoordelijke bepaling van tijd.) Dit is een vaste
volgorde, en zinsdelen kunnen dus niet makkelijk op een andere plaats in de zin gezet worden zonder
bijvoorbeeld de betekenis van de zin te veranderen.