ACADEMY Magazine 2024

KLIMAAT
papier tot de laatste te monteren schroef kunnen wij
begeleiden. In de toekomst gaan we wellicht ook zelf
huizen leveren. Dan kunnen mensen zeggen: ‘Ik heb
een bouwterrein en wil bij jullie een huis bestellen’.
Oarshûs richt zich zowel op particulieren als woningcoöperaties,
projectontwikkelaars en gemeenten die
misschien zelf nog iets bouwen.” Daar is volgens Gerrit
veel belangstelling voor. Het feit dat vele Nederlanders
hem kennen van de televisie helpt daar wellicht bij. “Ik
weet veel van de atmosfeer en het klimaat. Een deel van
mijn lezingen gaat altijd over de vraag wat we aan
moeten met klimaatverandering. Het antwoord daarop
is heel breed, maar het gaat vooral om gedragsaanpassing.
Bijvoorbeeld door minder spullen te kopen,
energie te besparen, elektrisch te gaan rijden, van het
gas af te gaan, niet of minder te vliegen, vegetarisch of
veganistisch te gaan eten en ‘biobased’ te bouwen.”
Dat laatste is iets waarover veel mensen nog niet
hebben nagedacht. Elektrisch rijden is bekender, maar
sommige mensen twijfelen na berichten over zelfontbrandende
batterijen en slechte arbeidsomstandigheden
bij het delven van grondstoffen voor batterijen. “Ik
vind het bijzonder dat dit laatste argument gebruikt
wordt, want datzelfde gebeurt namelijk ook bij de
winning van olie en gas. Dat wordt kennelijk wel
geaccepteerd.”
Lezingen over het menselijke aspect
“Het menselijke aspect komt in mijn lezingen en
presentaties vaak aan de orde. Velen hebben moeite
met het doormaken van een transitie. Logisch, dat heb
ik zelf ook meegemaakt. In eerste instantie zoek je
argumenten waarom je niet zou hoeven veranderen en
ontwikkel je weerstand.” ‘Ik kan maar 200 kilometer
rijden op een volle batterij en er zijn vast niet genoeg
laadpalen’ is een normale reactie, maar vaak gebaseerd
op onvolledige of onjuiste informatie. Je hoort vooral
wat je wilt horen in die fase. “Daarna kom je in een soort
ontkenningsfase: ‘het is allemaal onzin en hoeft allemaal
niet’. Samenvattend bestaat zo’n proces uit een aantal
stappen: ontkenning, weerstand en dan lethargie
(‘het heeft toch allemaal geen zin’). Daarna volgt
de experimenteerfase: ‘laten we zo'n elektrische
auto toch maar eens proberen’ en
vervolgens denk je: ‘Potverdorie, dat valt best
mee’ en ben je door de verandering heen.”
Hetzelfde geldt voor het omarmen van een
ander eetpatroon, zonder vlees. “Mensen
kunnen zich niet voorstellen hoe het is om geen
vlees te eten en weten niet dat er veel lekkere
alternatieven zijn. Die onzekerheid leidt tot angst en
angst leidt tot weerstand’.” Komt dit
verhaal aan bij de mensen in de zaal?
“Wat ik meestal terugkrijg van lezingen,
is dat mensen een beetje uit hun
evenwicht raken en tegelijkertijd ook
PROFIEL
geïnspireerd zijn. Ik laat hen zien dat
het ook anders kan, zonder hen angst aan te praten.
Geen doemdenken, maar doendenken. Als je iets dóet
verandert niet alleen de situatie voor jezelf, ook voor de
mensen om je heen. Dat doen heeft een
uitstralingsefffect.”
De toekomst
Gerrit Hiemstra, afgestudeerd in 1986 in Wageningen
als landbouwkundig ingenieur met als specialisatie
agrometeorologie, heeft in 2000 het bedrijf WeerOnline
opgezet en in 2014 Weather Impact. “Dat is voor de
helft mijn bedrijf, maar daarin speel ik geen operationele
rol meer, meer een soort commissarisrol. Het is een
adviesbureau dat toepassingen van meteorologische en
klimaatkennis ontwikkelt in ontwikkelingslanden in
Afrika en Azië, vaak voor kleine boeren.” In januari 2022
heeft hij de Machiavelliprijs gekregen, door de heldere
manier waarop hij klimaatverandering en de gevolgen
daarvan duidelijk maakt voor een groot publiek. Dat –
en doordat het zijn missie nog steeds is mensen te
wijzen op de impact van klimaatverandering op ons
allemaal – maakt hem bij uitstek dé man om een blik in
de toekomst te werpen. Hij geeft al aan dat we alleen
als we ons gedrag veranderen, bijvoorbeeld door ‘oars’
te bouwen en het gebruik van fossiele grondstoffen af te
bouwen, de temperatuur- en zeespiegelstijging en
daarmee veel ellende kunnen voorkomen. Dus, hoe ziet
hij de toekomst? “Dat vind ik een moeilijke vraag om te
beantwoorden. We weten wat we moeten doen, maar
doen nog veel te weinig. Het is wat dat betreft heel
dubbel: het is duidelijk wat moet gebeuren, alleen is het
moeilijk om dat in de praktijk te brengen omdat het
iedereen aangaat, zowel de individuele
Nederlander als het hele bedrijfsleven.
We moeten zo snel
mogelijk aan de slag met
praktische klimaatoplossingen.
Daarmee kunnen we
de wereld veranderen."
Onderwerpen
Duurzaam Bouwen,
Duurzaamheid, Het Weer,
Innovatie, Klimaat
74
SPEAKERS ACADEMY ® MAGAZINE 2024