ACADEMY Magazine 2024

80% deugt? En dan ‘learning by doing’ op basis waarvan het ontwerp van de
verandering werkende weg verbeterd wordt. Zo kom je van 80% ‘right’ naar
90% en dan naar 95%, terwijl je je realiseert dat ‘first time 100% right’ in onze
VUCA -wereld niet meer mogelijk is in de bestaande systeemcultuur.
‘het regelen van de
laatste 20%
uitzonderingen en
bijzondere situaties,
kost doorgaans 80% van
de tijd’
Omwille van de snelheid van besturen zouden we dus vaker genoegen moeten
nemen met wet- en regelgeving die voor ongeveer 80% van de gevallen dekkend
is. De behandeling van de overige 20% wordt dan toevertrouwd aan
vakdeskundige professionals die in de geest van de wet ad hoc handelen en
besluiten. Naarmate de tijd vordert kan op grond van ‘cross case’-analyses en
reflectie op opgedane ervaringen een steeds groter deel van de missende 20%
omgezet worden in aanvullende formele regels. De hier voorgestelde innovatieve
vorm van wet- en regelgeving is enigszins te vergelijken met de rol die de
jurisprudentie vervult bij de rechterlijke macht.
Natuurlijk is er lef voor nodig om met wetten en richtlijnen aan de gang te gaan
die voor niet meer dan 80% van de gevallen dekkend zijn. Maar het voordeel is
dat op die manier relevante wet- en regelgeving veel sneller geïmplementeerd
kan worden en dus minder op de praktijk zal achterlopen, dan nu vaak het geval
is. Want – met dank aan Pareto – het regelen van de laatste 20% uitzonderingen
en bijzondere situaties, kost doorgaans 80% van de tijd.
Mathieu Weggeman is hoogleraar
Organisatiekunde, in het bijzonder
Innovatie Management aan de
Faculteit Industrial Engineering &
Innovation Sciences van de
Technische Universiteit in
Eindhoven. Mathieu heeft als
focus voor zijn onderzoek gekozen
voor het begrijpen en verklaren
van innovatieprocessen in
technologie-, kennisintensieve en
culturele organisaties. Zijn
bijzondere aandacht gaat daarbij
uit naar het leidinggeven aan
professionals, strategieformulering,
het realiseren van collectieve
ambitie in teams en organisaties,
de werkwijzen en het waardensysteem
van de nieuwe generatie.
Onderwerpen
Cultuur, Human Resources,
Innovatie, Leiderschap
PROFIEL
En dan is er nog de systeemparadox die stelt dat je een systeemprobleem niet
kunt oplossen binnen het systeem waarin dat probleem is ontstaan. De implicatie
daarvan is in dit geval dat de belangrijkste en meest urgente meta-transitie
zou moeten zijn: het inrichten van een nieuwe infrastructuur voor het iteratief en
discursief ontwerpen, testen, toepassen en bijstellen van door de overheid
uitgevaardigde regels en wetten en het gelijktijdig vereenvoudigen en ontknopen
van de bestuurlijke netwerken die zich daar nu – met verschillende snelheden en
op verschillende onderdelen en aggregatieniveaus – mee bezighouden. Tot die
tijd zullen we moeten durven experimenteren met ‘first time 80% right’. En ter
geruststelling: 80% is best veel!”
87