ACADEMY Magazine 2024

ECONOMIE
AI komt net op tijd
voor onze economie
Door Jacques Geluk | Fotografie Guus Schoonewille
De arbeidsmarkt is bijzonder krap en wordt
alleen maar krapper. Op de korte termijn
kunnen arbeidsmigranten enig soelaas bieden,
maar robotisering, automatisering en digitalisering
moeten het mogelijk maken dat minder
mensen meer werk verrichten. Econoom
Mathijs Bouman praat over de rol die kunstmatige
of artificiële intelligentie (AI) daarbij
kan spelen en de voor- en nadelen daarvan.
“Een leek kan zien dat het doorslaggevende
nieuwe technologie is, die als we het slim doen
toevallig net op tijd komt om de huidige
economische problemen te kunnen oplossen.”
“De laatste kruimeltjes zijn door werkgevers uit de
koektrommel gesnoept door werknemers – ook in
deeltijd – langer en meer te laten werken en in
dienst te houden na hun pensionering. De laatste
twintig jaar zijn heel wat trucs verzonnen om alles
uit de krappe arbeidsmarkt te persen”, zegt
Mathijs Bouman. “Het aantal Nederlanders in de
werkzame leeftijd dat daadwerkelijk werkt is hoger
dan elders. Dat gebeurt echter vaker in deeltijd.
Werkgevers kunnen proberen parttimers vrijwillig
meer uren te laten maken, maar wanneer daar druk
op zit is de kans groot dat ze helemaal stoppen.”
DR.
MATHIJS
BOUMAN
Volgens Bouman zou het goed zijn het deel van
de beroepsbevolking dat niet veel behoefte
heeft aan een deeltijdbaan erbij te betrekken,
door te zorgen voor een betere beloning, meer
uren aan te bieden en kinderopvang beter te
organiseren. “Werkgevers moeten proberen hun
bedrijfsvoering zo in te richten zodat mensen
veel flexibeler met hun eigen roosters kunnen
omgaan.”
Arbeidsmigranten kunnen de krapte op de
arbeidsmarkt op de korte termijn verlichten,
maar dat betekent niet dat je die tijdelijke
oplossing zomaar moet doorstrepen. “Zij zijn
nodig in de zorg en de maakindustrie en kunnen
ervoor zorgen dat de hele harde overgang die
ontstaat doordat de babyboomers met pensioen
gaan wat draaglijker maken.” Mathijs denkt
dat we goed moeten kijken in welke sectoren en
onder welke omstandigheden de laagstbetaalde
arbeidsmigranten werken, maar is verbaasd
dat Pieter Omtzigt heeft gezegd ook kennismigranten
de deur te wijzen. “Dan schiet je echt in
je eigen voet.” Dan constateert hij: “Als je alles
doet, dan nog wordt de arbeidsmarkt alleen
maar krapper. Kijk naar de demografische
ontwikkeling. De beroepsbevolking krimpt, ook
door vergrijzing. Nu nog niet, maar dadelijk
wel.”
De afgelopen twintig jaar is de economie alleen
maar blijven groeien doordat we steeds harder
en langer werken, ook in deeltijd, en de
pensioenleeftijd is opgerekt. Vrijwel alle
jongeren hebben een bijbaan. Iedereen is zo’n
beetje ingezet. “Eigenlijk een heel armoedige
manier van economische groei, want je kunt
beter zorgen dat iedereen slimmer werkt en de
productiviteit van iedere werknemer stijgt. Met
dezelfde hoeveelheid mensen en apparatuur
meer doen, dat moet de bron zijn van welvaartsgroei.
Werknemers krijgen dan ook meer
76
SPEAKERS ACADEMY ® MAGAZINE 2024