Juridische haken en ogen aan arbeidscontracten voor bepaalde tijd

te worden geslagen op de wijze waarop partijen feitelijk uitvoering en aldus inhoud aan
hun arbeidsverhouding hebben gegeven.
3.25. Beide partijen hebben in hun s.t. in cassatie gewezen op de rechtspraak van de
Hoge Raad in gevallen waarin discussie bestaat over de vraag: wel of geen
arbeidsovereenkomst. In HR 14 november 1997, NJ 1998, 149, stond vast dát tussen de
betrokken partijen een overeenkomst bestond, maar niet of deze moest worden
aangemerkt als een arbeidsovereenkomst. De Hoge Raad overwoog:
‘‘(post alia) ‘Hiermee heeft de Rechtbank kennelijk en terecht tot uitgangspunt genomen
dat partijen die een overeenkomst sluiten die strekt tot het verrichten van werk tegen
betaling, deze overeenkomst op verschillende wijzen kunnen inrichten, en dat wat tussen
hen heeft te gelden wordt bepaald door hetgeen hun bij het sluiten van de overeenkomst
voor ogen stond, mede in aanmerking genomen de wijze waarop zij feitelijk aan de
overeenkomst uitvoering hebben gegeven en aldus daaraan inhoud hebben gegeven’.
(rov. 3.4, cursivering van mij, A-G).’’
In HR 5 april 2002, NJ 2003, 124 m.nt. G.J.J. Heerma van Voss, bestond een geschil over
de voorvraag óf tussen de betrokken partijen een overeenkomst tot stand was gekomen.
De Hoge Raad overwoog:
‘‘Het door de Rechtbank toegepaste, aan het arrest van de Hoge Raad van 14 november
1997 (...) ontleende criterium – hoe hebben partijen feitelijk uitvoering en aldus inhoud
gegeven aan hun arbeidsverhouding – is op zijn plaats in situaties waarin het gaat om de
vraag hoe een – op zichzelf vaststaande – overeenkomst krachtens welke een van de
partijen bij die overeenkomst werkzaamheden verricht voor de ander, moet worden
gekwalificeerd. Het gaat in deze zaak echter niet om die vraag of de daarmee verwante
vraag of, en zo ja vanaf wanneer, moet worden aangenomen dat een
arbeidsovereenkomst tot stand is gekomen indien iemand zonder duidelijke afspraken
daarover werkzaamheden voor een ander is gaan verrichten.’’ (rov. 3.4, cursivering van
mij, A-G).
Na enige andere overwegingen besloot de Hoge Raad dat, om het bestaan van een
overeenkomst aan te nemen niet nodig is dat partijen zich uitdrukkelijk jegens elkaar
hebben verbonden. Het antwoord op de vraag of zij zich jegens elkaar verbonden
hebben, is afhankelijk van hetgeen zij over en weer hebben verklaard en uit elkaars
verklaringen en gedragingen hebben afgeleid en redelijkerwijze mochten afleiden.
3.26. Het standpunt van Simpson in cassatie komt hierop neer, dat het hof zich ten
onrechte heeft laten leiden door het criterium voor de vraag óf tussen partijen een
overeenkomst tot stand gekomen is. Volgens Simpson had het hof zich moeten laten
leiden door het criterium voor de vraag of een arbeidsovereenkomst tot stand is
gekomen en, zo ja, vanaf wanneer, ingeval iemand zonder duidelijke afspraken daarover
werkzaamheden voor een ander is gaan verrichten. De s.t. van de Stichting in cassatie
bepleit het tegendeel.
3.27. Indien inderdaad sprake zou zijn geweest van een situatie waarin Simpson, zonder
duidelijke afspraken daarover, met goedvinden van de werkgeefster weer aan het werk
zou zijn gegaan, zou de steller van het middel m.i. gelijk hebben. Echter, in de
redenering van het hof is tussen partijen een duidelijke afspraak gemaakt, te weten dat
de vierde arbeidsovereenkomst niet zou aanvangen voordat een tijdvak van (iets meer
dan) drie maanden zou zijn verstreken. Van een stilzwijgende totstandkoming van een
nieuwe arbeidsovereenkomst kan m.i. geen sprake zijn wanneer partijen uitdrukkelijk
anders hebben afgesproken.
3.28. Ik wil aannemen dat, wanneer nabij Antarctica een maritieme campagne tegen de
walvisvangst is gepland voor de periode november 2001 tot april 2002, al maanden van
tevoren zal moeten worden gewerkt aan de logistieke voorbereiding van een zodanige
maritieme operatie. Simpson stelde in dit verband dat de persoon, die de Stichting in zijn
plaats had aangesteld voor het tijdvak tot 8 oktober 2001, in de praktijk onvoldoende tijd
aan de voorbereiding kon besteden, zodat de betrokkenen bij de voorbereiding van de
OSR Juridische Opleidingen 144