Juridische haken en ogen aan arbeidscontracten voor bepaalde tijd

Zoals hierna zal blijken voldoet de Nederlandse regelgeving op dit punt aan de vereisten
b en c. Objectieve redenen voor het al dan niet gebruik maken van tijdelijke contracten
wilde de wetgever niet opnemen (optie a). Het gebruik van arbeidsovereenkomsten voor
bepaalde tijd wilde hij vooral aan de markt zelf over laten.(3) De vaststelling van
objectieve redenen heeft de wetgever dus niet noodzakelijk geacht en niet gewild.
Daartoe was hij ook niet verplicht, nu reeds de invoering van een van de maatregelen
voldoende zou zijn om de verplichtingen van de Richtlijn na te komen. Nederland voldeed
reeds aan twee van de drie facultatieve voorwaarden.(4) In het Impact-arrest is
uitgemaakt dat de hier relevante clausule 5 niet direct door particulieren kan worden
ingeroepen, maar dat het slechts een resultaatsverplichting jegens lidstaten
bewerkstelligd. (5) Bijgevolg kan een werknemer zich niet direct op de richtlijn beroepen
inzake opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd. Deze vaststelling is
met name van belang met betrekking tot het hierna te bespreken artikel 7:668a lid 5 BW
(afwijking bij cao).(6)
In artikel 7:668a lid 1 BW wordt enerzijds de flexibiliteit en anderzijds de zekerheid die
de nieuwe wet beoogde te bieden goed zichtbaar. Waar voor 1 januari 1999 de verlengde
arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd moest worden opgezegd, eindigt volgens het
nieuwe systeem een verlengde arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd tot driemaal toe
van rechtswege. Na een bepaalde periode – 36 maanden – of na een drietal verlengingen
ontstaat echter een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Op deze wijze kunnen
werkgevers hun werknemers meerdere malen achter elkaar op tijdelijke contracten
inzetten zonder te worden geconfronteerd met ontslagbepalingen. Daar staat tegenover
dat werknemers op termijn zekerheid krijgen over hun rechtspositie.
Artikel 7:668a BW bevat verder in het derde lid een uitzondering op de conversieregel,
een aanwijzing voor de berekening van de opzegtermijn (lid 4) en de bepaling dat
afwijking bij cao mogelijk is (lid 5).
Per 9 juli 2010 is het zesde lid in werking getreden. Met deze nieuwe bepaling wordt de
ketenregeling voor jongeren tot 27 jaar verruimd met een extra schakel in de keten en
een verruiming van de totale duur waarbinnen opeenvolgende tijdelijke
arbeidsovereenkomsten mogen worden afgesloten. De maatregel is van tijdelijke aard en
beoogt jeugdwerkloosheid ten gevolge van de economische crisis te voorkomen.7 In
paragraaf C.6 zal uitvoerig aandacht worden besteed aan deze tijdelijke maatregel.
Hierna zal steeds de hoofdregel – maximaal drie tijdelijke arbeidsovereenkomsten en een
maximale periode van 36 maanden – als uitgangspunt worden genomen. Steeds als
wordt gesproken van drie contracten of 36 maanden geldt voor jongeren tot 27 jaar
evenwel vier contracten of 48 maanden.
B: Wetstechnische informatie
Zie onderaan
C: Kernproblematiek
C.1 De ketenregeling (lid 1)
Lid 1 van artikel 7:668a BW bepaalt, dat wanneer
- verschillende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd,
- die zijn aangegaan tussen dezelfde partijen,
- elkaar opvolgen met tussenpozen van niet meer dan drie maanden,
de laatste overeenkomst voor bepaalde tijd geldt als een voor onbepaalde tijd, indien
- de arbeidsovereenkomsten een termijn van 36 maanden hebben overschreden
(onder a) of
OSR Juridische Opleidingen 28